Hagesongar

Hagesongar
Hagesongar
Utbreiing og status
Status i verda: Livskraftig Utbreiinga av Hagesongar
Systematikk
Rike:	Dyr Animalia
Rekkje:	Ryggstrengdyr Chordata
Underrekkje:	Virveldyr Vertebrata
Klasse:	Fuglar Aves
Orden:	Sporvefuglar Passeriformes
Familie:	Songarfamilien Sylviidae
Slekt:	Sylvia
Art:	Hagesongar S. borin
Vitskapleg namn
Sylvia borin Boddaert, 1783

Hagesongaren (Sylvia borin) er ein fugleart i songarfamilien. Lengda er kring 14-15 cm. Vekt 16-22 gram. Oversida er grå med ein olivengrøn tone, undersida bleik. Fuglen manglar typiske kjenneteikn. Ein lys ring rundt auga, og grå bein. Kjønna ser like ut.

Songen er ein lang jamn serie av flytande tonar, som ofte vert framført på kveldane. Etter at egga er klekte sluttar songen, men einslege hannar syng seinare. Sameleis med par som må starte på nytt etter at egga har vorte øydelagde.

Fuglen er vanleg i Europa og finst austover forbi Ural til Altaj og Jenisej i aust, og til Kaukasus i søraust. Arten er utbreidd over det meste av Europa og mot aust gjennom Russland frå Kaukasus i sør og . To underartar er skildra, og i Vest-Europa er det nominatunderarten borin som hekkar. I Europa reknar ein med 17-31 millionar par som hekkebestand. Denne bestanden ser ut til å vere stabil.

I Noreg reknar ein med at 200-700 tusen par hekkar. Hagesongaren lever i lauv- og blandingsskog med mykje urter og busker, og lever her langs kantar og i glenner. Elles gjerne i parkar og hagar, og helst der det er store tre. Fuglen held seg helst skjult i lauvverket. Finst over det meste av landet. Vanleg i dei sørlege og sommarvarme landsdelane, mindre vanleg i Nord-Noreg nord til Troms. På 1900-talet auka bestanden markert i Nord-Noreg, elles er utviklinga dårleg kjend eller utan store endringar.

Om våren og sommaren et hagesongaren edderkoppar, blautdyr, insekt og insektlarver. Om hausten gjerne bær og frukt i tillegg.

Hannen kjem til hekkeplassen før hoa og bygger nokre uferdige reir. Når hoa kjem vert eit av desse fullført av begge fuglane saman. Reiret er ei skål som vert bygd av gras, røter, hår og strå, og vert plassert nær marka i tett buskas. Hoa legg 4 til 5 egg, som er grøn- eller gulkvite med grå og brunaktige flekkar. Dei vert ruga i 12-14 dagar til dei vert klekte. Ungane vert i reiret i 10 til 12 dagar. Nokre gongar kan paret legge eit kull til.

Trekket sørover startar straks hekkesesongen er avslutta i juli-august. Granskingar tyder på at fuglane legg bak seg 50-90 km per døgn på hausttrekket. I Sør-Noreg er der framleis mange fuglar i september, men dei fleste er komne lengre sør i Europa. For fuglar frå det vestlege Skandinavia går trekket sørvestover gjennom Europa, via den iberiske halvøya til Afrika, der fuglane overvintrar sør for Sahara i det sentrale og vestlege Afrika. Stort sett reknar ein med at underarten borin overvintrar i dette området, medan underarten woodwardi overvintrar i det austlege Afrika. Dei første hagesongarane flyg frå vinterkvartera i februar. Trekket nordover går langs same ruta som hausttrekket. I mai er dei fleste komne til Europa, og til Noreg kjem dei i slutten av mai eller tidleg i juni.

• Artikkelen er bygd på stoff frå tysk og svensk wikipedia.
• Norsk FUGLEATLAS, Norsk Ornitologisk Foreining, 1994.
• Norsk RingmerkingsAtlas, 2006.