Moduletracker
Een tracker is een computerprogramma waar muziek mee gemaakt kan worden op een computer. Hoewel trackers uit het tijdperk van de Commodore- en Atari-computers stammen, worden er tegenwoordig nog steeds trackers gemaakt en is er een levendige community op het web actief.
Een (traditionele) tracker is een vorm van een sequencer waarbij in de puurste vorm de gebruiker samples stapsgewijs over verscheidene sporen (of kanalen) plaatst om zo Module-muziek te maken. De invoer van noten en verschillende eigenschappen en effecten, zoals volume, panning en toonhoogte gebeurt gewoonlijk niet grafisch, zoals dat bij notenschrift wel het geval is. In plaats daarvan worden de codes alfanumeriek en hexadecimaal in de sporen gezet, waarbij elke horizontale rij een bepaalde tijdsduur representeert. Een muziekproject in een moduletracker heet een module, dat bestaat uit patronen van beperkte lengte. De patronen worden gerangschikt en aaneengeschakeld om een compositie te vormen.
Moderne ontwikkelingen
[bewerken | brontekst bewerken]Analogie met klassieke notatie
[bewerken | brontekst bewerken]Vanwege het feit dat noten en andere events direct op een bepaalde plek in een patroon worden neergezet is voor een componist de manier van componeren vrijwel identiek aan het traditionele componeren op papier, qua denkwijze. Mede daarom is een tracker uitermate geschikt voor het componeren van grote, complexe en hoogst symfonische stukken muziek. Het merkwaardige is dat dit vaak niet beseft wordt, dit doordat tracking vooral populair is bij de underground- en elektronica-scene. Er zijn echter beslist professionele tracker-gebruikers die de tracking-methode toepassen op symfonische muziek voor conventionele TV-, commercial- en filmmuziek.
Onderzoek
[bewerken | brontekst bewerken]De ontwikkelaar van reViSiT (een student aan de universiteit van Cambridge, Engeland) onderzocht van 2009 tot 2011 aspecten van de gebruikersinterface van reViSiT onder een selecte groep gebruikers. Onder meer de snelheid en virtuositeit waarmee deze gebruikers het pc-toetsenbord gebruikten werd gemeten, waarbij de testresultaten van deze gebruikers op de achtergrond terug werd gestuurd naar deze student. Een van de conclusies van zijn onderzoek is dat (ervaren) trackergebruikers gedurende hun compositie- en invoerproces uiteindelijk in een soort roes terechtkomen waarin ze hun besef van tijd en omgeving enigszins verliezen. Een van deze gebruikers heeft zijn PC-toetsenbord van bovenaf gefilmd met een vaste camera, terwijl zijn vingers de toetsen indrukten tijdens een compleet compositieproject (orkestrale achtergrondmuziek voor een cartoon). Voor dit filmpje (Road Runner: Soup or Sonic) maakte de componist in één sessie van vijf en een half uur onvoorbereid volledige nieuwe muziek van ruim negen minuten, naadloos passend bij het filmpje. Tijdens het terugkijken bleek aan het snelle bewegen van de vingers niet veel te zien wat duidelijk en te begrijpen was. Regelmatig speelde de componist de gemaakte muziek af, maar deze momenten van playback bleek de enige houvast voor de toeschouwer. Dit was de roes waar trackergebruikers in werken; tijdens het proces weten ze precies wat ze doen, maar voor een buitenstaander en zelfs voor de trackergebruiker die zijn eigen proces observeert, is dit proces niet goed te volgen. Naar oordeel van de componist van dit experiment was de video vergelijkbaar met speedcubing; mensen die razendsnel en zeer accuraat de Rubik-kubus oplossen terwijl een toeschouwer alleen maar extreem snelle bewegingen waar kan nemen. Dit fenomeen is de kern van tracking. Waar vroeger tracking vooral een methode was om op oudere (en beperkte) computers op een efficiënte wijze muzikale events op te slaan, is het tegenwoordig een compositie- en productiemethode die voor vrijwel de meeste situaties niet onderdoet voor de meer gangbare methoden. In veel gevallen levert tracking veel sneller resultaat op ten opzichte van de meer gangbare methoden zoals het inspelen in grafische horizontale balkjes waarbij eventueel achteraf speelfouten weggepoetst worden. Enkele eigenschappen die vaak aanwezig zijn in trackers zijn dan ook vooral eigenschappen die voortkomen uit eerdere trackers, terwijl de bovenliggende tracking-methodiek (de manier van denken en gedachten organiseren) een stuk breder is.
Kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]Bij een typische tracker:
- zijn de sporen (meestal) verticaal georiënteerd
- ligt de nadruk op het gebruik van het computertoetsenbord
- worden noten en parameters alfanumeriek weergegeven, en zelden grafisch
- is een muziekproject verdeeld in patronen van een beperkte hoeveelheid maten
Voorbeelden van toepassingen van trackers
[bewerken | brontekst bewerken]- De muziek van de populaire videogamereeks Bejeweled is via een tracker gemaakt, en is een voorbeeld van hoe krachtig zo'n tracker is.
- Waar het niet source music betreft is de muziek van de VARA tv-serie Shouf Shouf! De Serie gemaakt in Impulse Tracker 2 (seizoen 1 en 2) en reViSiT (seizoen 3).
Lijst met trackers
[bewerken | brontekst bewerken]- Amiga
- Apple IIgs
- SoundSmith
- NoiseTracker GS (niet te verwarren met de Amiga-Noisetracker)
- Atari ST
- Audio Sculpture
- DBE Tracker
- Digicomposer
- Protracker STe
- Noisetracker
- Octalyser (niet te verwarren met de Amiga-Oktalyzer)
- TCB Tracker
- Archimedes, Risc PC
- Desktop Tracker
- Digital Symphony
- Coconizer
- ArcTracker
- MSX
- FAC - FAC Soundtracker 1, 2, Pro
- Triple M - Magic Music Module Combi
- Tyfoonsoft - SCC Musixx
- Tyfoonsoft - Pro Tracker
- Teddywarez - SCC Blaffer, SCC Blaffer NT
- Fuzzy Logic - Oracle
- Flying Bytes - PSG Tracker
- Soksoft - Koustracker
- Engine Software - StudioFM
- Xelasoft - Super Music Editor 3
- Moonsoft - MoonBlaster, MoonBlaster for Moonsound FM
- Moonsoft/NWO - MoonBlaster for Moonsound Wave
- The New Image - MoonSound Music Studio
- Midiphonics - Meridian
- Hendrik Gilvad - PCM Tracker
- Xelasoft - Xelasoft MOD editor
- DOS
- Fasttracker II
- Impulse Tracker
- Scream Tracker
- Digitrakker
- Windows
- Jeskola Buzz
- reViSiT (een eigentijdse VSTi die is gebaseerd op Impulse Tracker)
- MadTracker
- Modplug Tracker
- NoiseTrekker
- Renoise
- Skale Tracker
- Psycle
- Aero Studio
- BeRoTracker
- Octamed
- Hackey Trackey (een plugin voor REAPER)
- Unix, Linux, OS X
- CheeseTracker
- GoatTracker
- MilkyTracker (kloon van Fasttracker 2)
- PlayerPRO
- Renoise
- Skale Tracker
- Schism Tracker
- SoundTracker
- ZX Spectrum
- Sample Tracker
- Soundtracker
- Schneider/Amstrad CPC
- Soundtrakker
- STarKos
- Digitrakker
- Protracker
- Poumtracker
- Sega Game Gear, Sega Master System
