Squadron

Oorspronkelijk is een squadron bij de luchtmacht de aanduiding voor een operationele eenheid met vliegtuigen en al het hierbij behorend personeel onder een commandant. Een klein squadron (meestal 5 vliegtuigen) wordt ook wel escadrille genoemd. Soms wordt het Nederlandse synoniem eskader gebruikt, maar dit begrip is meer ingeburgerd als benaming voor vlootonderdelen bij de marine. Een ander naoorlogs synoniem is smaldeel. Een squadron kan ook een luchtmachteenheid zijn met een ondersteunende (bijvoorbeeld onderhoud, logistiek of transport) of faciliterende taak.

Operationele squadrons (met vliegend materieel) kunnen weer onderverdeeld zijn in afzonderlijke flights. Twee of meer squadrons kunnen zijn samengevoegd in een wing ("vleugel"). Overige squadrons kunnen onderverdeeld zijn in bijvoorbeeld afdelingen.

De omvang van een squadron kan variëren. Een squadron gevechtsvliegtuigen varieert bij NAVO-landen van 10 tot 24 vliegtuigen en kent een personele sterkte tussen 150 en 200 personen. Bijzondere squadrons kunnen nog groter of kleiner zijn: zo kende de Nederlandse Koninklijke Luchtmacht op Vliegbasis Leeuwarden een squadron van 3 reddingshelikopters en heeft de Amerikaanse marine op elk van haar vliegdekschepen squadrons van 4 AEW-vliegtuigen geplaatst.

Bij de Nederlandse luchtmacht wordt de term squadron ook gebruikt voor een operationele eenheid luchtdoelraketten. In andere landen kunnen soortgelijke luchtdoelraketten weer ingedeeld zijn in bataljons bij de landmacht (bijvoorbeeld bij de US Army).

De aanduiding squadron is in Nederland sinds de Tweede Wereldoorlog in gebruik genomen: daarvoor werd de term vliegtuigafdeling gebruikt. In België wordt het een smaldeel genoemd.

Een squadron bij de Koninklijke Marine is een groep van 3 of 4 gelijke schepen. De marine kent daarnaast nog de term eskader, maar gebruikt die voor een grotere eenheid van verschillende typen schepen.

Een squadroncommandant heeft in Nederland meestal de rang van majoor of luitenant-kolonel, hoewel anders ook voorkomt. De rang is afhankelijk van taak en omvang van een squadron en kan ook per land verschillen.

Hieronder staat een lijst van actieve, niet-actieve en (tijdelijk) opgeheven squadrons van zowel de Koninklijke Luchtmacht als van de Koninklijke Marine.

LW = Vliegbasis Leeuwarden, TW = Vliegbasis Twenthe, VKL = Vliegbasis Volkel, Ehv = Vliegbasis Eindhoven, GR = Vliegbasis Gilze-Rijen, Yp = Vliegbasis Ypenburg, DL = Vliegbasis Deelen, SSB = Soesterberg, ML = Militaire Luchtvaart, LETS = Luchtmacht Elektronische en Technische School.

vh=voorheen: tradities overgenomen van...

W&E squadron voorheen ook Bewapening en Elektronica squadron (B&E) genoemd.

• Squadrons en onderdelen van de Nederlandse Koninklijke Luchtmacht