Grote vuurvlinder (ondersoort)
De grote vuurvlinder (Lycaena dispar batava) is een in Nederland endemische ondersoort van de grote vuurvlinder (Lycaena dispar), een vlinder uit de familie Lycaenidae (kleine pages, vuurvlinders en blauwtjes). De ondersoort komt voor aan de rand van het areaal van de soort, die in heel Europa voorkomt, maar in Nederland ernstig bedreigd is.
| Grote vuurvlinder | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Ondersoort | |||||||||||||||
| Lycaena dispar batava Oberthür, 1920 | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Leefgebied
bewerkenDeze ondersoort leeft in de moerassen De Weerribben in het noordwesten van Overijssel en in de Rottige Meente en Brandemeer in het zuidwesten van Friesland. De dieren vliegen in één generatie van halverwege juni tot in september, voornamelijk in juli en begin augustus. De ondersoort is geïntroduceerd in Groot-Brittannië in 1927, ter vervanging van de daar uitgestorven nominaatvorm van de soort, en heeft het daar zo'n 20 jaar volgehouden.
Om de ondersoort in Nederland te behouden is een beschermingsplan opgezet, dat vooral voorziet in uitbreiding van het leefgebied. Het huidige leefgebied is te klein om bestendig voortbestaan te garanderen.[1]
Waterzuring als waardplant
bewerkenDe ondersoort gebruikt alleen waterzuring als waardplant en is daarmee een superspecialist. De grootte van de waardplant heeft geen significante invloed op de keuze om eitjes te leggen, en ook de omgeving lijkt niet veel invloed te hebben.[2] De keuze voor alleen waterzuring heeft met de habitat te maken, want in laboratoriumcondities worden ook eitjes gelegd op andere soorten zuring, maar in het veld niet.[3] Het blijkt dat rupsen in het veld in de Weerribben op andere zuringsoorten niet kunnen overwinteren.[4]
Taxonomie
bewerkenDe status als ondersoort wordt niet door alle auteurs erkend; in Fauna Europaea bijvoorbeeld beperkt men zich tot de opmerking dat sommige auteurs batava als ondersoort beschouwen.[5] F.A. Bink noemt dit taxon een "ras" in de Ecologische Atlas.
Externe links
bewerken- Grote vuurvlinder (ondersoort) bij De Vlinderstichting
- Kaarten met waarnemingen:
- Bos, F. et al. (2006). De Dagvlinders van Nederland (Nederlandse Fauna, deel 7), Utrecht en Leiden: 138-142.
- Bink, F.A. (1992). Ecologische Atlas van de Dagvlinders van Noordwest-Europa, Haarlem: Schuyt: 258-259.
- ↑ Van Swaay, C.A.M. (2000) Beschermingsplan grote vuurvlinder 2000-2004. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, 's-Gravenhage. (pdf bij Vlinderstichting). Gearchiveerd op 8 februari 2022.
- ↑ (en) Webb M.R. & Pullin A.S. (2000). "Egg distribution in the large copper butterfly Lycaena dispar batavus (Lepidoptera: Lycaenidae): Host plant versus habitat mediated effects." European Journal of Entomology 97(3): 363-367. (DOI:10.14411/eje.2000.055)
- ↑ (en) Martin L.A. & Pullin A.S. (2004). "Host-plant specialisation and habitat restriction in an endangered insect, Lycaena dispar batavus (Lepidoptera: Lycaenidae) I. Larval feeding and oviposition preferences." European Journal of Entomology 101(1): 51-56. (DOI:10.14411/eje.2004.012)
- ↑ (en) Martin L.A. & Pullin A.S. (2004). "Host-plant specialisation and habitat restriction in an endangered insect, Lycaena dispar batavus (Lepidoptera: Lycaenidae) II. Larval survival on alternative host plants in the field." European Journal of Entomology 101(1): 57-62. (DOI:10.14411/eje.2004.013)
- ↑ Taxonomische informatie over Lycaena dispar bij Fauna Europaea.