Joke van Leeuwen
Johanna Rutgera (Joke) van Leeuwen (Den Haag, 24 september 1952) is een Nederlands auteur voor kinderen en volwassenen, dichter, illustrator en performer. Ze woont in Antwerpen.
| Joke van Leeuwen | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Joke van Leeuwen bij haar thuis in Antwerpen (2008)
| ||||
| Algemene informatie | ||||
| Volledige naam | Johanna Rutgera van Leeuwen | |||
| Geboren | 24 september 1952 | |||
| Geboorteplaats | Den Haag | |||
| Land |  Nederland
| |||
| Beroep | Schrijver, illustrator, cabaretier | |||
| Werk | ||||
| Jaren actief | 1978–heden | |||
| Genre | Jeugdliteratuur, romans en non-fictie | |||
| Bekende werken | Deesje (1986), Iep! (1996), Mooi boek (2015) | |||
| Uitgeverij | Querido | |||
| Onderscheidingen | Theo Thijssenprijs (2000), Gouden Ganzenveer (2010), Constantijn Huygens-prijs (2012) | |||
| Dbnl-profiel | ||||
| (en) IMDb-profiel | ||||
| Website | ||||
| ||||
Biografie
bewerkenJoke van Leeuwen werd geboren in Den Haag. Haar vader was theoloog en het grote gezin verhuisde regelmatig.[1] Ze woonde onder meer in Amsterdam, Brussel, Kerkrade en Maastricht. In haar ouderlijk huis werd veel gelezen, muziek gemaakt en toneel gespeeld. Van haar tiende tot haar dertiende schreef en tekende ze een eigen huiskrant.[2]
Van Leeuwen studeerde grafische kunsten aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen en de Hogeschool Sint-Lukas Brussel in Schaarbeek. Daarna studeerde ze geschiedenis aan de Vrije Universiteit Brussel waarover ze vertelde: "In die tijd moest zo'n studie juist ook exacte componenten hebben, dus ging het over manuren staking, waarbij je over tien uren staking niet weet of tien mannen een uur gestaakt hebben of één man tien uur...". Uitgebreider komt haar opleiding (zowel geschiedenis als kunst) aan de orde in Het moet een beetje huppelen in mijn hoofd, een portret.[3]
In 1978 debuteerde Joke van Leeuwen als kinderboekenauteur met De Appelmoesstraat is anders. In hetzelfde jaar won ze ook alle prijzen op het Camerettenfestival en kwam daarmee terecht in het officiële cabaretcircuit. Vanaf 1984 staat ze minder frequent op de planken, maar kwam in 2004 officieel terug met een combinatie van cabaret, literatuur en beeld. Ze treedt op met Mario Paric en haar vaste begeleidster Caroline Deutman op piano.[4]
In 1993 acteerde ze met haar zus Marieke in de film Belle van Zuylen - Madame de Charrière van regisseur Digna Sinke. Joke van Leeuwen speelde de rol van Louise, schoonzus van Belle van Zuylen.
Als schrijver en illustrator van (kinder)boeken is ze veelvuldig bekroond. Zo werd Een huis met zeven kamers in 1980 bekroond met een Gouden Penseel en een Zilveren Griffel en Deesje in 1988 met een Gouden Griffel en een Zilveren Penseel. Van Leeuwen leverde het Kinderboekenweekgeschenk in 1988 (Duizend dingen achter deuren) en in 1993 (Het weer en de tijd). In 2013 werd ze in Duitsland bekroond met de James Krüss prijs voor internationale kinder- en jeugdliteratuur en ze wordt al enige jaren genomineerd voor de Astrid Lindgren Memorial Award. Haar hele oeuvre werd in 2000 bekroond met de Theo Thijssenprijs, in 2010 met de Gouden Ganzenveer en in 2012 met de Constantijn Huygens-prijs. Voor volwassenen schreef ze onder meer Feest van het begin (AKO Literatuurprijs) en De onervarenen (shortlist Libris Literatuur Prijs). Ze publiceert ook dichtbundels zoals Het moet nog ergens liggen en werd in 2007 gelauwerd met de Herman de Coninckprijs voor haar gedicht Andermans Hond. Van 2008 tot 2010 was Van Leeuwen stadsdichter van Antwerpen en realiseerde ‘Elfhonderd meter gedicht’ in de Sint Anna-voetgangerstunnel onder de Schelde. In 2019 publiceerde ze de bundel kinderverzen 'Hee daar mijn twee voeten' en het lange gedicht voor volwassenen 'Levenslust'. In 2020 verschijnt het kinderboek 'Ik ben Reinier en ons huis is afgebrand'.[5]
In januari 2014 werd Joke van Leeuwen benoemd tot voorzitter van PEN Vlaanderen als opvolger van David Van Reybrouck.[6] Onder haar voorzitterschap kregen allochtone auteurs een groter podium en focuste PEN Vlaanderen zich op politieke situatie in Turkije. In 2018 werd ze in deze functie opgevolgd door theatermaker Erik Vlaminck.[7]
Bibliografie
bewerken| Bibliografie | |||||
| Jaar | Titel | Titel Ned. vertaling | Uitgeverij | ISBN | Opmerkingen |
|---|---|---|---|---|---|
| 1978 | De Appelmoesstraat is anders | ||||
| 1979 | Een huis met zeven kamers | Singel | Gouden Penseel, Zilveren Griffel (1980) | ||
| 1981 | De metro van Magnus | Zilveren Griffel | |||
| 1982 | Driedubbel | met Heymans en Wim Hofman | |||
| 1983 | Sus en Jum, 1, 2, 3 | ||||
| 1984 | Hoor je wat ik doe | met Thé Tjong-Khing | |||
| 1985 | Deesje | Querido | Gouden Griffel, Zilveren Penseel (1986), Duitse Jeugdliteratuurprijs (1988) | ||
| 1985 | Fien wil een flus | ||||
| 1986 | Mus en de bus | ||||
| 1986 | Papa en de nies | ||||
| 1986 | De vis en het boek | ||||
| 1987 | Het verhaal van Bobbel die in een bakfiets woonde en rijk wilde worden | ||||
| 1988 | Duizend dingen achter deuren | Kinderboekenweekgeschenk | |||
| 1988 | We zijn allang begonnen, maar nu begint het echt | Zilveren Griffel | |||
| 1990 | De tjilpmachinek | ||||
| 1991 | Wijd weg | ||||
| 1992 | Dit boek heet anders | ||||
| 1992 | Niet Wiet, wel Nel | Zilveren Griffel (1993) | |||
| 1992 | Openbaar vervoer | ||||
| 1993 | Het weer en de tijd | Kinderboekenweekgeschenk | |||
| 1993 | Wat zijn dat? Woorden, schat | ||||
| 1994 | Laatste lezers | C. Buddingh'-prijs (1995) | |||
| 1995 | De wereld is krom maar mijn tanden staan recht | ||||
| 1995 | Ik ben ik | Zilveren Griffel (1996) | |||
| 1996 | Een poosje groot | ||||
| 1996 | Iep! | Zilveren Griffel, Gouden Uil, Woutertje Pieterse Prijs (1997). Iep! (film) (2010) | |||
| 1996 | Twee beleefde dieven | ||||
| 1998 | Bezoekjaren | met Malika Blain[8], Wouterse Pietserse Prijs (1999) & Jenny Smelik-IBBY-prijs (2000) | |||
| 1998 | Kukel | Zilveren Griffel (1999) | |||
| 1999 | Een sok met streepjes | Pluim van de maand | |||
| 1999 | Kind in Brussel | beperkte oplage, genummerd en gesigneerd | |||
| 2000 | Poëzie is kinderspel | ||||
| 2000 | Ozo heppie en andere versjes | ||||
| 2000 | Sontjeland | ||||
| 2000 | Naar toe toe | ||||
| 2001 | Vier manieren om op iemand te wachten | ||||
| 2001 | Wat wil je dan? | ||||
| 2001 | Sontjeland | ||||
| 2002 | Vrije Vormen | roman | |||
| 2002 | Tussentijd | ||||
| 2003 | Kweenie | Die besten 7 Bücher für junge Leser (2004) | |||
| 2003 | Leesteken | beperkte oplage, niet in de handel | |||
| 2003 | Oord | ||||
| 2004 | Slopie | ||||
| 2004 | Waarom een buitenboordmotor eenzaam is | Plantin-Moretusprijs & Zilveren Griffel (2005) | |||
| 2005 | Ga je mee naar Toejeweetwel | ||||
| 2006 | Heb je mijn zusje gezien? | Gouden Penseel (2007) | |||
| 2006 | Wuif de mussen uit | nominatie VSB Poëzieprijs | |||
| 2007 | Fladderen voor de vloed | verzamelde gedichten | |||
| 2008 | Een halve hond heel denken | een boek over kijken | |||
| 2008 | Alles nieuw | roman | |||
| 2009 | Stationsroman | novelle, samen met Herman Brusselmans, Tom Naegels, Anne Provoost en Oscar van den Boogaard, n.a.v. de restauratie van het Station Antwerpen-Centraal | |||
| 2010 | Hoe is 't | Gedichten in 't stad | |||
| 2010 | Interieur | ||||
| 2010 | Toen mijn vader een struik werd | Toen mijn vader een struik werd (film) | |||
| 2011 | Waarom lig jij in mijn bedje? | ||||
| 2012 | Kweenie | e-boek, samen met Bob Takes | |||
| 2012 | Half in de zee | Kleine poëziebundel ter gelegenheid van Gedichtendag 2012 | |||
| 2012 | Feest van het begin | roman, AKO Literatuurprijs (2013) | |||
| 2013 | Maar ik ben Frederik, zei Frederik | ||||
| 2015 | Mooi boek | Zilveren Griffel (2016) | |||
| 2015 | De onervarenen | roman (shortlist Libris Literatuur Prijs) | |||
| 2016 | Ergens | beeldverhaal | |||
| 2016 | Het moet nog ergens liggen | dichtbundel | |||
| 2017 | Toen ik | kinderboek Zilveren Griffel 2018 | |||
| 2018 | HIER | roman | |||
| 2018 | Nu is later vroeger | non-fictie | |||
| 2019 | Hee daar mijn twee voeten | kinderverzen | |||
| 2019 | Levenslust | episch gedicht | |||
| 2019 | Ik ben Reinier en ons huis is afgebrand | kinderboek | |||
| 2021 | Mijn leven als Mens | roman | |||
| 2022 | Beginnelingen. De jonge jaren van 24 opmerkelijke mensen uit de hele wereld | kinderboek | |||
| 2023 | Dat bedoel ik, zei de zalm | kinderboek over filosofie (Maand van de Filosofie 2023) | |||
| Voorganger: David Van Reybrouck |
voorzitter van PEN Vlaanderen 2014-2018 |
Opvolger: Erik Vlaminck |
Externe links
bewerken- Officiële website
- Profiel bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)
- Stadsdichter Antwerpen Joke van Leeuwen
- ↑ Joke van Leeuwen geeft in Het Vermoeden een overzicht over haar werk en leven luxmagazine.nl.
- ↑ Joke van Leeuwen. Querido Kinderboeken. Gearchiveerd op 23 december 2016. Geraadpleegd op 5 februari 2018.
- ↑ Bregje Boonstra Wat een mooite! Hoogtij in het kinderboek in acht portretten (Querido, 2009)
- ↑ Joke van Leeuwen en Caroline Deutman
- ↑ Taalschrift.org reportage Mieke Zijlmans:“Als stadsdichter moet je onder de mensen zijn”, 3/04/09. Gearchiveerd op 21 december 2022.
- ↑ Bart Temme, Joke van Leeuwen nieuwe voorzitter PEN Vlaanderen. Tzum Literair weblog (27 januari 2014). Gearchiveerd op 19 juni 2018. Geraadpleegd op 19 juni 2019.
- ↑ Auteursvereniging PEN Vlaanderen krijgt Arkprijs van het Vrije Woord 2018. Het Nieuwsblad (21 maart 2018). Gearchiveerd op 12 april 2018. Geraadpleegd op 12 april 2018.
- ↑ Lieke van Duin, Liedjes kunnen ontsnappen. Trouw (15 april 1998). Gearchiveerd op 12 februari 2019. Geraadpleegd op 10 februari 2019. “Twintig jaar geleden correspondeerde Joke van Leeuwen via Amnesty International met Malika's broer, die als politiek gevangene in een Marokkaanse gevangenis zat. Toen hij vrij kwam, nodigde het gezin uit Casablanca haar uit en leerde zij de andere gezinsleden kennen. In nauw overleg met Malika, en onder de voorwaarde dat het fictie zou worden, verwerkte Van Leeuwen hun verhalen tot een roman.”