Columella columella
Columella columella is een op het land levende kleine longslak uit de familie Truncatellinidae.
| Columella columella IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2011) | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||||||||||
| Columella columella (G. von Martens, 1830) | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| Aanwezigheid in Europa per land ■ aanwezig ■ geen gegevens
| |||||||||||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||||||||||
| (en) World Register of Marine Species | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Naam
bewerkenDe soortnaam werd in 1830 gepubliceerd door Georg von Martens als Pupa columella.[2] Door andere inzichten in de taxonomie is de soort later in het geslacht Columella geplaatst. Als gevolg van deze naamswijziging worden auteursnaam en datum nu tussen haakjes gezet. De naam columella heeft betrekking op de vorm van de schelp (columella (Latijn) = kleine zuil).
Beschrijving
bewerkenDe schelp
bewerkenDe schelp is rechtsgewonden, heeft een cilindrische vorm en heeft 7-7,5 weinig convexe windingen. De eerste windingen nemen zeer snel in breedte toe waardoor de top erg stomp is. Vanaf de 3e tot de 6e winding blijft de breedte meestal bijna gelijk, nemen soms zelfs wat in breedte af, om bij de laatste winding plotseling weer breder te worden, soms tot anderhalfmaal de voorlaatste winding. De windingen worden door een vrij diepe sutuur van elkaar gescheiden.
De mondopening is ongeveer even breed als hoog, soms iets hoger dan breed. De mondrand is discontinu, niet verdikt en aan de columellaire zijde iets omgeslagen waardoor de nauwe navel deels bedekt wordt. In de mondopening zijn geen tanden aanwezig. De sculptuur van de schelp bestaat uit duidelijke, fijne radiale onregelmatige striae. De schelp heeft een groenachtig bruine kleur. Bij levende dieren is de schelp dun en teer, glanzend en half doorzichtig. Lege en fossiele schelpen zijn ondoorzichtig, mat tot matglanzend en lichtbruin gekleurd.
Afmetingen van de schelp
- breedte: tot 1,4 mm.
- hoogte: tot 3,5 mm.
Habitat
bewerkenColumella columella leeft in drassig grasland, vochtige bosgrond, met vaak een rotsachtige ondergrond. Boven de boomgrens in de Alpen tussen en onder stenen, tot 2900 meter hoogte aangetroffen. Uit Oostenrijk gemeld van Saxifraga en Dryas[3] wat goed met het fossiele voorkomen overeenkomt. Als fossiel komt de soort voor in associaties die op een open, vochtig en koud milieu wijzen. De soort wordt beschouwd als karakteristiek voor natte toendra.[4]
Huidige verspreiding
bewerkenHolarctisch. Komt tegenwoordig in Scandinavië en in de Alpen voor. Het disjuncte verspreidingsgebied in Europa is typerend voor een boreo-alpiene verspreiding. Niet in de levende fauna van België en Nederland.
Fossiel voorkomen
bewerkenVerspreid en lokaal is deze soort algemeen in glaciale afzettingen in heel Europa. Vooral aanwezig in afzettingen daterend uit koude perioden in het Midden- en Laat Pleistoceen. In Nederland bekend vanaf het Tiglien[5] In Nederland is de soort vooral algemeen in afzettingen uit het Weichselien in de Brabantse leem[6][7]. In België eveneens uit het Weichselien gemeld.[8]
Columella Fauna
bewerkenIn Europese lössafzettingen is Columella columella soms zo dominant aanwezig dat de molluskenassociatie de naam van deze soort gekregen heeft. Naast Columella columella worden in dergelijke Columella-fauna's vaak de volgende soorten aangetroffen: Succinea oblonga elongata, Vertigo genesii, Vertigo parcedentata, Pupilla loessica, Pupilla muscorum en Vallonia tenuilabris. Columella-fauna's treden op tijdens de (bijna) koudste delen van de glacialen waarin een arctisch klimaat heerst.[4][9]
Zie ook
bewerkenExterne link
bewerkenVoetnoten
- ↑ (en) Columella columella op de IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ Martens, G. von, 1830. Ueber Württembergs Fauna. (a) Einleitung, Literatur, und Uebersicht. (b) Verzeichniss der bis zum Schlusse des Jahres 1829 im Königreich Württemberg beobachteten, wild vorkommenden Thiere. Correspondenzblatt Württembergischer Landwirtschaftlichen Verein, XVII: 123-187. (Pupa columella op pag. 171).
- ↑ Frank, Chr., 2006. Plio-pleistozäne und holozäne Mollusken Österreichs. Mitteilungen der Prähistorischen Kommission, 62, Part 1: I-XV, 1-395, Part 2: I-XI, 396-860, 62 pls.
- ↑ a b Ložek, V., 1964. Quartärmollusken der Tschechoslowakei. Rozpravi Ústredního ústavu geologického, 31: 374 pp.
- ↑ Meijer, T., 1988a. Mollusca from the borehole Zuurland-2 at Brielle, the Netherlands (an interim report). Mededelingen van de Werkgroep voor Tertiaire en Kwartaire Geologie 25: 49-60.
- ↑ Bisschops, J.H., 1973. Blad Eindhoven Oost (51O). Toelichtingen bij de geologische kaart van Nederland 1:50.000. R.G.D., Haarlem. 132 p.
- ↑ Bisschops, J.H., Broertjes, J.P., Dobma, W., 1985. Blad Eindhoven West (51 W). Toelichtingen bij de Geologische kaart van Nederland 1:50.000 Rijks Geologische Dienst, Haarlem, 216 p.
- ↑ Coninck, J. de, 1964. Over de molluskenfauna van het Laatste Glaciaal in West-Vlaanderen. Natuurwetenschappelijk Tijdschrift, 46: 3-16.
- ↑ Rousseau, D.-D., 1986. Intérêt paléobiogéographique de Pupilla loessica Lozek et de Vallonia tenuilabris (A. Braun) pour le Pléistocène ouest-européen. Contes Rendues de l'Académie des Sciences, Paris, 303(S.II)3: 257-262.
Literatuur
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Columella columella op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.