Jean-Étienne-Marie Portalis

Jean-Étienne-Marie Portalis (Le Beausset (Var) 1 april 1746 - Parijs, 25 augustus 1807) was een Frans staatsman en rechtsgeleerde. Hij was een van de vier personen die de Code civil vorm gaven. Hij was van 1803 tot 1807 lid van de Académie Française.

Portalis was een advocaat te Aix-en-Provence en trok naar Parijs in 1793 na de proclamatie van de Eerste Franse Republiek die volgde op de Franse Revolutie van 1789. In 1800 stelde consul Napoleon Bonaparte Portalis aan als een van de vier man sterke commissie belast met het opstellen van de Code civil. Portalis nam vooral de artikelen over het huwelijk en erfrecht op zich. Hij werkte samen met François Denis Tronchet, Félix Julien Jean Bigot de Préameneu en Jacques de Maleville onder leiding van Jean-Jacques-Régis de Cambacérès. Het opstellen van de Code civil gebeurde tussen 1800 en 1804. Bij de presentatie van het ontwerp van de commissie hield Portalis zijn Discours préliminaire, een beroemde redevoering over rechtsvorming.

• De l'Usage et de l'abus de l'esprit philosophique durant le XVIIIe siècle (2 delen, 1820)

• Inleidingsrede, uitgesproken bij de presentatie van het ontwerp van de regeringscommissie, vertaling Bert van Roermund, Fernand Tanghe en Harry Wilkens (Zwolle 1994)

• (fr) Een drietal publicaties van Portalis online bij Gallica