Carbofuran
Carbofuran (ISO-naam) of carbofuraan is een insecticide uit de groep van de carbamaten, meer bepaald de benzofuranylmethylcarbamaten, zoals carbosulfan, furathiocarb en benfuracarb. Het heeft ook een nevenwerking als nematicide en tegen bladluizen. Merknamen zijn onder meer Curater en Furadan (beide van FMC Chemical), Diafuran (Dianica), en de generieke naam Carbofuran (verscheidene andere bedrijven). In zuivere toestand is het een kleurloze kristallijne vaste stof.
| Carbofuraan | ||||
|---|---|---|---|---|
| Structuurformule en molecuulmodel | ||||
| ||||
Structuurformule van carbofuraan
| ||||
| Algemeen | ||||
| Molecuulformule | C12H15NO3 | |||
| IUPAC-naam | 2,3-dihydro-2,2-dimethylbenzofuran-7-ylmethylcarbamaat | |||
| Molmassa | 221,3 g/mol | |||
| SMILES | CC2(C)CC1=C(C(=CC=C1)OC(NC)=O)O2
| |||
| CAS-nummer | 1563-66-2 | |||
| EG-nummer | 216-353-0 | |||
| Wikidata | Q423136 | |||
| Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen | ||||
| ||||
| H-zinnen | H300 - H330 - H410 | |||
| EUH-zinnen | geen | |||
| P-zinnen | P260 - P264 - P273 - P284 - P301+P310 - P310 | |||
| EG-Index-nummer | 006-026-00-9 | |||
| VN-nummer | 2757 | |||
| ADR-klasse | Gevarenklasse 6.1 | |||
| Fysische eigenschappen | ||||
| Aggregatietoestand | vast | |||
| Kleur | kleurloos | |||
| Dichtheid | 1,26 g/cm³ | |||
| Smeltpunt | 153,1 °C | |||
| Oplosbaarheid in water | (bij 20°C) 0,32 g/L | |||
| Goed oplosbaar in | methanol, ethylacetaat, aceton | |||
| Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar). | ||||
| ||||
Carbofuran kan ook een metaboliet zijn van andere carbamaatpesticiden, met name carbosulfan, furathiocarb en benfuracarb.
Carbofuran is een zeer giftige en potentieel dodelijke stof, zowel voor mensen, zoogdieren, vogels als vissen en andere waterorganismen. In de Europese Unie is carbofuran sedert 13 december 2007 niet meer erkend.[1]
Werking
bewerkenCarbofuran is een systemisch pesticide, dat het acetylcholinesterase in het zenuwstelsel remt. Het heeft ook een werking door contact en in de maag. Soorten waartegen carbofuran werkzaam is, zijn onder meer:
- Agriotes (ritnaald)
- Elateridae (kniptorren)
- Aphis (de eerste generatie bladluizen)
- Atomaria linearis (bietekevertje)
Toepassing
bewerkenCarbofuran wordt ingezet tegen bodeminsecten bij de teelt van onder meer maïs, bieten of zonnebloemen. Het wordt daartoe mechanisch in de bodem ingewerkt bij het zaaien.
Toxicologie en veiligheid
bewerkenCarbofuran kan effecten hebben op het zenuwstelsel, met als gevolg stuiptrekkingen en verzwakte ademhaling. Het remt de acetylcholinesterase. De effecten kunnen met vertraging optreden. Blootstelling kan de dood veroorzaken.
Carbofuran heeft een hoge acute toxiciteit bij ratten (via inhalatie of ingestie) en bij vogels (onder meer de wilde eend (Anas platyrhynchos)). Ook voor vissen en aquatische invertebraten, en (door contact) bijen, is het zeer toxisch.
Op basis van dierproeven wordt carbofuran ook beschouwd als een potentiële hormoonontregelende stof (endocriene disruptor).
Europese Unie
bewerkenCarbofuran was een van de bestaande pesticiden die in het kader van een EU-herzieningsprogramma voor werkzame stoffen werden onderzocht naar hun effecten op mens en milieu. Uit dit onderzoek bleek, dat niet kon worden aangetoond dat carbofuran op een veilige wijze kan worden gebruikt.[2]
Op basis van dit onderzoek heeft de Europese Commissie beslist om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen die carbofuran bevatten niet meer toe te laten. De erkenningen voor dergelijke middelen moeten worden ingetrokken uiterlijk op 13 december 2007; de bestaande voorraden mochten nog gedurende een jaar nadien gebruikt worden.[1] In België ging het om de producten Curater en Furadan, die erkend waren voor gebruik in de bietenteelt, de maïsteelt (behalve suikermaïs), witloofwortelteelt, cichorei- en sierplantenteelt.[3]
Externe links
bewerken- ↑ a b Beschikking 2007/416/EG van de Commissie van 13 juni 2007 betreffende de niet-opneming van carbofuran in bijlage I bij Richtlijn 91/414/EEG van de Raad en de intrekking van de toelatingen voor gewasbeschermingsmiddelen die deze stof bevatten. Publicatieblad Nr. L 156 van 16/06/2007 blz. 30-31. Gearchiveerd op 10 juni 2023.
- ↑ Conclusion regarding the peer review of the pesticide risk assessment of the active substance carbofuran, EFSA Pesticide Risk Assessment Peer Review Unit (finalised 28 July 2006) DOI:10.2903/j.efsa.2006.90r
- ↑ informatie uit Fytoweb. Gearchiveerd op 9 maart 2016.