Wilhelminabrug (Leiden)

Wilhelminabrug
Wilhelminabrug 1975
Algemene gegevens
Locatie	Leiden
Coördinaten	52° 9′ NB, 4° 31′ OL
Overspant	Rijn-Schiekanaal
Breedte	17,00 m
Doorvaarthoogte	2,50 m
Doorvaartbreedte	10,00 m
Beheerder	Provinciale Waterstaat Zuid-Holland
Gebruik
Huidig gebruik	Gemengd verkeer
Weg	Hoge Rijndijk
Architectuur
Architect(en)	Provinciale Waterstaat Zuid-Holland
Bijzonderheden	Bruggenregister Leiden nr. 100
Portaal    Verkeer & Vervoer

De Wilhelminabrug is een brug over het Rijn-Schiekanaal bij de Nederlandse stad Leiden.

De brug is een ophaalbrug, die sinds 1964 bestaat uit een gemetselde brugkelder, ophaalbrug, tussenpijler, stalen aanbrug en gemetselde landhoofden. Naast de ophaalbrug staat een gemetseld bedieningshuis, maar de bediening gebeurt tegenwoordig op afstand vanaf bedieningscentrale De Waard, vanwaar ongeveer 10 bruggen in de regio van Leiden worden bediend. De ophaalbrug heeft vrijstaande hameikolommen en losse priemen. De aandrijving geschiedt door middel van twee heugels. De rijweg is 13 m breed; aan weerszijden ligt een trottoir en fietspad, die samen 2 m breed zijn.

Toen er een kanaal werd gegraven vanaf de knik in de Vliet bij de Lammenschans tot de Nieuwe Rijn en door het Waardeiland tot recht tegenover de Zijl was het ook noodzakelijk de eenvoudige keersluis in de Hoge Rijndijk te vervangen. In 1918-1919 werd de Wilhelminabrug gebouwd om het op 15 mei 1919 voor de scheepvaart geopende Rijn-Schiekanaal te overbruggen als onderdeel van de Rijksweg Leiden-Utrecht. De brug bestond uit twee in elkaars verlengde liggende ophaalbruggen, die op 11 januari 1919 voor het verkeer werd opengesteld. Hoewel midden jaren 1950-1960 de Rijksweg A4 werd geopend, bleven de Hoge Rijndijk en de Wilhelminabrug intensief gebruikt worden. Mede door de toename van het scheepvaartverkeer met steeds grotere schepen, ontstond de behoefte aan een nieuwe brug met een breder wegdek en een bredere doorvaartopening. Dat werd in 1964 gerealiseerd, waarbij de twee oorspronkelijke bruggen van 1919 werden vervangen door een enkele ophaalbrug aan de kant van de watertoren.

In augustus 1987 werd de val (het gedeelte van de brug dat omhoog gaat) van de Wilhelminabrug vervangen. Voor fietsers en voetgangers werd gedurende de dagen dat de brug buiten gebruik was gesteld een veerpontje ingezet.

In de zomer van 2022 is de brug onderhouden. Tijdens deze werkzaamheden was de brug gedurende 10 weken afgesloten voor alle verkeer. Fietsers en voetgangers konden gebruik maken van de in 2006 geopende nabijgelegen Julius Caesarbrug. ^[1]

Op de kant van de val van de brug - alleen zichtbaar als de brug geopend wordt - is sinds 1987 een kort gedicht van Jan Kleingeld aangebracht: Wind - water - lucht - schip - groet - wachter - wij - wachten.^[2]

• 
  De brug in 1924
• 
• 
• 
  Gedicht Jan Kleingeld

Zie de categorie Wilhelminabrug (Leiden) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.