gek

• Geluid:  gek    (hulp, bestand)
• IPA: / ɣɛk / (1 lettergreep)
  • (Noord-Nederland): /χɛk/
  • (Vlaanderen, Brabant, Limburg): IPA: /ɣɛk/

• gek

• Van het Middelenederduitse geck; etymologisch verwant met gig en giek. In de betekenis van ‘krankzinnig, dwaas’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1401 ^[1]

de gek m

1. een persoon die (tijdelijk) iets raars doet

   • Wat een gek! 

2. een persoon die (regelmatig) vreemde dingen doet, een dwaas

   ▸ Ironisch genoeg was de man die geholpen had deze gunstige verandering tot stand te brengen de gek Hermann Gôring, die zelfs vicevoorzitter was in die nazipartij met de stormtroepen waarvan ze zich nu de complete naam niet kon herinneren. De afkorting was in elk geval NSDAP.^[2]

3. iemand met zeer lage intelligentie
4. (bouwkunde) een draaibare kap op een schoorsteen, die verhinderen moet dat de wind in de schoorsteen slaat

   • Een gek is een draaiende kap op een schoorsteen. 

• [1], [2], [3] gestoorde

• [1], [2], [3] genie [A]

• [1], [2], [3] idioot, mongool, geniaal, vreemd, intelligentie

• Voor de gek houden

∗ Ik dacht bijna dat ze me voor de gek hield. Maar helemaal niet. Ze was doodserieus.^[3]

• Eén gek kan meer vragen dan tien/honderd wijzen kunnen beantwoorden

gek

1. ongebruikelijk, raar, vreemd, ongewoon

   • Wat gek dat de sleutel niet meer past! 

   ▸ ‘Het past in het wielrennen van deze tijd. Het moet spannender, specialer, steiler, gekker.’^[4]

2. anders dan verwacht

   ▸ Het engste van alleen op pad gaan is de definitieve beslissing om het ook echt te gaan doen. Daarna valt gek genoeg alles best mee.^[5]

3. zwaar geïrriteerd

   • Hier word ik echt gek van! 

4. abnormaal zoals bij een geestelijke stoornis
5. abnormaal op een komische manier

• [2] onverwacht
• [4] dwaas, gestoord, krankzinnig, mesjogge/mesjokke
• [5] grappig, humoristisch, komisch

• (intensivering) aartsgek, knettergek, stapelgek

• belachelijk, dol, dolzinnig, eigenaardig, krankzinnig, lachwekkend, mal, raar, ridicuul, stapel, uitzinnig, vreemd, vreemdsoortig, waanzinnig, wonderlijk, zot

• gek zijn op
• gek zijn van
• Dat is niet gek.

• Dat is [helemaal] te gek.

• Dat is te gek voor woorden.

• Dat is van de gekke.

• Gek doen

gek

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van gekken
   

   • Ik gek. 

2. gebiedende wijs van gekken
   

   • Gek! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van gekken
   

   • Gek je? 

• Het woord gek staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "gek" herkend door:

• Zie Wikipedia voor meer informatie.