Europees kampioenschap voetbal 1992

  Zie Europees kampioenschap voetbal 1992 kwalificatie voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

 

Land	Kwalificatie als	Datum kwalificatie	Eerdere deelnames aan EK1
Zweden	01Gastland	012 februari 1990	0 (Debuut)
Frankrijk	02Winnaar groep 1	0212 oktober 1991	23 (1960, 19841)
Schotland	03Winnaar groep 2	0313 november 1991	0 (Debuut)
GOS	04Winnaar groep 3	0413 november 1991	5 (19603, 19643, 19683, 19723, 19883)
Denemarken	05Tweede groep 4	1530 mei 1992	30 (1964, 1984, 1988)
Duitsland	6Winnaar groep 5	0618 december 1991	50 (19722, 19762, 19802, 19842, 19882)
Nederland	7Winnaar groep 6	074 december 1991	31 (1976, 1980,1988)
Engeland	8Winnaar groep 7	0513 november 1991	31 (1968, 1980, 1988)

¹ Een vetgedrukt jaartal betekent een kampioenschap tijdens dat toernooi

² als West-Duitsland

³ Van 1960 tot 1988 speelde Rusland/GOS onder de naam Sovjet-Unie.

België kwalificeerde zich niet voor de eindronde. Het eindigde in de groep op de derde plaats, achter Duitsland en Wales. Nederland kwalificeerde zich door de groep te winnen voor Portugal en Griekenland. Oorspronkelijk kwalificeerde Joegoslavië zich voor de eindronde. Echter, als gevolg van de oorlogen in Joegoslavië moest het zich vlak voor de eindronde terugtrekken. Denemarken eindigde in de groep op de tweede plaats en werd daarom als vervanger aangewezen. Het verhaal gaat dat de vakantievierende Denen van het strand zijn geplukt om in Zweden te gaan voetballen. In werkelijkheid hielden de Denen er serieus rekening mee dat zij Joegoslavië moesten vervangen en speelden zij kort voor het EK nog een oefenwedstrijd.

Aanvankelijk speelde Denemarken tegen Engeland (gelijkspel) en Zweden (verlies) geen overtuigend spel, maar wist toch als tweede van de groep naar de halve finale te gaan door Frankrijk te verslaan. In de halve finale wisten de Denen onverwacht de favoriet en titelhouder Nederland te verslaan, waarna de gedoodverfde favoriet Duitsland in de finale met 2-0 werd verslagen.^[1] Denemarken, oorspronkelijk gezien als een van de zwakste deelnemers die aanvankelijk niet eens mee mocht doen, had voor een stunt gezorgd en was kampioen geworden.

 

De loting vond plaats op vrijdag 17 januari 1992 in Göteborg. Zweden was als gastland automatisch ingedeeld in Pot 1. Nederland was in die pot ingedeeld als titelhouder. De overige zes gekwalificeerde landen werden vrijuit geloot over de twee groepen.^[2][3] Ruim vier maanden na de loting werd de Joegoslavische ploeg uitgesloten van deelname en vervangen door Denemarken, dat tweede was geworden in de kwalificatiegroep.

Pot 1 (Groepshoofd)	Pot 2
Zweden (gastland)   Nederland (titelhouder)	Duitsland   Engeland   Joegoslavië   Frankrijk   GOS   Schotland

Het niveau van de eerste vier wedstrijden was dramatisch, er werden maar drie doelpunten gescoord. Vooral van Frankrijk werd veel meer verwacht, maar de ploeg speelde veel te verdedigend. Engeland had nog geen enkel doelpunt gescoord, al had het in de wedstrijd tegen Frankrijk pech met een keiharde, vrije trap van Stuart Pearce op de lat. Zweden had een voordeel voor de beslissende wedstrijden: het won met 1-0 van Denemarken door een doelpunt van Tomas Brolin.

Engeland moest van Zweden winnen om door te gaan en had al snel een voorsprong door een doelpunt van David Platt. Zweden was niet bij machte te reageren, maar een tweede Engelse doelpunt bleef uit. In de tweede helft was de wedstrijd totaal anders, de Zweden kwam gelijk via Jan Eriksson. Engeland moest winnen, maar toch besloot trainer Graham Taylor nota bene topscorer en aanvoerder Gary Lineker te wisselen voor een andere aanvaller. Het zou de laatste interland zijn van Lineker, die zou vertrekken naar het Japans Grampus Eight. Engeland kwam er nu helemaal niet meer uit, Zweden dicteerde het spel en werd vlak voor tijd beloond door een doelpunt van Tomas Brolin.

Frankrijk dacht op een zuinige manier zich te plaatsen, Denemarken zou geen probleem moeten zijn en coach Michel Platini besloot de verdedigende tactiek wat te laten varen en zette een extra aanvaller in. Men vergiste zich echter in de inzet van de Scandinavïers, die de Fransen totaal geen rust gunden. Hendrik Larsen scoorde al na acht minuten en de Fransen kwamen er totaal niet aan te pas. In de rust zette Platini zijn oude strijdmakker Luis Fernández in en de ploeg was beter in balans. Met een half uur te spelen scoorde Jean-Pierre Papin de gelijkmaker en dat zou voldoende zijn voor de Fransen zich te plaatsen. De Denen hervonden zichzelf weer en de ooit bij Feyenoord mislukte invaller Lars Elstrup scoorde het winnende doelpunt. Denemarken bleek een waardige invaller van Joegoslavië te zijn en de Fransen gingen af. Michel Platini trok zijn conclusies en diende zijn ontslag in.

Land Wed Win Gel Ver DV DT +/− Pnt   Zweden 3 2 1 0 4 2 2 5   Denemarken 3 1 1 1 2 2 0 3   Frankrijk 3 0 2 1 2 3 –1 2   Engeland 3 0 2 1 1 2 –1 2

10 juni 1992 «onderlinge duels» 20:15 uur (UTC+2)	Zweden	1 – 1	Frankrijk	Råsundastadion, Solna Toeschouwers: 29.860 Scheidsrechter: Alexey Spirin (  GOS)
	Eriksson   24'	Wedstrijdverslag	58' Papin

11 juni 1992 «onderlinge duels» 20:15 uur (UTC+2)	Denemarken	0 – 0	Engeland	Malmö Stadion, Malmö Toeschouwers: 26.385 Scheidsrechter: John Blankenstein (  Nederland)
		Wedstrijdverslag

14 juni 1992 «onderlinge duels» 17:15 uur (UTC+2)	Frankrijk	0 – 0	Engeland	Malmö Stadion, Malmö Toeschouwers: 26.535 Scheidsrechter: Sándor Puhl (  Hongarije)
		Wedstrijdverslag

14 juni 1992 «onderlinge duels» 20:15 uur (UTC+2)	Zweden	1 – 0	Denemarken	Råsundastadion, Solna Toeschouwers: 29.902 Scheidsrechter: Aron Schmidhuber (  Duitsland)
	Brolin   58'	Wedstrijdverslag

17 juni 1992 «onderlinge duels» 17:15 uur (UTC+2)	Zweden	2 – 1	Engeland	Råsundastadion, Solna Toeschouwers: 30.126 Scheidsrechter: José Rosa dos Santos (  Portugal)
	Eriksson   51' Brolin   82'	Wedstrijdverslag	4' Platt

17 juni 1992 «onderlinge duels» 20:15 uur (UTC+2)	Frankrijk	1 – 2	Denemarken	Malmö Stadion, Malmö Toeschouwers: 25.673 Scheidsrechter: Hubert Forstinger (  Oostenrijk)
	Papin   60'	Wedstrijdverslag	8' Larsen   78' Elstrup

Het niveau in de andere groep was iets beter in de eerste vier wedstrijden, maar ook hier werd er weinig gescoord: vijf keer. Nederland speelde met liefst acht spelers, die vier jaar geleden Europees Kampioen werden en begon tegen Schotland voortvarend. Vooral in de eerste helft was Ruud Gullit ongrijpbaar, maar doelpunten leverde het niet op. In de tweede helft werd het spel minder, maar het nieuwe talent Dennis Bergkamp zorgde vlak voor tijd voor de winnende treffer na voorbereidend werk van Gullit en Van Basten. In de tweede wedstrijd tegen de voormalige Sovjet-Unie, het GOS, had Ruud Gullit het stukken zwaarder, hij werd volledig uitgeschakeld door Viktor Onopko. Nederland had het beste van het spel zonder uit te blinken, maar scheidsrechter Peter Mikkelsen keurde een geldig doelpunt van Marco van Basten af.

Duitsland speelde voor het eerst sinds de hereniging als Duitsland en de wereldkampioen had het team ververst met een aantal Oost-Duitse spelers als Matthias Sammer en Thomas Doll. Daar stond tegenover, dat aanvoerder Lothar Matthäus ernstig geblesseerd raakte, Duitsland was hun leider kwijt. In de wedstrijd tegen het GOS raakte ook nog Rudi Völler geblesseerd, hij zou niet meer in actie komen dit toernooi. Igor Dobrovolski zorgde met een strafschop voor het eerste en enige doelpunt van het GOS. Duitsland ontsnapte aan een nederlaag, Thomas Häßler scoorde met een fraaie vrije trap in blessuretijd. Tegen Schotland hadden ze het ook zwaar, maar de Schotten misten veel kansen en de Duitsers wonnen met 2-0. Het verloor in deze wedstrijd Guido Buchwald en Stefan Reuter met hoofdwonden, omdat de strijdlustige Schotten niet opgaven.

Nederland moest nu winnen van de wereldkampioen om in ieder geval boven Duitsland te eindigen en niet afhankelijk te zijn van de uitslag Schotland-GOS. In de eerste helft domineerde Nederland de wedstrijd en met name de Duitse libero Manfred Binz maakte een onzekere indruk. Twee dode spelmomenten in de 4e en 14e minuut, beide na overtredingen op Marco van Basten, bezorgden Nederland een 2-0-voorsprong. In de 4e minuut kopte Frank Rijkaard een vrije trap van Ronald Koeman binnen en ruim 10 minuten later legde Ronald Koeman succesvol af op Rob Witschge, die zo zijn eerste interlandgoal maakte. Hoogtepunt was een keiharde volley van uitblinker Van Basten, die op de lat belandde. In de tweede helft werd Binz gewisseld en gingen de Duitsers er tegenaan. Jürgen Klinsmann scoorde vrij snel de aansluitingstreffer en de paniek sloeg toe in het Nederlandse kamp. Rijkaard scoorde bijna in eigen doel, maar de bal belandde op de lat. Na 20 minuten herpakte Oranje zich en via een prachtige aanval waarbij Marco van Basten als bliksemafleider fungeerde, scoorde Dennis Bergkamp zijn tweede toernooigoal. Mooiste moment aan de aanval was, dat Van Basten signalen gaf aan Aron Winter, dat hij de bal moest geven aan Bergkamp. Duitsland werd gered door Schotland, dat zijn sportieve plicht deed door met 3-0 van het GOS te winnen. Het was een droevig einde van een team bestaande uit 15 Russen, drie Oekraïners, één Georgiër en één Wit-Rus. Voortaan zouden deze spelers voor hun eigen land spelen.

Land Wed Win Gel Ver DV DT +/− Pnt   Nederland 3 2 1 0 4 1 3 5   Duitsland 3 1 1 1 4 4 0 3   Schotland 3 1 0 2 3 3 0 2   GOS 3 0 2 1 1 4 –3 2

12 juni 1992 «onderlinge duels» 17:15 uur (UTC+2)	Nederland	1 – 0	Schotland	Ullevi, Göteborg Toeschouwers: 35.720 Scheidsrechter: Bo Karlsson (  Zweden)
	Bergkamp   75'	Wedstrijdverslag

12 juni 1992 «onderlinge duels» 20:15 uur (UTC+2)	GOS	1 – 1	Duitsland	Idrottsparken, Norrköping Toeschouwers: 17.410 Scheidsrechter: Gérard Biguet (  Frankrijk)
	Dobrovolski   64' (pen.)	Wedstrijdverslag	90' Häßler

15 juni 1992 «onderlinge duels» 17:15 uur (UTC+2)	Schotland	0 – 2	Duitsland	Idrottsparken, Norrköping Toeschouwers: 17.638 Scheidsrechter: Guy Goethals (  België)
		Wedstrijdverslag	29' Riedle   47' Effenberg

15 juni 1992 «onderlinge duels» 20:15 uur (UTC+2)	Nederland	0 – 0	GOS	Ullevi, Göteborg Toeschouwers: 34.400 Scheidsrechter: Peter Mikkelsen (  Denemarken)
		Wedstrijdverslag

18 juni 1992 «onderlinge duels» 20:15 uur (UTC+2)	Nederland	3 – 1	Duitsland	Ullevi, Göteborg Toeschouwers: 37.725 Scheidsrechter: Pierluigi Pairetto (  Italië)
	Rijkaard   4' Witschge   15' Bergkamp   72'	Wedstrijdverslag	53' Klinsmann

18 juni 1992 «onderlinge duels» 20:15 uur (UTC+2)	Schotland	3 – 0	GOS	Idrottsparken, Norrköping Toeschouwers: 14.660 Scheidsrechter: Kurt Röthlisberger (  Zwitserland)
	McStay   7' McClair   16' McAllister   84' (pen.)	Wedstrijdverslag

In vergelijking met het vorige EK plaatsten Duitsland en Nederland zich opnieuw voor de halve finales, Zweden en Denemarken namen de plaats in van het GOS en Italië.

	halve finale				finale
	21 juni – Solna
	Zweden	2
	Duitsland	3			26 juni – Göteborg
					Duitsland	0
	22 juni – Göteborg			Denemarken	2
	Nederland	2 (4)
	Denemarken	2 (5)

21 juni 1992 «onderlinge duels» 20:15 uur (UTC+2)	Zweden	2 – 3	Duitsland	Råsunda stadion, Solna Toeschouwers: 28.827 Scheidsrechter: Tullio Lanese (  Italië)
	Brolin   64' (pen.) Andersson   89'	Wedstrijdverslag	11' Häßler   59',   88'Riedle

Zweden had goede hoop op een finaleplaats na een prima eerste ronde, maar had problemen op het middenveld door de schorsing van Stefan Schwarz en omdat Jonas Thern geblesseerd aan de wedstrijd begon. Duitsland had een beroerde eerste ronde achter de rug, maar stond er altijd als het echt moest. Ze waren heer en meester in de eerste helft, vooral Thomas Häßler maakte indruk met zijn dribbels en scoorde net als tegen de GOS met een vrije trap, aanvoerder Andreas Brehme raakte de paal met een andere vrije trap. In de tweede helft kwam Zweden twee keer terug in de wedstrijd, maar door twee doelpunten van Karl-Heinz Riedle won Duitsland met 3-2.

22 juni 1992 «onderlinge duels» 20:15 uur (UTC+2)	Nederland	2 – 2 (nv)	Denemarken	Ullevi, Göteborg Toeschouwers: 37.450 Scheidsrechter: Emilio Soriano Aladrén (  Spanje)
	Bergkamp   23' Rijkaard   86'	Wedstrijdverslag	5',   33' Larsen

		strafschoppen
	R. Koeman   van Basten   Bergkamp   Rijkaard   Rob Witschge	4 – 5	Larsen   Povlsen   Elstrup   Vilfort   Christofte

Net als in 1976, was Nederland meer bezig met een finale tegen Duitsland dan de nog te spelen halve finale. Nederland had indruk gemaakt in de wedstrijd tegen Duitsland en invaller Denemarken moest geen probleem zijn. Denemarken begon net als tegen Frankrijk agressief aan de wedstrijd en de dromende Nederlanders hadden er geen antwoord op. De verdediging werd verwaarloosd en met name Flemming Povlsen dolde de nog jonge Frank de Boer regelmatig. Slecht verdedigen leverde een snelle achterstand op door Larsen, hetgeen teniet werd gedaan door Dennis Bergkamp . Nederland was echter nog steeds niet wakker en vlak daarna profiteerde Larsen van slecht uitverdedigen van Ronald Koeman. Tot ver in de tweede helft was Denemarken veel sterker, maar na een ernstige blessure van Hendrik Andersen (gezwollen knieschijf na een duel met Marco van Basten), kwam Nederland eindelijk in de wedstrijd. Na wat gemiste halve kansen scoorde Frank Rijkaard vijf minuten voor tijd. In de verlenging had Nederland het beste van het spel tegen de vermoeide Denen, maar met name Bryan Roy miste een grote kans. Strafschoppen waren onvermijdelijk en uitgerekend Marco van Basten, de topscorer van het vorige EK miste als enige een strafschop: zijn strafschop werd gestopt door Peter Schmeichel. Hans van Breukelen kon zijn reputatie als "strafschop-killer" niet waarmaken en de ultieme underdog stond opeens in de finale.

  Zie Finale Europees kampioenschap voetbal 1992 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

26 juni 1992 «onderlinge duels» 20:15 uur (UTC+2)	Denemarken	2 – 0	Duitsland	Ullevi, Göteborg Toeschouwers: 37.800 Scheidsrechter: Bruno Galler (  Zwitserland)
	Jensen   18' Vilfort   78'

UEFA Europees kampioenschap voetbal Winnaar 1992
DENEMARKEN 1ste titel

3 doelpunten

•   Henrik Larsen
•   Karl-Heinz Riedle
•   Dennis Bergkamp
•   Tomas Brolin

2 doelpunten

•   Jean-Pierre Papin
•   Thomas Häßler
•   Frank Rijkaard
•   Jan Eriksson

1 doelpunt