Maagdenpalmfamilie: verschil tussen versies

Maagdenpalmfamilie
	bloem van "frangipani" (Plumeria sp.)
	Taxonomische indeling
Rijk:	Plantae (Planten)
Stam:	Embryophyta (Landplanten)
Klasse:	Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:	Bedektzadigen
Clade:	'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade:	Lamiiden
Orde:	Gentianales
	familie
	Apocynaceae; Juss. (1789)
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Maagdenpalmfamilie op Wikispecies
Portaal	Biologie

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Huidige versie van 25 mrt 2024 om 10:41

De maagdenpalmfamilie (Apocynaceae) is een familie van tweezaadlobbige planten.

Kenmerken

Het zijn vaak grote bomen uit het tropisch regenwoud, maar ook struiken en lianen. In gematigde streken komt een aantal kruidachtige planten voor. Deze planten bevatten melksap en veel soorten zijn bij inname giftig.

Verspreiding en habitat

Het verspreidingsgebied is grotendeels tropische tot warmere gematigde streken.

De natalpruim (Carissa macrocarpa) is inheems in Natal in Zuid-Afrika. Uit droge streken in Oost-Afrika stamt de woestijnroos (Adenium obesum). Uit het noordoosten van Zuid-Amerika komt Wilkens bitter (Allamanda cathartica), die veel als sierplant wordt gekweekt. Ook de Peruaanse rinkelboom (Thevetia peruviana) komt uit Zuid-Amerika.

In België en Nederland komt het geslacht maagdenpalm (Vinca) voor met de kleine maagdenpalm (Vinca minor) en de grote maagdenpalm (Vinca major). Het geslacht engbloem (Vincetoxicum) kent twee soorten in de Benelux: de witte engbloem en de zwarte engbloem. Daarnaast komt de zijdeplant (Asclepias syriaca) in het wild in Nederland voor.

Op Sint Eustatius is Gonolobus aloiensis endemisch.

Taxonomie

In de loop van de tijd zijn er verschillende opvattingen geweest over de omgrenzing van de familie, dus over wat er wel en niet tot deze familie hoort. In de opvatting van het APG-systeem (1998) en het APG II-systeem (2003) vallen hieronder ook de planten die voorheen ingedeeld werden in de zijdeplantfamilie (Asclepiadaceae).

De familie telt ruim 4500 soorten in meer dan 400 geslachten, waarvan de soortenrijkste zijn: Alyxia, Asclepias, Brachystelma, Caralluma, Cerbera, Ceropegia, Cynanchum, Dischidia, Ditassa, Forsteronia, Gonolobus, Hoya, Huernia, Landolphia, Mandevilla, Marsdenia, Matelea, Melodinus, Oxypetalum, Parsonsia, Prestonia, Rauvolfia, Secamone, Stapelia, Tylophora

Gebruik

Apocynum-soorten werden door Indianen gebruikt voor de vervaardiging van vezels. Meerdere geslachten leverden rubber, weliswaar van mindere kwaliteit dan dat van de Braziliaanse rubberboom. De San in Namibië maakten van het melksap van Pachypodium gif voor hun pijlen. Ook andere vertegenwoordigers van de familie leveren stoffen met een toxisch of farmacologisch effect, zoals alkaloïden en glycosiden.

Veel soorten zijn in gebruik als sierplant, zoals de grote wasbloem (Hoya carnosa).

Externe links

Apocynaceae, Asclepiadaceae, Periplocaceae - in L. Watson and M.J. Dallwitz (1992 onwards). The families of flowering plants: descriptions, illustrations, identification, and information retrieval. http://delta-intkey.com
Apocynaceae in de Flora of China
Apocynaceae in de Flora of Missouri
Apocynaceae in de Flora of Chile
Apocynaceae - in Stevens, P.F. Angiosperm Phylogeny Website. - Version 14, July 2017 [and more or less continuously updated since].
Apocynaceae in de Conspectus of the Vascular Plants of Madagascar
Apocynaceae (lijst) en beschrijving in FloraBase - the Western Australian Flora
(en) Apocynaceae in de NCBI Taxonomy Browser

@@ Regel 3: / Regel 3: @@
 | naam= Maagdenpalmfamilie
 | afbeelding= Plumeria-1-KayEss-1.jpeg
-| afbeeldingtekst= typische bloem
+| afbeeldingtekst= bloem van "frangipani" (''Plumeria sp.'')
 | rijk= [[Planten|''Plantae'']] (Planten)
 | stam= ''[[Embryophyta]]'' (Landplanten)
@@ Regel 16: / Regel 16: @@
 | datum= 1789
 }}
-{{Gesproken Wikipedia klein|Nl-Maagdenpalmfamilie-article.ogg|1032434}}
 De '''maagdenpalmfamilie''' (''Apocynaceae'') is een [[Familie (biologie)|familie]] van [['nieuwe' Tweezaadlobbigen|tweezaadlobbige]] [[planten]].
 == Kenmerken ==
-Het zijn vaak grote [[boom (plant)|bomen]] uit het [[tropisch regenwoud]], maar ook [[struik]]en en [[liaan|lianen]]. In gematigde streken komt ook een aantal [[Kruidachtigen|kruidachtige planten]] voor. Deze planten bevatten melksap en veel soorten zijn bij inname [[vergif|giftig]].
+Het zijn vaak grote [[boom (plant)|bomen]] uit het [[tropisch regenwoud]], maar ook [[struik]]en en [[liaan|lianen]]. In gematigde streken komt een aantal [[kruidachtig]]e planten voor. Deze planten bevatten melksap en veel soorten zijn bij inname [[vergif|giftig]].
 == Verspreiding en habitat ==
 Het verspreidingsgebied is grotendeels tropische tot warmere gematigde streken.
-De [[Natal-pruim]] (''Carissa macrocarpa'') is inheems in [[Natal (provincie)|Natal]] in [[Zuid-Afrika]]. Uit droge streken in [[Oost-Afrika]] stamt de [[woestijnroos (plant)|woestijnroos]] (''Adenium obesum''). Uit het noordoosten van [[Zuid-Amerika]] komt [[Wilkens bitter]] (''Allamnadra cathartica''), die veel als sierplant wordt gekweekt. Ook de [[Peruaanse rinkelboom]] (''Thevetia peruviana'') komt uit Zuid-Amerika.
+De [[natalpruim]] (''Carissa macrocarpa'') is inheems in [[Natal (provincie)|Natal]] in [[Zuid-Afrika]]. Uit droge streken in [[Oost-Afrika]] stamt de [[Woestijnroos (plant)|woestijnroos]] (''Adenium obesum''). Uit het noordoosten van [[Zuid-Amerika]] komt [[Wilkens bitter]] (''Allamanda cathartica''), die veel als sierplant wordt gekweekt. Ook de [[Peruaanse rinkelboom]] (''Thevetia peruviana'') komt uit Zuid-Amerika.
-In Nederland komt het geslacht [[maagdenpalm]] (''Vinca'') voor met de [[kleine maagdenpalm]] (''Vinca minor'') en de [[grote maagdenpalm]] (''Vinca major''). Het geslacht [[Engbloem]] (''Vincetoxicum'') kent daar twee soorten: de [[witte engbloem]] en de [[zwarte engbloem]]. Daarnaast komt de [[zijdeplant]] (''Asclepias syriaca'') nieuw in het wild in Nederland voor.
+In België en Nederland komt het geslacht [[maagdenpalm]] (''Vinca'') voor met de [[kleine maagdenpalm]] (''Vinca minor'') en de [[grote maagdenpalm]] (''Vinca major''). Het geslacht [[engbloem]] (''Vincetoxicum'') kent twee soorten in de Benelux: de [[witte engbloem]] en de [[zwarte engbloem]]. Daarnaast komt de [[zijdeplant]] (''Asclepias syriaca'') in het wild in Nederland voor.
+Op [[Sint Eustatius]] is ''[[Gonolobus aloiensis]]'' [[Endemie (biogeografie)|endemisch]].
 == Taxonomie ==
-In de loop van de tijd zijn er verschillende opvattingen geweest over de omschrijving van de familie, dus over wat er wel en niet tot deze familie hoort. In de opvatting van het [[APG-systeem]] (1998) en het [[APG II-systeem]] (2003) horen hier ook de planten die voorheen ingedeeld werden in de zijdeplantfamilie (''[[Asclepiadaceae]]'').
+In de loop van de tijd zijn er verschillende opvattingen geweest over de omgrenzing van de familie, dus over wat er wel en niet tot deze familie hoort. In de opvatting van het [[APG-systeem]] (1998) en het [[APG II-systeem]] (2003) vallen hieronder ook de planten die voorheen ingedeeld werden in de zijdeplantfamilie (''[[Asclepiadaceae]]'').
 De familie telt ruim 4500 soorten in meer dan 400 geslachten, waarvan de soortenrijkste zijn:
-''Alyxia'', ''Asclepias'', ''Brachystelma'', ''Caralluma'', ''[[Ceropegia]]'', ''Cynanchum'', ''Dischidia'', ''Ditassa'', ''Forsteronia'', ''Gonolobus'', ''[[Hoya (geslacht)|Hoya]]'', ''Huernia'', ''Landolphia'', ''Mandevilla'', ''Marsdenia'', ''Matalea'', ''Melodinus'', ''Oxypetalum'', ''Parsonsia'', ''Prestonia'', ''Rauvolfia'', ''Secamone'', ''Stapelia'', ''Tabernaemontana'', ''Tylophora''
+''[[Alyxia]]'', ''[[Asclepias]]'', ''[[Brachystelma]]'', ''[[Caralluma]]'', ''[[Cerbera]]'', ''[[Ceropegia]]'', ''[[Cynanchum]]'', ''[[Dischidia]]'', ''[[Ditassa]]'', ''[[Forsteronia]]'', ''[[Gonolobus]]'', ''[[Hoya (geslacht)|Hoya]]'', ''[[Huernia]]'', ''[[Landolphia]]'', ''[[Mandevilla]]'', ''[[Marsdenia]]'', ''[[Matelea]]'', ''Melodinus'', ''[[Oxypetalum]]'', ''[[Parsonsia]]'', ''[[Prestonia (planten)|Prestonia]]'', ''[[Rauvolfia]]'', ''[[Secamone]]'', ''[[Stapelia]]'', ''[[Tylophora (plant)|Tylophora]]''
 == Gebruik ==
-Het geslacht ''[[Apocynum]]'' werd door [[Indianen]] gebruikt voor de vervaardiging van vezels. Meerdere geslachten leverden [[rubber]], weliswaar van mindere kwaliteit dan dat van de [[Braziliaanse rubberboom|rubberboom]]. De [[San (volk)|San]] in [[Namibië]] maakten van het melksap van ''[[Pachypodium]]'' gif voor hun pijlen. Ook andere vertegenwoordigers van de familie leveren stoffen met een [[giftigheid|toxisch]] of [[farmacologie|farmacologisch]] effect, zoals [[alkaloïde]]n en [[glycoside]]n.
+''[[Apocynum]]''-soorten werden door [[Indianen]] gebruikt voor de vervaardiging van vezels. Meerdere geslachten leverden [[rubber]], weliswaar van mindere kwaliteit dan dat van de [[Braziliaanse rubberboom]]. De [[San (volk)|San]] in [[Namibië]] maakten van het melksap van ''[[Pachypodium]]'' gif voor hun pijlen. Ook andere vertegenwoordigers van de familie leveren stoffen met een [[giftigheid|toxisch]] of [[farmacologie|farmacologisch]] effect, zoals [[alkaloïde]]n en [[glycoside]]n.
 Veel soorten zijn in gebruik als sierplant, zoals de [[grote wasbloem]] (''Hoya carnosa'').
 == Externe links ==
-* [http://delta-intkey.com/angio/www/apocynac.htm ''Apocynaceae''], [http://delta-intkey.com/angio/www/asclepia.htm ''Asclepiadaceae''], {{Link DELTA angio|periploc|Periplocaceae}}
+* [https://delta-intkey.com/angio/www/apocynac.htm ''Apocynaceae''], [https://delta-intkey.com/angio/www/asclepia.htm ''Asclepiadaceae''], {{Link DELTA angio|periploc|Periplocaceae}}
 * {{Link eFloras|2|10053|Apocynaceae}}
 * {{Link eFloras|11|10053|Apocynaceae}}
@@ Regel 50: / Regel 51: @@
 * {{Link NCBI|4056|Apocynaceae}}
+{{Navigatie Apocynaceae}}
-{{Gesproken Wikipedia|Nl-Maagdenpalmfamilie-article.ogg|1032434}}
-{{Commonscat|Apocynaceae}}
-{{Wikispeciescat|Apocynaceae}}
 [[Categorie:Maagdenpalmfamilie| ]]