Vlierden

 

Vlierden bestaat uit een relatief recent dorp, omringd door een groot aantal gehuchten, voornamelijk gelegen op een de dekzandrug langs de Oude Aa. Al in een 12e eeuws afschrift van een oorkonde uit 721 vinden we Vlierden als ‘Fleodrodum’ (vermoedelijk in de betekenis van “woonplaats, begroeid met vlierstruiken”) vermeld. Het oudste Vlierden van de historische tijd moeten we wellicht zoeken in de buurt van de oude kapel van Vlierden, die tot 1902 aan de Oude Torenweg stond. Op deze plek staat tegenwoordig een gedachteniskapelletje uit 1926 van de familie De Maurissens. Nabij deze oude kapel staat nog altijd een sterk verbouwde boerderij, op de plek waar eens de ‘Kerkhofhoeve’, voormalig eigendom van de Abdij van Binderen, stond. Het is mogelijk dat deze hoeve de in 721 genoemde hoeve is.

 

In 1681 werd Vlierden een zelfstandige parochie, terwijl het in 1505 al een heerlijkheid was geworden door de uitgifte in leen van de lage jurisdictie door de hertog van Brabant.

Omstreeks de 17e eeuw verplaatste de kern van het dorp zich naar het westen, waar aan het einde van de 18e eeuw een eerste gemeentehuisje werd gebouwd. Dit werd in 1902 vervangen door het pand dat er nog altijd staat. In 1845 werd de huidige kerk aan de Pastoriestraat gebouwd, op de plek waar eerder de schuurkerk stond. Deze schuurkerk was aan het einde van de 17e eeuw noodzakelijk geworden, omdat bij de Vrede van Münster in 1648 alle kerken en kapellen eigendom waren geworden van de overheid en in gebruik bij de protestantse ingezetenen. De nieuwe kerk van 1845 betekende definitief dat de kom van het dorp hier kwam te liggen. Al snel werden school, klooster en meer boerderijen gebouwd, waardoor daadwerkelijk sprake was van het dorp Vlierden. Vanaf de Tweede Wereldoorlog kreeg de kern vervolgens nog meer gestalte met enkele kleine nieuwbouwwijken.

In 1926 is de gemeente Vlierden gefuseerd met de gemeente Deurne en Liessel tot de nieuwe gemeente Deurne. In 1968 verloor deze gemeente het oude Vlierdense deel van Brouwhuis aan de groeikern Helmond.

In Vlierden, op een terrein dat het Ven heet, ligt de familiebegraafplaats van medicus-pictor Hendrik Wiegersma.

Tussen 1505 en 1923 kunnen we een ononderbroken reeks van heren en vrouwen van Vlierden onderscheiden.

  Zie Lijst van heren van Vlierden voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Met de afschaffing van het laatste heerlijke recht, het jachtrecht, hield de heerlijkheid Vlierden in 1923 op te bestaan. Er was geen onroerend goed of maatschappelijke positie op basis waarvan de laatste heer zich nog titulair heer kon noemen.

  Zie Lijst van burgemeesters van Vlierden voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Vlierden heeft in totaal negen burgemeesters geteld.

Het dorpsgebied van Vlierden wordt aan de zuidzijde begrensd door de Astense Aa. Aan de noordwestelijke zijde ligt de Brouwhuissche Heide, nu een bosgebied, en aan de zuidoostelijke zijde de Liesselse bossen ofwel de Galgenberg. Aan de overzijde van de Astense Aa ligt achter het gehucht Oostappen de Oostappense Heide. In de Brouwhuisse heide ligt het drukbezochte natuurgebied De Bikkels, dat bestaat uit een heideveld met stuifzandheuvels en jeneverbesstruwelen.

• Deurne, Ommel, Liessel, Brouwhuis.

• Het officieuze motto van Vlierden is 'Dorp vol actie', zoals bij binnenkomst van het dorp te lezen is op het bordje onder het plaatsnaambord.