Frans III van Bretagne

Frans III was de oudste zoon van koning Frans I van Frankrijk uit diens huwelijk met Claude, dochter van koning Lodewijk XII van Frankrijk. Hierdoor was hij sinds zijn geboorte dauphin van Frankrijk. Na de dood van zijn moeder in 1524 erfde hij het hertogdom Bretagne. Frans werd door de Bretonse Staten met een ruime meerderheid tot hertog verkozen, waardoor ze zijn vader de facto de toestemming gaven om Bretagne in de naam van zijn zoon te regeren.

In 1525 werd zijn vader in de Slag bij Pavia gevangengenomen door de troepen van keizer Karel V. Hij werd pas vrijgelaten nadat hij zijn zonen Frans en Hendrik als gijzelaars aan Spanje had overgeleverd. Op 15 maart 1526 werden de broers aan de Frans-Spaanse grens aan Karel V overgedragen, waarna ze tot in 1530 in Spaanse gevangenschap leefden.

Aan de vooravond van de aankondiging van de aanhechting van het voorheen relatief zelfstandige Bretagne bij Frankrijk, werd Frans op 14 augustus 1532 in Nantes tot hertog van Bretagne gekroond. Bij deze gelegenheid trad hij ook uit de Franse Orde van Sint-Michiel, om vervolgens opgenomen te worden in de Bretonse Orde van de Hermelijn. Zijn eed als hertog legde hij zowel in het Bretons als in het Frans af. Nadat Frans als hertog van Bretagne enkele maatregelen ten gunste van de Bretonse bevolking had uitgevaardigd, liet zijn ontstemde vader hem uit Bretagne verwijderen. Frans zou nooit zelfstandig regeren over zijn gebieden en geraakte ook niet aan de inkomsten die zijn functie hem opleverde, omdat die rechtstreeks naar de koninklijke schatkist vloeiden.

In augustus 1536 stierf Frans III op achttienjarige leeftijd in het Slot van Tournon aan de Rhône, nadat hij een glas water had gedronken. Hij was niet gehuwd noch verloofd en had wettige noch onwettige kinderen. Frans werd bijgezet in de Kathedraal van Saint-Denis en zijn positie als dauphin en hertog van Bretagne werd overgenomen door zijn jongere broer Hendrik.

Graaf Sebastiano de Montecuccoli, zijn secretaris, werd er door koning Frans I van beschuldigd zijn zoon te hebben vergiftigd in opdracht van keizer Karel V. Toen de koning zijn vertrekken liet uitkammen werden verschillende soorten gif gevonden en onder foltering bekende hij de moord, waarna hij werd gevierendeeld. Bij historici is de these dat Frans III werd vergiftigd evenwel omstreden. Zo zou het ook kunnen dat hij aan tuberculose leed, aangezien zijn gezondheid nooit helemaal herstelde van de jaren die had doorgebracht in vochtige en klamme cellen in Madrid.