Leki można przechowywać w nanobąbelkach z jedwabiu. Wytrzymają 60-stopniowy upał. Teraz potrzebne są lodówki. Dużo lodówek.
Łańcuch chłodniczy oznacza, że towar musi być przechowywany i przewożony w niskiej temperaturze. Z tego powodu dostęp do antybiotyków i szczepionek w krajach rozwijających się jest - oględnie rzecz ujmując - słaby.
- Co roku ponad 17 milionów ludzi umiera na choroby zakaźne, szczególnie w krajach rozwijających się. Szczepionki i antybiotyki to kluczowe środki do ograniczenia tego problemu - podkreślają autorzy pracy opublikowanej na łamach prestiżowego magazynu "PNAS" . - Tymczasem w programach szczepień sam łańcuch chłodniczy generuje nawet 80% kosztów.
Autorzy dodają, że awarie systemów chłodzenia w magazynach i transporcie powodują na całym świecie, że co druga szczepionka nadaje się do wyrzucenia. Co gorsza, czasem nieaktywny preparat zostaje podany pacjentom (czyli często - dzieciom). Z czysto statystycznego punktu widzenia, nieaktywna szczepionka osłabia skuteczność programu. W przypadku konkretnego dziecka mogą to być konsekwencje, do opisu których należałoby użyć bardziej dramatycznych określeń.
Nieaktywne lub niedostępne antybiotyki to niemal pewny dramat.
Stąd badania nad fibroiną , białkiem wyizolowanym z kokonów jedwabników. To niezwykły materiał. Znana jest jego wytrzymałość, ale na potrzeby medycyny naukowcy odkryli także, że substancję tą można wprowadzać do żywych organizmów i że ulega tam powolnej, kontrolowanej degradacji do nieszkodliwych składników.
- Białko z jedwabiu ma unikalną strukturę i skład chemiczny, dzięki czemu jest wytrzymałe, odporne na wilgoć, stabilne w wysokich temperaturach i nieszkodliwe dla zdrowia. To wszystko sprawia, że świetnie się nadaje do stabilizowania antybiotyków, szczepionek i innych lekarstw - podkreśla prof. David L. Kaplan z Tufts University w Medford (USA), główny autor pracy, który bada jedwab od ponad 20 lat.
- A ponadto, możemy z niego produkować mikroigły pozwalające na podawanie szczepionek! To niezwykła dodatkowa korzyść, dzięki której moglibyśmy opracować wiele pożytecznych metod na zabezpieczanie, dystrybucję i aplikowanie lekarstw - dodaje naukowiec.
Najnowsza publikacja zespołu Kaplana ujawnia bowiem niezwykłą właściwość fibroiny. Białko formuje maleńkie koperty , które pozwalają zabezpieczać wrażliwe lekarstwa, jak folia bąbelkowa. Pojedyncza koperta ma rozmiary mierzone w nanometrach i doskonale chroni zawartość przed temperaturą, wilgocią i wyschnięciem.
Udało się przebadać grupę popularnych lekarstw pozamykanych w fibroinie. Szczepionka, która poza lodówką szybko staje się bezużyteczna, po sześciu miesiącach przechowywania nową metodą wciąż była aktywna. Antybiotyk zabezpieczony w ten sam sposób przetrwał cały miesiąc w temperaturze 60 st. C, z zaledwie 10-procentową utratą skuteczności.
Alternatywne metody przechowywania lekarstw poza lodówką, intensywnie badane przez naukowców na całym świecie, zostały daleko w tyle za fibroiną.
Badacze cieszą się, że będzie to wkrótce uniwersalny środek zabezpieczania i podawania lekarstw, ograniczając koszty i zwiększając dostępność szczepień, antybiotyków i wielu innych ratujących życie terapii.