Bastenaken
Bastenaken (Frans: Bastogne, Duits: Bastenach, Luxemburgs: Baaschtnech) is een stad en gemeente in de Belgische provincie Luxemburg. De stad telt meer dan 16.000 inwoners, die Bastenakenaars[1] worden genoemd.
Stad in België 
| |||
|---|---|---|---|
| |||
| De Sint Pieterskerk (11de - 16de eeuw) | |||
  | |||
| Geografie | |||
| Gewest |  Wallonië
| ||
| Provincie |  Luxemburg
| ||
| Arrondissement | Bastenaken | ||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
173,03 km² (2022) 90,17% 2,97% 6,86% | ||
| Coördinaten | 50° 0' NB, 5° 43' OL | ||
| Bevolking (bron: Statbel) | |||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
16.921 (01/01/2024) 49,59% 50,41% 97,79 inw./km² | ||
| Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder |
(01/01/2024) 21,28% 62,02% 16,71% | ||
| Buitenlanders | 9,53% (01/01/2024) | ||
| Politiek en bestuur | |||
| Burgemeester | Benoît Lutgen (LDB-cdH) | ||
| Bestuur | LDB-cdH | ||
| Zetels LDB-cdH Citoyens+ |
25 17 8 | ||
| Economie | |||
| Gemiddeld inkomen | 19.002 euro/inw. (2021) | ||
| Werkloosheidsgraad | 9,86% (jan. 2019) | ||
| Overige informatie | |||
| Postcode 6600 6600 6600 6600 6600 |
Deelgemeente Bastenaken Longvilly Noville Villers-la-Bonne-Eau Wardin | ||
| Zonenummer | 061 | ||
| NIS-code | 82003 | ||
| Politiezone | Centre Ardenne | ||
| Hulpverleningszone | Luxemburg | ||
| Website | www | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| ligging binnen het arrondissement Bastenaken in de provincie Luxemburg | |||
| Foto's | |||
| |||
| Bastenaken vanuit de lucht | |||
| |||
Per 2 december 2024 fuseert de gemeente met Bertogne waardoor, met 264,69 km2, de naar oppervlakte grootste gemeente van België zal ontstaan.
Kernen
bewerkenDeelgemeenten
bewerken| # | Naam | Opp. (km²) |
Inwoners (2020) |
Inwoners per km² |
NIS-code |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Bastenaken | 30,87 | 9.618 | 312 | 82003A |
| 2 | Wardin | 43,66 | 2.574 | 59 | 82003B |
| 3 | Villers-la-Bonne-Eau | 23,69 | 482 | 20 | 82003C |
| 4 | Noville | 42,35 | 2.146 | 51 | 82003D |
| 5 | Longvilly | 32,46 | 1.455 | 45 | 82003E |
Overige kernen
bewerken- Bastenaken : Bizory, Chifontaine, Hemroulle, Isle-la-Hesse, Isle-le-Pré, Savy, Senonchamps;
- Longvilly : Al-Hez, Arloncourt, Bourcy, Horritine, Michamps, Moinet, Oubourcy ;
- Noville: Cobru, Fagnoux, Foy-Notre-Dame, Hardigny, Luzery, Rachamps, Recogne, Vaux, Wicourt ;
- Villers-la-Bonne-Eau : Livarchamps, Losange, Lutrebois, Lutremange, Remoifosse ;
- Wardin : Benonchamps, Bras, Harzy, Mageret, Marenwez, Marvie, Mont, Neffe.
Geschiedenis
bewerkenHet Ardennenoffensief
bewerkenBastenaken is vooral bekend geworden door de Slag om Bastenaken, tijdens het Ardennenoffensief in december 1944. Nadat de geallieerde legers het grootste deel van België hadden bevrijd, ondernamen delen van de Duitse Wehrmacht (en vooral SS) een tegenoffensief in de richting van de Maas. Bastenaken, verdedigd door de Amerikaanse 101 Airborne Division onder leiding van generaal Anthony McAuliffe, werd van 21 tot de doorbraak van Patton op 26 december omsingeld door het Duitse leger. De Amerikanen hielden stand. Toen een Duitse onderhandelaar hem kwam vragen zich over te geven, antwoordde McAuliffe volgens de overlevering "Nuts!" wat in het Amerikaans Engels zoveel betekent als "onzin!"
Bezienswaardigheden
bewerkenIn het Bastogne War Museum op de Mardassonheuvel is een grote tentoonstelling over de oorlogsgeschiedenis ondergebracht. Niet ver daarvan staat het stervormige Mémorial du Mardasson, dat ruim uitzicht biedt over de omgeving. De Slag om Bastenaken als onderdeel van de Slag om de Ardennen wordt ook toegelicht in de Bastogne War Rooms (tot 2024 de Bastogne Barracks) en bij het Tankmonument.
Overige bezienswaardigheden in Bastenaken zijn de romaanse Sint Pieterskerk.
Bastenaken vormt het keerpunt van de wielerklassieker Luik-Bastenaken-Luik.
Politiek
bewerkenResultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
bewerken| Partij | 10-10-1976[2] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[3] | 14-10-2012[4] | 14-10-2018 | 13-10-2024 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | (*) | % | 21 | % | 21 | % | 23 | % | 23 | % | 23 | % | 25 | % | 25 | % | 27 | |
| PSC1 / être2 / CDH3 / LDB-CDH4 / LDB5 | 52,21 | 1 | 54,751 | 13 | 55,551 | 13 | 60,061 | 15 | 39,31 | 9 | 32,472 | 7 | 65,033 | 17 | 64,004 | 17 | 62,815 | 18 | |
| Notre Commune | - | - | - | - | - | 11,0 | 2 | - | - | - | |||||||||
| PS1 / ACTIONA / AVENIRB / @venirC / Citoyens+D | 11,181 | 1 | 4,871 | 0 | 10,631 | 1 | 36,67A | 8 | 55,11B | 14 | 56,53B | 14 | 31,36C | 8 | 32,07D | 8 | - | ||
| PRL1 / PRL-IC2 / ACTIONA / AVENIRB / @venirC / Citoyens+D / Ensemble3 | 32,791 | 7 | 38,351 | 8 | 33,822 | 7 | 31,833 | 9 | |||||||||||
| Anderen(*) | 3,83 | 0 | 2,03 | 0 | - | 3,27 | 0 | 5,59 | 0 | - | 3,6 | 0 | 3,93 | 0 | 5,36 | 0 | |||
| Totaal stemmen | 7126 | 7614 | 8067 | 8451 | 9030 | 9865 | 10082 | 10835 | 13339 | ||||||||||
| Opkomst % | 96,7 | 95,22 | 95,31 | 95,32 | 91,91 | 92,77 | 88,43 | ||||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 2,95 | 3,13 | 3,89 | 4,72 | 4,91 | 5,50 | 5,29 | 5,84 | 8,37 | ||||||||||
(*) 1976: NNC (3,83%) / 1982: ECOLO (2,03%) / 1994: ECOLO (3,27%) / 2000: OUVERT (5,59%) / 2012: Respect (3,6%) / 2018: Alternative(s) (2,39%), Parti Populaire (1,54%) / 2024: Respect (5,36%)
De meerderheid wordt vet aangegeven. De grootste partij is in kleur.
Vanaf 2024 wordt ook in Bertogne voor de gemeenteraad van Bastenaken gestemd.
Demografische ontwikkeling
bewerkenDemografische ontwikkeling voor de fusie
bewerken- Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen; 1976= inwoneraantal op 31 december
Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente
bewerkenAlle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
- Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
- 1977: aanhechting van Longvilly, Noville, Villers-la-Bonne-Eau en Wardin en van de gehuchten Hemroulle en Savy van Longchamps en van de gehuchten Isle-le-Pré en Senonchamps van Sibret
| Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden | ||
|---|---|---|
| jaar | Aantal[5] | Evolutie: 1992=index 100 |
| 1992 | 12.317 | 100,0 |
| 1993 | 12.461 | 101,2 |
| 1994 | 12.567 | 102,0 |
| 1995 | 12.847 | 104,3 |
| 1996 | 12.817 | 104,1 |
| 1997 | 12.969 | 105,3 |
| 1998 | 13.090 | 106,3 |
| 1999 | 13.246 | 107,5 |
| 2000 | 13.391 | 108,7 |
| 2001 | 13.644 | 110,8 |
| 2002 | 13.739 | 111,5 |
| 2003 | 13.958 | 113,3 |
| 2004 | 14.070 | 114,2 |
| 2005 | 14.090 | 114,4 |
| 2006 | 14.144 | 114,8 |
| 2007 | 14.386 | 116,8 |
| 2008 | 14.584 | 118,4 |
| 2009 | 14.713 | 119,5 |
| 2010 | 14.850 | 120,6 |
| 2011 | 15.051 | 122,2 |
| 2012 | 15.098 | 122,6 |
| 2013 | 15.230 | 123,7 |
| 2014 | 15.303 | 124,2 |
| 2015 | 15.405 | 125,1 |
| 2016 | 15.580 | 126,5 |
| 2017 | 15.737 | 127,8 |
| 2018 | 15.894 | 129,0 |
| 2019 | 15.985 | 129,8 |
| 2020 | 16.276 | 132,1 |
| 2021 | 16.296 | 132,3 |
| 2022 | 16.618 | 134,9 |
| 2023 | 16.785 | 136,3 |
| 2024 | 16.921 | 137,4 |
Geboren
bewerken- Michèle Detaille (1957), politica (volksvertegenwoordiger)
- Fabienne Dufour (1981), zwemster
- Yves Evrard (1969), politicus (senator)
- Arsène Gribomont (1878-1956), politicus (senator)
- Alphonse Lefebvre (1867-1925), politicus (volksvertegenwoordiger en burgemeester van Bastenaken)
- Pierre Lifrange (1868-1936), politicus (senator)
- Benoît Lutgen (1970), politicus (volksvertegenwoordiger en partijvoorzitter van het Centre démocrate humaniste)
- Hubert Masbourg (1778-1851), politicus (lid Belgisch Nationaal Congres en burgemeester van Bastenaken)
- Maxime Monfort (1983), wielrenner
- Louis Olivier (1923-2015), politicus (volksvertegenwoordiger, minister en burgemeester van Bastenaken)
- Maurice Olivier (1921-2002), politicus (senator)
- Marcel Philippart de Foy (1884-1966), politicus (volksvertegenwoordiger)
- Michel Renquin (1955), voetbaltrainer, oud-voetballer en politicus
- Pierre Renquin (1911-1973), politicus (senator en burgemeester van Bastenaken)
- Daniel Plummer (1957), wielrenner
Zie ook
bewerkenExterne link
bewerken- ↑ VRTtaal.net - Bastenaken (gearchiveerd)
- ↑ 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken
- ↑ Gegevens 2006: elections2006.wallonie.be:. Gearchiveerd op 9 januari 2018. Geraadpleegd op 23 december 2012.
- ↑ Gegevens 2012: elections2012.wallonie.be
- ↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK