Equatoriaal-Guinea: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
1 (onbereikbare) link(s) aangepast en 0 gemarkeerd als onbereikbaar) #IABot (v2.0.9.5 |
|||
(31 tussenliggende versies door 24 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 2:
| naaminlandstaal = República de Guinea Ecuatorial<br />République de Guinée équatoriale<br />República da Guiné Equatorial
| vlag = [[Bestand:Flag of Equatorial Guinea.svg|125px|Vlag]]
| vlagartikel = Vlag van Equatoriaal-Guinea
| wapen = [[Bestand:Coat_of_arms_of_Equatorial_Guinea.svg|100px|Wapen]]
| wapenartikel = Wapen van Equatoriaal-Guinea
Regel 8:
| talen = [[Spaans]], [[Frans]], [[Portugees]]<ref>{{es}} [http://actualidad.terra.es/internacional/articulo/obiang_comunidad_naciones_1710388.htm Terra: "Obiang convierte al portugués en tercer idioma oficial para entrar en la Comunidad lusófona de Naciones"]</ref>
| hoofdstad = [[Malabo]]
| religie = [[Rooms-katholiek]] 95%▼
| regeringsvorm = [[Republiek]]
| staatsvorm =
| staatshoofd = [[Teodoro Obiang Nguema Mbasogo]]
| regeringsleider = [[Manuel Osa Nsue Nsua]]
▲| religie = [[Rooms-katholiek]] 95%
| pctwater = -
| bijv.naamwoord = Equatoriaal-Guinees/Equato-Guinees
| inw.aanduiding = Equatoriaal-Guinees/Equatoriaal-Guineeër/Equato-Guinees (m./v.)<br />Equatoriaal-Guinese/Equato-Guinese (v.)
| motto =
| volkslied = [[Caminemos Pisando la Senda de Nuestra Inmensa Felicidad]]▼
| munteenheid = [[CFA-frank]]
| valutacode = XAF
| tijdzone = [[UTC+1|+1]]
▲| volkslied = [[Caminemos Pisando la Senda de Nuestra Inmensa Felicidad]]
| feestdag = [[12 oktober]]
| tld = gq
| landcode = GNQ
| tel = 240
| '1968''' (
| Voor1 = Spaans-Guinea
| Vlag_Voor1 = Flag of Spain 1945 1977.svg
| VNkaart = Un-equatorial-guinea.png
}}
'''Equatoriaal-Guinea''' (uitspraak: [[Internationaal Fonetisch Alfabet|[ˌekʋatoriˈjal ɣiˈneja]]]), officieel de '''Republiek Equatoriaal-Guinea''' ([[Spaans]]: ''República de Guinea Ecuatorial'', [[Frans]]: ''République de Guinée équatoriale'', [[Portugees]]: ''República da Guiné Equatorial''), is een [[landen van de wereld|land]] in [[Afrika]], bestaand uit een continentaal gedeelte, [[Mbini (streek)|Mbini]], dat grenst aan [[Gabon]] en [[Kameroen]], en het eiland [[Bioko]], waar de hoofdstad [[Malabo]] ligt. Bij het land hoort ook het eilandje [[Annobón]]
== Geschiedenis ==
Het gebied werd rond [[1472]]
Op 12 oktober 1968 werd Equatoriaal-Guinea onafhankelijk. Ondó Edu verloor het premierschap en de leider van de [[linksextremisme|extreemlinkse]] [[Partido Unido Nacional del Trabajador]] (PUNT, Verenigde Nationale Arbeiderspartij), [[Francisco Macías Nguema]] werd de eerste president. Na anti-Spaanse rellen werden in 1969 alle Spanjaarden het land uitgezet. President Macías Nguema voerde een dictatuur met [[persoonlijkheidscultus]] in en liet zich in 1972 uitroepen tot 'president voor het leven'. In 1974 liet hij massaal tegenstanders van zijn regime executeren.
In augustus 1979 pleegde de neef
In 1986 probeerden hoge militairen het bewind van Nguema Mbasogo omver te werpen, maar de president bleef stevig in het zadel zitten. In 1987 richtte Nguema Mbasogo de [[Partido Democrático Guinea Ecuatorial]] (Democratische Partij van Equatoriaal-Guinea, PDGE) op. De PDGE werd de enige toegestane partij. In 1991 werd officieel het [[meerpartijenstelsel]] ingevoerd. Politieke partijen (behalve de PDGE) moeten echter aan zoveel regels voldoen dat er geen sprake is van een echte oppositie.
In 1996 werd Obiang Nguema Mbasogo met een overweldigende meerderheid als president herkozen. Dit gebeurde ook in de daarop volgende verkiezingen. In 2016 werd hij weer herkozen met 93,7% van de stemmen.<ref>{{en}} Reuters [https://www.reuters.com/article/us-equatorial-election-idUSKCN0XP2QM President Obiang wins re-election, 28 april 2016], geraadpleegd op 28 juli 2021. [https://web.archive.org/web/20210728104630/https://www.reuters.com/article/us-equatorial-election-idUSKCN0XP2QM Gearchiveerd] op 28 juli 2021.</ref> Zijn belangrijkste tegenkandidaat was Avelino Mocache Benga, hij kreeg 1,5% van de stemmen. De opkomst was 92,9%.
In november 2011 werd een nieuwe grondwet aangenomen. Hierin staat dat de president maximaal twee perioden van zeven jaar aan het hoofd mag staan. De functie van vicepresident werd heringevoerd. In juni 2016 werd de zoon van de president, Teodorin Obiang, benoemd tot vicepresident.
== Geografie ==
Het land bestaat uit twee oude Spaanse koloniën, die samen Equatoriaal-Guinea vormen. [[Rio Muni]], ook wel [[Mbini (streek)|Mbini]] genoemd, ligt op het vasteland, het eiland [[Bioko]] ligt meer naar het noordwesten, voor de kust van [[Kameroen]].
Het hoogste punt van Equatoriaal-Guinea ligt op 3.008 m ([[Pico Basilé]]). Het grenst voor 350 kilometer aan [[Gabon]] en de grens met [[Kameroen]] is 189 kilometer lang. De kustlijn bedraagt 296 kilometer. De Santa Isabel, 3.007 meter hoog, is de enige actieve vulkaan van het land. Deze kwam in 1923 de laatste keer tot uitbarsting.▼
▲Het hoogste punt van Equatoriaal-Guinea ligt op
== Klimaat ==
Het land ligt in de [[tropische klimaatzone]] en heeft grotendeels een [[moessonklimaat]] met duidelijke droge en natte perioden. Van juni tot augustus is het droog in [[Mbini (streek)|Mbini]] en nat in [[Bioko]], maar tussen december en februari is de situatie omgekeerd. De temperatuur schommelt tussen de 16°C en 33°C op Bioko en op het vasteland is de gemiddelde temperatuur zo'n 27°C. De meest natte plaats is Ureka op Bioko waar jaarlijks bijna 11 meter [[Neerslag (atmosfeer)|neerslag]] valt.
== Natuur ==
Regel 53 ⟶ 58:
== Bevolking ==
=== Demografische gegevens ===
*Natuurlijke bevolkingsgroei:<ref>{{nl}} [http://www.afrikatour.nl/landengegevens/equatGuinee/EquatlGuineegegevens.htm www.afrikatour.nl]. [https://web.archive.org/web/20150121044059/http://www.afrikatour.nl/landengegevens/equatGuinee/EquatlGuineegegevens.htm Gearchiveerd] op 21 januari 2015.</ref>
**2,8% (1975-2002)
**2,5% (2002-2015)
Regel 64 ⟶ 69:
=== Taal ===
Het [[Spaans]], [[Frans]] en [[Portugees]] zijn officiële talen in Equatoriaal-Guinea. Daarnaast wordt er door de plaatselijke bevolking [[Fang (taal)|Fang]] en [[Bubi (taal)|Bubi]] gesproken.<ref>
=== Religie ===
Equatoriaal-Guinea is overwegend [[Rooms-
== Politiek ==
[[Bestand:Teodoro Obiang Nguema Mbasogo at the White House in 2014.jpg
=== Staatsinrichting ===
Het parlement van Equatoriaal-Guinea bestaat uit twee kamers: de ''[[Kamer van Afgevaardigden (Equatoriaal-Guinea)|Cámara de los Diputados]]'' (tot 2013: ''Cámara de Representantes del Pueblo'') (Lagerhuis) en de ''[[Senaat (Equatoriaal-Guinea)|Senado]]'' (Hogerhuis). De senaat bestaat uit 70 personen, waarvan 55 worden gekozen en 15 direct door de president worden benoemd.
De voornaamste politieke partij is de [[Partido Democrático de Guinea Ecuatorial]] (PDGE), die opgericht werd in 1987 en tot 1991 de [[eenpartijstelsel|enige toegelaten]] politieke partij was in het land.
=== Bestuurlijke indeling ===
Regel 81 ⟶ 88:
Equatoriaal-Guinea is onderverdeeld in twee regio's ([[Spaans]]: ''región''; [[Frans]]: ''région''; [[Portugees]]: ''região''), samengeteld heeft het land [[Provincies van Equatoriaal-Guinea|zeven provincies]].
===
Het land scoort extreem slecht op het gebied van politieke vrijheden en burgerrechten.<ref name=FHEG>{{en}} Freedom House [https://freedomhouse.org/country/equatorial-guinea Equatorial Guinea 2020], geraadpleegd op 28 juli 2021. [https://web.archive.org/web/20210728115032/https://freedomhouse.org/country/equatorial-guinea Gearchiveerd] op 28 juli 2021.</ref> Er worden geregeld verkiezingen gehouden maar deze zijn niet open en niet vrij. Het regime is uitermate repressief, politieke tegenstanders worden opgesloten, burgerrechtenorganisaties tegengewerkt en de pers gemuilkorfd. De macht is geconcentreerd bij de president en naaste familieleden. Rechters zijn niet onafhankelijk en de veiligheidsdiensten hebben ruime bevoegdheden inclusief [[Marteling|martelen]].<ref name=FHEG/> Volgens [[Verslaggevers Zonder Grenzen]] scoort het land ook slecht wat de persvrijheid betreft, het staat op plaats 164 van de 180 landen die zijn beoordeeld.<ref>{{en}} Reporters without Borders [https://rsf.org/en/equatorial-guinea World Prees Freedom Index: Equitorial Guinee], geraadpleegd op 28 juli 2021. [https://web.archive.org/web/20210728115041/https://rsf.org/en/equatorial-guinea Gearchiveerd] op 28 juli 2021.</ref>
Op 19 september 2022 werd de invoering bekendgemaakt van een nieuw strafwetboek, waarin de [[doodstraf]] niet meer voorkwam. Het land vormt daarmee een uitzondering in Afrika, hoewel executies in de meeste landen achterwege blijven.<ref>https://www.knack.be/nieuws/equatoriaal-guinea-schaft-doodstraf-af/?cel_hash=4a496769a6a5cbe208b49dc389fd0424963ec906&chts=1665499987&utm_source=Newsletter-20220920&utm_medium=Email&utm_campaign=Newsletter-RNBOCHKN?error=invalid_sso_response</ref>
== Cultuur ==
Regel 116 ⟶ 124:
|}
===
Het [[Volkslied (nationaal symbool)|volkslied]] van Equatoriaal-Guinea heet ''[[Caminemos Pisando la Senda de Nuestra Inmensa Felicidad]]''.▼
== Sport ==
=== Voetbal ===
{{Zie hoofdartikel|Equatoriaal-Guinees voetbalelftal (mannen)}}
Equatoriaal-Guinea werd gekozen als mede-organisator van de [[Afrikaans kampioenschap voetbal 2012|Afrika Cup 2012]] in samenwerking met [[Gabon]]. Equatoriaal-Guinea won zijn eerste wedstrijd tegen [[Libië]] in Groep A met 1-0.
Regel 130 ⟶ 138:
=== Zwemmen ===
Naast voetbal is ook [[zwemsport|zwemmen]] een relatief grote sport in Equatoriaal-Guinea. Bekende zwemmers zijn [[Eric Moussambani]] en [[Paula Barila Bolopa]].
▲Het [[Volkslied (nationaal symbool)|volkslied]] van Equatoriaal-Guinea heet ''[[Caminemos Pisando la Senda de Nuestra Inmensa Felicidad]]''.
== Economie ==
De [[valuta]] van Equatoriaal-Guinea is de [[CFA-frank]]. Het [[bruto nationaal product|BNP]] tegen marktprijzen van de natie bedroeg in 2014 circa $21,5 miljard.<ref name=IMF2016>{{en}} IMF [https://www.imf.org/en/Publications/CR/Issues/2016/12/31/Republic-of-Equatorial-Guinea-2016-Article-IV-Consultation-Press-Release-Staff-Report-and-44371 Republic of Equatorial Guinea: 2016 Article IV, 16 november 2016], geraadpleegd op 28 juli 2021. [https://web.archive.org/web/20210728140339/https://www.imf.org/en/Publications/CR/Issues/2016/12/31/Republic-of-Equatorial-Guinea-2016-Article-IV-Consultation-Press-Release-Staff-Report-and-44371 Gearchiveerd] op 28 juli 2021.</ref> In de periode 2000 tot 2008 realiseerde het land een reële economische groei van 30% als gevolg van een sterke toename van de olieproductie. Na 2008 stagneerde en daalde de productie, maar het land profiteerde van hogere energieprijzen en grote investeringen in de [[infrastructuur]] als een gevolg van het nationale ontwikkelingsplan Horizonte 2020.<ref name=IMF2016/> Vanaf 2013 kromp de economie door dalende overheidsinkomsten, vooral als een gevolg van een halvering van de [[olieprijs]] in 2015, waardoor de uitgaven ook naar beneden zijn bijgesteld.<ref name=IMF2016/>
=== Landbouw ===
Het eiland
=== Oliewinning ===
Sinds het eind van de [[1990-1999|jaren negentig]] wordt er [[aardolie|olie]] gewonnen. In
=== Nieuwe hoofdstad ===
De regering investeert miljarden dollars in de bouw van een nieuwe hoofdstad, [[
== Verkeer en vervoer ==
Er zijn vijf [[vliegveld]]en, allemaal uitgerust met verharde start- en landingsbanen. In het land is geen [[spoorweg]]ennet aangelegd. Het totale onverharde wegennet is
==Externe links==
* [https://www.ascleiden.nl/content/webdossiers/equatorial-guinea Webdossier Equatoriaal-Guinea] samengesteld door de bibliotheek van het [[Afrika-Studiecentrum]]. Het webdossier bevat een inleiding over kunst en literatuur in Equatoriaal-Guinea in het Engels en Nederlands.
* {{pt}} [https://web.archive.org/web/20100806160229/http://www.guineaecuatorialpress.com/estadistica.php INEGE: Het nationaal bureau voor de statistiek]
{{Appendix}}
Regel 161 ⟶ 166:
[[Categorie:Equatoriaal-Guinea| ]]
|