Eekhoorns

Voor het artikel over de gelijknamige nachtvlinder: zie eekhoorn (vlinder)

Eekhoorns
Eekhoorn (Sciurus vulgaris)
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Mammalia (Zoogdieren) Orde: Rodentia (Knaagdieren) Onderorde: Sciuromorpha
Familie
Sciuridae G. Fischer, 1817
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Eekhoorns op Wikispecies
Portaal    Biologie Zoogdieren

Eekhoorns (Sciuridae) zijn een familie van knaagdieren met 63 geslachten en 316 soorten, waarvan er 17 in Europa voorkomen (zie: Europese soorten). Bekende geslachten zijn de boomeekhoorns (Sciurus), de marmotten (Marmota) en de prairiehonden (Cynomys).

Eekhoorns hebben over het algemeen een lang, rond lichaam en een lange pluimstaart. Hun gezichtsvermogen is zeer goed ontwikkeld.

In Europa is de eekhoorn (S. vulgaris) het bekendst. In Noord-Amerika leeft een aantal soorten, waaronder de grijze eekhoorn (S. carolinensis). Deze soort is ook ingevoerd op Groot-Brittannië en in Italië en heeft daar als invasieve soort de inheemse, veel schuwere eekhoorn goeddeels verdrongen. Eekhoorns zijn gewoonlijk overdag actief, maar vliegende eekhoorns zijn nachtdieren. Laatstgenoemde groep komt voor tot in het noordelijke gedeelte van Rusland en Finland. Ze komen voor in verscheidene habitats, van halfwoestijnen tot regenwouden, en sommige soorten zijn uitstekende boombewoners.

Enkele invasieve eekhoornsoorten in Europa zijn op de in Europese Unie geldende Unielijst behorende bij de Exotenverordening geplaatst. Het doel hiervan is de verspreiding van uitheemse eekhoorns in Europa te matigen of zelfs te stoppen.

• Onderfamilie Reuzeneekhoorns (Ratufinae)
• Onderfamilie Sciurillinae
• Onderfamilie Sciurinae
  • Geslachtengroep Echte boomeekhoorns (Sciurini)
  • Geslachtengroep Vliegende eekhoorns (Pteromyini)
• Onderfamilie Callosciurinae
  • Geslachtengroep Callosciurini
  • Geslachtengroep Funambulini
• Onderfamilie Xerinae
  • Geslachtengroep Xerini
  • Geslachtengroep Grondeekhoorns (Marmotini)
  • Geslachtengroep Palmeekhoorns (Protoxerini)
  • Geslachtengroep Sciurotamiini
  • Geslachtengroep Wangzakeekhoorns (Tamiini)

De soorten die in van nature in Europa voorkomen, zijn:

• Kaukasuseekhoorn (Sciurus anomalus)
• Sciurus meridionalis
• Eekhoorn (Sciurus vulgaris)
• Vliegende eekhoorn (Pteromys volans)
• Siberische grondeekhoorn (Eutamias sibiricus)
• Alpenmarmot (Marmota marmota)
• Bobakmarmot (Marmota bobak)
• Siesel (Spermophilus citellus)
• Gele grondeekhoorn (Spermophilus fulvus)
• Spermophilus major
• Spermophilus musicus
• Dwerggrondeekhoorn (Spermophilus pygmaeus)
• Gevlekte soeslik (Spermophilus suslicus)

Daarnaast komen er een aantal invasieve soorten voor in Europa:

• Grijze eekhoorn (Sciurus carolinensis)
• Roodbuikeekhoorn (Callosciurus erythraeus)
• Finlaysonklappereekhoorn (Callosciurus finlaysonii)
• Oostelijke wangzakeekhoorn (Tamias striatus)
• Siberische grondeekhoorn (Eutamias sibiricus), inheems in Rusland, geïntroduceerd in West-Europa.

• Thorington, R.W., Jr. & Hoffmann, R.S. 2005. Family Sciuridae. Pp. 754-818 in Wilson, D.E. & Reeder, D.M. (eds.). Mammal Species of the World: a taxonomic and geographic reference. 3rd ed. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2 vols., 2142 pp. ISBN 978-0-8018-8221-0