Les Engagés

De partij werd opgericht op 18 augustus 1945 als de tweetalige Parti Social Chrétien/Christelijke Volkspartij (PSC/CVP).

Tussen 1968 en 1972 vond het scheidingsproces plaats tussen de Waalse en de Vlaamse afdeling van de partij (zie ook CD&V), dit door kwesties als Leuven Vlaams. De Parti social chrétien werd opgericht op 31 mei 1969 te Brussel als "een nieuwe democratische en progressieve volkspartij, die voor iedereen openstaat, op het christelijk humanisme steunt en op een autonome wijze de belangen van de Walen, de Franstaligen en de Duitstalige gemeenschap ter harte neemt".^[3] De eerste verkiezingen die de nieuwe partij aanvatte waren die van 1971.

In het midden jaren 90 van de 20e eeuw scheurt een deel van de partij rond Gérard Deprez zich af om een nieuwe politieke beweging te vormen, de Mouvement des Citoyens pour le Changement (MCC), die ondertussen is opgegaan in de MR.

Bij de federale verkiezingen op 13 mei 1999 behaalde de PSC, met 16,8% van de stemmen in Wallonië, 10 zetels in de Kamer van volksvertegenwoordigers en 5 in de Senaat. Dit was een zwaar verlies ten opzichte van het resultaat van 1995, 22,5%. De partij zat van 1999 tot 2007 in de oppositie. Na de verkiezingen van 1999 werd Joëlle Milquet partijvoorzitster. Zij trachtte de partij een nieuw elan te geven met het nieuwe politieke concept van het ‘democratisch humanisme’, dat rond de notie ‘broederlijkheid’ (fraternité) de tegenstelling wilde overbruggen tussen vrijheid en verantwoordelijkheid enerzijds en gelijkheid en solidariteit anderzijds.^[3] Op 9 juni 2001 nam het partijcongres van de PSC het Charte de l'humanisme démocratique ("Handvest van het Democratisch Humanisme") aan. Op 18 mei 2002 leidde dit ertoe dat de naam Parti social chrétien (PSC) werd veranderd in Centre démocrate humaniste (cdH).^[4] Twee dagen later, op 20 mei, scheidden een aantal dissidenten in de partij zich af en richtten de Parti des Chrétiens Démocrates Francophones (CDF; "Partij van Franstalige Christendemocraten") op. Zij herkenden zich niet in een partij die zich niet meer expliciet christelijk noemde.

Bij de federale verkiezingen op 18 mei 2003 behaalde de cdH 8 zetels in de Kamer van volksvertegenwoordigers. In 2007 groeide dat aantal tot 10, in 2010 viel de partij terug op 9 zetels. Sinds december 2011 behoorde ze tot de meerderheid van de regering-Di Rupo. Bij de federale verkiezingen op 25 mei 2014 behaalde cdH eveneens 9 zetels in de Kamer.

Bij de Europese, federale en regionale verkiezingen van 26 mei 2019 leed het cdH een zware nederlaag. Haalde de partij bij de vorige verkiezingen doorgaans 15 procent, goed voor de positie van derde grootste partij in Franstalig België, dan hield de partij daar nu nog tien procent van over en was ze nog maar de vijfde partij van Franstalig België, waarbij ze de groene partij Ecolo en de marxistische PTB moest voorlaten. Als gevolg van dit slechte resultaat besliste cdH-voorzitter Maxime Prévot om zijn partij te laten herbronnen en startte hij in januari 2020 onder de noemer Il fera beau demain (morgen wordt het mooi weer) een reeks participatieve oefeningen op die de toekomst van het cdH moesten vormgeven.^[5]

Op 12 maart 2022 riep cdH een partijcongres bijeen om te stemmen over de vernieuwing en de reorganisatie van de partij tot een participatieve burgerbeweging. Op deze vergadering werd de nieuwe naam van het cdH bekendgemaakt, Les Engagés. Daarnaast kreeg de partij een nieuw logo en een nieuw kleur, turquoise in plaats van oranje. In een toespraak kondigde voorzitter Maxime Prévot aan dat de partij een "resoluut centristische en progressieve" koers zou gaan varen, waarbij het concept regeneratie (de ontwikkeling van mens en aarde zonder de planeet uit te putten) centraal stond. De nieuwe koers van de partij werd vastgelegd in een nieuw manifest dat voortvloeide uit de herbronningsoperatie Il fera beau demain, dat op een partijcongres op 14 mei 2022 werd aangenomen.^[6]

Als burgers consulaties wel gebeurden, volgens VUB politoloog Thomas Legein is de partij niet echt een burgersbeweging en tegenover ligt er meer macht in de handen van de voorzitter. De partij heeft ook zijn ideologie met de raden van privaat consulting geadapteerd. Er is een debaat of de partij nog christen-democratisch is. Hij heeft de christen symbolen achtergelaten en plaatste zijn programmatische kenmerken op consensuele beleiden, zoals meer begroting voor de genezenheid of successiebelastigen verwijderen.^[7] De partij wilde een brede centrum coalitie vormen voor de 2024 verkieziengen met de sociale liberale Waalse vertegenswoordiger en stemkanon Jean-Luc Crucke van de MR en de partij DéFI. DéFI keurde de akkoord af en uiteindelijk verliet Jean-Luc Crucke de MR om een Les Engagés lid te worden.^[8] In deze processus van vernieuwing heeft de partij ook verschillende mensen uit de civile maatschappij in de katholieke zuil en elders aangewerfd : Elisabeth Degryse (Christelijke Mutualiteit), Vincent Blondel (rector UCLouvain), Jean-Jacques Cloquet (luchtaven Charleroi), Yves Coppieters (epidemioloog), die alle lijstrekkers voor de juni 2024 verkieziengen waren.^[9] Deze verkiezingen waren een groot succes voor Les Engagés, met een kleine stijging in Brussel (van 7 tot 9,5%) en een enorme stijging in Wallonie (van 11 tot 20%). Deze resultaten kunnen door verschillende redenen uitleggen worden. Door zijn christelijke kenmerken te verwijderen heeft de partij meer stemmers die niet praktiserend katholiek waren. Hij heeft ook van de slechte prestatie van de PS, Ecolo en DéFI geniet. Door in de oppositie te blijven en met zijn hernieuwing krijde de partij weinig schulden. Hij heeft een heel efficient campagne gevoerd en met de beweging van Ecolo naar links en van de MR naar rechts was de ruimte voor een centrumrechts partij groter en ze hebben veel rijker en afgestudeerd kiezers aangeraakt.^[10]

Met deze resultaten kon de partij in in macht herkomen. Hij vormt een regering met de MR in Wallonië en in de Franse Gemeenschap (met Elisabeth Degryse als minister-voorzitter) en hij is in de onderhandelingen om in de regering in Brussel en in de federale niveau komen.^[11]

Les Engagés behoorde tot 2024 tot de Europese Volkspartij, samen met christendemocratische partijen als de CD&V in Vlaanderen, het CDA in Nederland en de CDU in Duitsland. Sinds de Europese Parlementsverkiezingen van 2024 behoort de partij echter tot de Europese Democratische Partij en zetelt ze in de fractie van Renew Europe.

• Nationaal voorzitter: Maxime Prévot
• Ondervoorzitters: Yvan Verougstraete, Gladys Kazadi en Jean-Luc Crucke
• Fractieleider Kamer van volksvertegenwoordigers: Vanessa Matz
• Fractieleider Senaat: Anne-Catherine Goffinet
• Fractieleider Waals Parlement: Jean-Paul Bastin
• Fractieleider Parlement van de Franse Gemeenschap: Mathilde Vandorpe
• Fractieleider Brussels Hoofdstedelijk Parlement: Christophe De Beukelaer
• Fractieleider Franse Gemeenschapscommissie: Gladys Kazadi

• (fr) Les Engagés