Sturla Þórðarson
Sturla Þórðarson | |
Statsborgarskap | Island |
Fødd | 29. juli 1214 Den islandske fristat |
Død |
30. juli 1284 (70 år) |
Yrke | politikar, militær leiar, historikar, skribent, Lovseiemann, skald, jurist, lyrikar |
Far | Þórður Sturluson |
Sturla Þórðarson på Commons |
Sturla Þórðarson (29. juli 1214–30. juli 1284), norsk form Sturla Tordsson, var ein islandsk hovding, lovseiemann, historikar og skald. Han høyrde til sturlungeætten, og var nevø av Snorre Sturlason.
Sturla er best kjend for å ha skrive Íslendinga saga, den lengste av sogene i Sturlunga saga, og Soga om Håkon Håkonsson. Den sistnemnde blei skriven på oppdrag av sonen til kong Håkon Håkonsson, Magnus Lagabøte, på 1260-talet. Seinare skreiv han òg Soga om Magnus Lagabøte, den siste av dei norrøne kongesogene, som det berre er brotstykkje att av.
Sturla var òg ein framståande hovding på Island, og sjølv djupt innblanda i hendingane og stridene som han skreiv om i Íslendinga saga. Ei tid var han lovseiemann, den fremste posisjonen på Island. Han bidrog til utforminga av Jarnsida, den nye lovboka for Island etter at landet blei lagt direkte under norsk kongsmakt på 1260-talet.
Sturla blei innsett som lagmann for Island i 1272, noko som var det høgaste embetet på øya. Dei neste fire åra var han lagmann for heile Island, og i 1277–82 for Nord- og Vestlandet. I 1277 reiste han til Noreg der han blei utnemnd til skutilsvein (hirdmann) av Magnus Lagabøte og fekk i oppdrag av kongen å skriva soga om kongen.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Delar av denne artikkelen bygger på «Sturla Tordsson» frå Wikipedia på bokmål, den 18. november 2016.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- Håkon Håkonssons saga
- Magnus Lagabøtes saga og Håkon Håkonssons saga m.fl., på norrønt
- Sturlunga saga
- Norsk biografisk leksikon om Sturla Tordsson
- Fredrik Paasche (1922). Snorre Sturlason: og sturlungerne. Aschehoug.
- Jón Viðar Sigurðsson (1993). Goder og maktforhold på Island i fristatstiden. Historisk Institutt, Universitetet i Bergen.