Plácido Domingo

Plácido Domingo
	Plácido Domingo in 2008
Algemene informatie
Volledige naam	José Plácido Domingo Embil
Geboren	21 januari 1941
Geboorteplaats	Madrid
Land	Spanje
Werk
Jaren actief	1959–heden
Genre(s)	Klassiek
	Officiële website; (en) AllMusic-profiel; (en) Discogs-profiel; (en) IMDb-profiel; (en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Plácido Domingo (Madrid, 21 januari 1941) is een wereldberoemd Spaans operazanger en dirigent. Hij is bekend om zijn veelzijdigheid als tenor; zijn repertoire omvat rollen in het Frans (Carmen, Faust, Werther, Les contes d'Hoffmann), Duits (Lohengrin, Parsifal), Spaans (Pepita Jiménez), Italiaans (Tosca, Il trovatore, Don Carlos, Otello) en het Russisch (Jevgeni Onegin, Queen of spades)

Hij werd geboren in Madrid, Spanje, maar verhuisde als kind met zijn familie naar Mexico. In Mexico-Stad studeerde hij aan het conservatorium. Hij leerde piano spelen en dirigeren, maar maakte zijn podiumdebuut als tenor in 1959 als Alfredo in La traviata. In 1962 sloot hij zich aan bij de Israëlische Nationale Opera, en trad daarmee voor het eerst op in New York in 1965. Hij maakte zijn debuut aan het Teatro alla Scala in 1969 en bij Covent Garden in 1971.

Carrière

In 1981 bereikte hij ook aanzienlijke bekendheid buiten de operawereld toen hij het lied Perhaps Love als duet met de jongere Amerikaanse volks-/popmuziekzanger John Denver registreerde. Domingo werd buiten de operawereld beroemd als een van De Drie Tenoren, samen met Luciano Pavarotti en José Carreras.

In 1987 nam Domingo in Salzburg een Kerstspecial op met Julie Andrews en John Denver.

Bij de sluitingsceremonie van de Olympische Zomerspelen 1992 in Barcelona zong Plácido Domingo de Olympische hymne bij het strijken van de Olympische vlag.

In 2007 zong hij in de aflevering The Homer of Seville van de populaire Amerikaanse animatiereeks The Simpsons om aan Homer Simpson, die over een uitzonderlijk operatalent blijkt te beschikken, een nieuwe klank te laten horen. Homer geeft hem tips en Domingo hoopt dat hij ook ooit zo kan zingen als Homer.

Bij de sluitingsceremonie van de Olympische Zomerspelen 2008 in Peking zong Domingo een duet met de Chinese operazangeres Song Zuying. Ze zongen The Flame of Love, dat speciaal geschreven werd voor deze Olympische Spelen. De teksten zijn geschreven door Song Xiaoming en Yuan Yuan. De muziek is van de hand van Bian Liunian en Klaus Badelt.

In 2009 was Plácido Domingo de eerste winnaar van de Birgit Nilsson-prijs die wordt uitgereikt voor "uitzonderlijke bijdragen aan de wereld van de opera". Operazangeres Birgit Nilsson, die in 2005 overleed, koos zelf de laureaat van de eerste editie. Haar keuze stak ze voor haar dood in een verzegelde enveloppe.

Eind september 2019 kondigde Domingo te zullen stoppen met zijn optredens bij de Metropolitan Opera in New York nadat hij door diverse vrouwen was beschuldigd van ongepast gedrag.^[1] Een week later stopte hij om dezelfde reden als directeur van de Los Angeles Opera.^[2] In februari 2020 gaf hij toe te ver te zijn gegaan en bood publiekelijk zijn excuses aan.^[3]

Repertoire

Als een van de veelzijdigste tenoren heeft Domingo 147 rollen gezongen, in het Italiaans, Frans, Duits, Engels, Spaans en Russisch.^[4] Zijn belangrijkste repertoire zijn echter het Italiaanse (Otello, Cavaradossi in Tosca, Don Carlos, Des Grieux in Manon Lescaut, Dick Johnson in La Fanciulla del West, Radames in Aida), het Franse (Faust, Werther, Don José in Carmen, Samson in Samson et Dalila), en het Duitse (Lohengrin, Parsifal, en Siegmund in Die Walküre). Hij voegt nog steeds rollen toe aan zijn repertoire; de jongste was Georg Friedrich Händels Tamerlano met "Bajazet" op 26 maart 2008 aan het Teatro Real.

Jaar	#	Titel	Componist	Rol	Debuutdatum	Operahuis / Studio-opname	Locatie
1959	1	Rigoletto	Verdi	Borsa	23 september 1959	Palacio de Bellas Artes	Mexico City
1959	2	Dialogues des Carmélites	Poulenc	Chaplain	21 oktober 1959	Palacio de Bellas Artes	Mexico City
1960	3	Die lustige Witwe	Lehár	Danilo, Camille	1960	Palacio de Bellas Artes	Mexico City
1960	4	Turandot	Puccini	Altoum	11 september 1960	Teatro de la Ciudad	Monterrey
1960	5	Turandot	Puccini	Pang	1 oktober 1960	Teatro de la Ciudad	Monterrey
1960	6	Lucia di Lammermoor	Donizetti	Normanno	5 oktober 1960	Teatro de la Ciudad	Monterrey
1960	7	La traviata	Verdi	Gastone	8 oktober 1960	Teatro de la Ciudad	Monterrey
1960	8	Carmen	Bizet	Remendado	15 oktober 1960	Teatro de la Ciudad	Monterrey
1960	9	Otello	Verdi	Cassio	17 oktober 1960	Teatro de la Ciudad	Monterrey
1961	10	La traviata	Verdi	Alfredo	19 mei 1961	Teatro de la Ciudad	Monterrey
1961	11	El Ultimo sueno	Vázquez	Enrique	28 mei 1961	Palacio de Bellas Artes	Mexico City
1961	12	Amelia goes to the ball	Menotti	Lover	28 juni 1961	Palacio de Bellas Artes	Mexico City
1961	13	Fedora	Giordano	Désire, Baron Rouvel	2 juli 1961	Palacio de Bellas Artes	Mexico City
1961	14	Boris Godoenov	Moessorgski	Simpleton, Shuisky	8 augustus 1961	Palacio de Bellas Artes	Mexico City
1961	15	Andrea Chénier	Giordano	Abbé, Incredibile	15 augustus 1961	Palacio de Bellas Artes	Mexico City
1961	16	Tosca	Puccini	Spoletta	21 augustus 1961	Palacio de Bellas Artes	Mexico City
1961	17	Madama Butterfly	Puccini	Goro	15 september 1961	Palacio de Bellas Artes	Mexico City
1961	18	Tosca	Puccini	Cavaradossi	30 september 1961	Palacio de Bellas Artes	Mexico City
1962	19	La bohème	Puccini	Rodolfo	4 maart 1962	Palacio de Bellas Artes	Mexico City
1962	20	Così fan tutte	Mozart	Ferrando	10 mei 1962	Palacio de Bellas Artes	Mexico City
1962	21	Adriana Lecouvreur	Cilea	Maurizio	17 mei 1962	Palacio de Bellas Artes	Mexico City
1962	22	Trittico Francescano	Refice		1 oktober 1962	Teatro Degollado	Guadalajara
1962	23	Madama Butterfly	Puccini	Pinkerton	7 oktober 1962	Teatro Isauro Martínez	Torreón
1962	24	Lucia di Lammermoor	Donizetti	Edgardo	26 november 1962	Fort Worth Opera	Fort Worth
1963	25	Carmen	Bizet	Don José	25 juni 1963	Israeli Opera House	Tel Aviv
1963	26	Don Giovanni	Mozart	Don Ottavio	21 september 1963	Israeli Opera House	Tel Aviv
1963	27	Faust	Gounod	Faust	3 december 1963	Israeli Opera House	Tel Aviv
1964	28	Les pêcheurs de perles	Bizet	Nadir	21 januari 1964	Israeli Opera House	Tel Aviv
1964	29	Jevgeni Onegin	Tsjaikovski	Lenski	5 september 1964	Israeli Opera House	Tel Aviv
1965	30	Cavalleria rusticana	Mascagni	Turiddu	21 januari 1965	Israeli Opera House	Tel Aviv
1965	31	Samson et Dalila	Saint-Saëns	Samson	30 juli 1965	Chautauqua Opera	Chautauqua
1965	32	Les contes d'Hoffmann	Offenbach	Hoffmann	7 september 1965	Palacio de Bellas Artes	Mexico City
1966	33	La Mulata de Córdoba	Mancayo	Sandi, Moreno, Moncayo	1 januari 1966	Gran Teatre del Liceu	Barcelona
1966	34	Don Rodrigo	Ginastera	Don Rodrigo	22 februari 1966	New York City Opera	New York
1966	35	Andrea Chénier	Giordano	Andrea Chénier	3 maart 1966	New Orleans Opera	New Orleans
1966	36	Hippolyte et Aricie	Rameau	Hippolyte	6 april 1966	Boston Opera House	Boston
1966	37	Pagliacci	Leoncavallo	Canio	9 augustus 1966	Metropolitan Opera	New York
1966	38	Il barbiere di Siviglia	Rossini	Almaviva	16 september 1966	Teatro Degollado	Guadalajara
1966	39	Anna Bolena	Donizetti	Lord Percy	15 november 1966	Metropolitan Opera	New York
1967	40	Il tabarro	Puccini	Luigi	8 maart 1967	Metropolitan Opera	New York
1967	41	Aida	Verdi	Radames	11 mei 1967	Hamburgische Staatsoper	Hamburg
1967	42	Don Carlos	Verdi	Don Carlos	19 mei 1967	Wiener Staatsoper	Wenen
1967	43	Un ballo in maschera	Verdi	Riccardo	31 mei 1967	Berliner Staatsoper	Berlijn
1968	44	Lohengrin	Wagner	Lohengrin	14 januari 1968	Hamburgische Staatsoper	Hamburg
1968	45	Manon Lescaut	Puccini	Des Grieux	15 februari 1968	Connecticut Opera	Hartford
1968	46	Il trovatore	Verdi	Manrico	14 maart 1968	New Orleans Opera	New Orleans
1969	47	Rigoletto	Verdi	Il Duca	2 januari 1969	Hamburgische Staatsoper	Hamburg
1969	48	La forza del destino	Verdi	Don Alvaro	18 januari 1969	Hamburgische Staatsoper	Hamburg
1969	49	Manon	Massenet	Des Grieux	20 februari 1969	Metropolitan Opera	New York
1969	50	Turandot	Puccini	Calaf	16 juli 1969	Arena van Verona	Verona
1969	51	Ernani	Verdi	Ernani	7 december 1969	Teatro alla Scala	Milaan
1970	52	Oberon	Weber	Hüon	maart 1970	Bayerischer Rundfunk studio	Studio
1970	53	La Gioconda	Ponchielli	Enzo	14 mei 1970	Teatro Real	Madrid
1970	54	Roberto Devereux	Donizetti	Devereux	15 oktober 1970	New York City Opera	New York
1971	55	Der Rosenkavalier	R. Strauss	Italiaanse zanger	maart 1971		Studio
1971	56	I Lombardi alla prima crociata	Verdi	Oronte	juli 1971	Royal Philharmonic, Londen	Studio
1971	57	Luisa Miller	Verdi	Rodolfo	4 november 1971	Metropolitan Opera	New York
1972	58	Giovanna d'Arco	Verdi	Carlo VII	augustus 1972		Studio
1972	59	Los Claveles	Serrano	Fernando	1972		Studio
1972	60	La dolorosa	Serrano	Rafael	1972		Studio
1973	61	Francesca da Rimini	Zandonai	Paolo	22 maart 1973	Metropolitan Opera	New York
1973	62	L'Africaine	Meyerbeer	Vasco da Gama	3 november 1973	War Memorial Opera House	San Francisco
1974	63	I Vespri Siciliani	Verdi	Arrigo	9 april 1974	Palais Garnier	Parijs
1974	64	Mefistofele	Boito	Faust	juli 1974		Studio
1974	65	Roméo et Juliette	Gounod	Roméo	28 september 1974	Metropolitan Opera	New York
1974	66	La Fanciulla del West	Puccini	Dick Johnson	26 november 1974	Teatro Regio di Torino	Turijn
1975	67	La Navarraise	Massenet	Araquil	1975		Studio
1975	68	Otello	Verdi	Otello	28 september 1975	Hamburgische Staatsoper	Hamburg
1976	69	Gianni Schicchi	Puccini	Rinuccio	1976		Studio
1976	70	Louise	Charpentier	Julien	1976		Studio
1976	71	Macbeth	Verdi	Macduff	1976		Studio
1976	72	Die Meistersinger von Nürnberg	Wagner	Walther von Stolzing	maart 1976		Studio
1976	73	Le Cid	Massenet	Don Rodrigue	8 maart 1976	Opera Orchestra of New York	Carnegie Hall, New York
1976	74	L'amore dei tre re	Montemezzi	Avito	juli 1976		Studio
1977	75	L'elisir d'amore	Donizetti	Nemorino	1977		Studio
1977	76	Fedora	Giordano	Loris	15 februari 1977	Gran Teatre del Liceu	Barcelona
1977	77	Werther	Massenet	Werther	18 december 1977	Bayerische Staatsoper	München
1978	78	La damnation de Faust	Berlioz	Faust	januari 1978		Studio
1979	79	Le Villi	Puccini	Roberto	juni 1979		Studio
1979	80	Requiem	Berlioz	Tenorpartij	juni 1979		Studio
1979	81	Béatrice et Bénédict	Berlioz	Bénédict	juli 1979		Studio
1979	82	Il Giuramento	Mercadante	Viscardo	9 september 1979	Wiener Staatsoper	Wenen
1980	83	El Poeta	Torroba	José de Espronceda	19 juni 1980	Teatro Real	Madrid
1981	84	Norma	Bellini	Pollione	21 september 1981	Metropolitan Opera	New York
1982	85	La rondine	Puccini	Ruggero	1982		Studio
1982	86	Nabucco	Verdi	Ismaele	mei 1982		Studio
1982	87	Les Troyens	Berlioz	Enée	26 september 1983	Metropolitan Opera	New York
1986	88	Die Fledermaus	J. Strauss	Alfred	april 1986		Studio
1986	89	Goya	Menotti	Goya	15 november 1986	Washington National Opera	Washington
1988	90	Iris	Mascagni	Osaka	1988		Studio
1988	91	Tannhäuser	Wagner	Tannhäuser	april 1988		Studio
1989	92	Die Frau ohne Schatten	R. Strauss	Der Kaiser	maart 1989		Studio
1990	93	Man of La Mancha	Leigh	Don Quixote	juni 1990		Studio
1991	94	Der Fliegende Holländer	Wagner	Erik	februari 1991		Studio
1991	95	Parsifal	Wagner	Parsifal	14 maart 1991	Metropolitan Opera	New York
1992	96	Il barbiere di Siviglia	Rossini	Figaro	februari 1992		Studio
1992	97	El Gato Montés	Penella	Rafaele Ruiz	7 augustus 1992	Seville Opera	Seville
1992	98	Die Walküre	Wagner	Siegmund	19 december 1992	Wiener Staatsoper	Wenen
1993	99	Stiffelio	Verdi	Stiffelio	21 oktober 1993	Metropolitan Opera	New York
1994	100	Doña Francisquita	Vives	Fernando	februari 1994		Studio
1994	101	La Verbena de la Paloma	Bretón	Julian	april 1994		Studio
1994	102	Il Guarany	Gomes	Pery	5 juni 1994	Bonn Opera House	Bonn
1994	103	Idomeneo	Mozart	Idomeneo	1 november 1994	Metropolitan Opera	New York
1994	104	Hérodiade	Massenet	Jean	8 november 1994	War Memorial Opera House	San Francisco
1995	105	Luisa Fernanda	Torroba	Javier	1995		Studio
1995	106	Simon Boccanegra (versie van 1881)	Verdi	Adorno	19 januari 1995	Metropolitan Opera	New York
1996	107	La Tabernera del Puerto	Sorozábal	Leandro	1996		Studio
1997	108	Simon Boccanegra (versie van 1857)	Verdi	Adorno	28 juni 1997	Royal Opera House	Londen
1997	109	Divinas Palabras	Abril	Lucero	18 oktober 1997	Teatro Real	Madrid
1998	110	Le prophète	Meyerbeer	Jean van der Leyden	21 mei 1998	Wiener Staatsoper	Wenen
1998	111	Eine Faust Symphonie	Liszt	Tenorpartij	juni 1998		Studio
1998	112	La Dolores	Bretón	Lázaro	juli 1998		Studio
1999	113	Das Lied von der Erde	Mahler	Tenorpartij	februari 1999		Studio
1999	114	Misa Tango	Bacalov	Tenorpartij	februari 1999		Studio
1999	115	Schoppenvrouw	Tsjaikovski	Hermann	18 maart 1999	Metropolitan Opera	New York
1999	116	Fidelio	Beethoven	Florestan	juni 1999		Studio
1999	117	Merlin	Albéniz	King Arthur	juli 1999	Orquesta Nacional de España, Madrid	Studio
1999	118	Margarita la tornera	Chapí	Don Juan de Alarcón	11 december 1999	Teatro Real	Madrid
2000	119	La Gran Via	Chueca	Caballero de Gracía	januari 2000		Studio
2000	120	Die lustige Witwe	Lehár	Danilo	17 februari 2000	Metropolitan Opera	New York
2000	121	La battaglia di Legnano	Verdi	Arrigo	30 juni 2000	Royal Opera House	London
2001	122	La Revoltosa	Chapí	Felipe	januari 2001		Studio
2002	123	Sly	Wolf-Ferrari	Christopher Sly	1 april 2002	Metropolitan Opera	New York
2003	124	Luisa Fernanda	Torroba	Vidal Hernando	18 juni 2003	Teatro alla Scala	Milaan
2003	125	Nicholas and Alexandra	Drattell	Rasputin	14 september 2003	Los Angeles Opera	Los Angeles
2004	126	Tristan und Isolde	Wagner	Tristan	december 2004	EMI Abbey Road Studio 1, Londen	Studio
2005	127	Cyrano de Bergerac	Alfano	Cyrano	13 mei 2005	Metropolitan Opera	New York
2006	128	The First Emperor	Tan	Emperor Qin	21 december 2006	Metropolitan Opera	New York
2007	129	Iphigénie en Tauride	Gluck	Oreste	27 november 2007	Metropolitan Opera	New York
2008	130	Tamerlano	Händel	Bajazet	26 maart 2008	Teatro Real	Madrid

Belangrijkste operahuis- en festivaldebuten

Jaar^[5]	Operahuis / Festival	Opera
1967	Hamburgische Staatsoper	Tosca
1967	Wiener Staatsoper	Don Carlos
1968	Metropolitan Opera	Adriana Lecouvreur
1969	Arena van Verona	Turandot
1969	San Francisco Opera	La bohème
1969	Teatro alla Scala	Ernani
1970	Teatro Real	La Gioconda
1970	Edinburgh Festival	Missa Solemnis
1971	Royal Opera House	Tosca
1972	Bayerische Staatsoper	La bohème
1973	Paris Opéra	Il trovatore
1975	Salzburger Festspiele	Don Carlos
1992	Bayreuther Festspiele	Parsifal

Radio 2 Top 2000

Nummer met notering(en) in de NPO Radio 2 Top 2000^{[noot 1]}	'99	'00	'01	'02	'03	'04	'05	'06	'07	'08	'09	'10	'11	'12	'13	'14	'15	'16	'17	'18	'19	'20	'21	'22	'23
Perhaps Love	543	490	940	774	594	672	703	768	848	713	726	732	808	852	969	1010	1124	1120	1421	1326	1208	1193	1174	1216	971

↑ 1, 2, 3, … geeft de plaats aan; vet = hoogste notering. * = nummer was nog niet uitgekomen; - = nummer was niet genoteerd.

Externe links

De website van Domingo
(en) Plácido Domingo in de Internet Movie Database
(en) Placido Domingo, Tenor

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Plácido Domingo op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

↑ Placido Domingo stopt bij Metropolitan Opera na #metoo-beschuldigingen, NOS Nieuws, 25 september 2019.
↑ Placido Domingo stapt op bij LA Opera vanwege #metoo-beschuldigingen, NOS Nieuws, 2 oktober 2019.
↑ Plácido Domingo erkent misbruik vrouwen na maanden van ontkenning, NOS.nl, 25 februari 2020, geraadpleegd 25 februari 2020
↑ Repertoire list
↑ Opera house debut

Zie de categorie Plácido Domingo van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[T2000-6] 1, 2, 3, … geeft de plaats aan; vet = hoogste notering. * = nummer was nog niet uitgekomen; - = nummer was niet genoteerd.

[1] Placido Domingo stopt bij Metropolitan Opera na #metoo-beschuldigingen, NOS Nieuws, 25 september 2019.

[2] Placido Domingo stapt op bij LA Opera vanwege #metoo-beschuldigingen, NOS Nieuws, 2 oktober 2019.

[3] Plácido Domingo erkent misbruik vrouwen na maanden van ontkenning, NOS.nl, 25 februari 2020, geraadpleegd 25 februari 2020

[4] Repertoire list

[5] Opera house debut

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[noot 1]