[go: up one dir, main page]

Robert Nesta Marley [[bɒb ˈmɑː(ɹ)li]] (* 6. Februar 1945 in Nine Miles, Jamaika; † 11. Mai 1981 in Miami, Florida), bekannt as Bob Marley, weer en Singer, Gitarrenspeler un Songschriever ut Jamaika. He hett de Musik vun den Reggae mit up de Welt bröcht un utfunnen. Internatschonal bekannt maakt hett he düsse Musik vun de Midden vun de 1970er Johren af an mit siene Band The Wailers.

Bob Marley live bi en Konzert in Zürich, Swiez, an'n 30. Mai 1980

Beröhmte Songs vun Marley sünd I Shot The Sheriff, Buffalo Soldier, Stir It Up, No Woman No Cry oder Get Up, Stand Up. Över siene Musik hett he ok de Kunne vun de Rastafari-Bewegung up de ganze Welt utbreedt. För all, de dor tohöörn doot, man ok för Frünnen vun düsse Bewegung un för unbannig veel Swatte in de Drüdde Welt is he bit up düssen Dag en wichtige Figur.

Kinnertied un Jöögd

ännern
 
Dat Huus in Nine Mile, wo Bob Marley upwussen is

Robert Nesta Marley is twee Minuten vor halv dree in'e Nacht, in Jamaika, to Nine Miles in de Provinz Saint Ann up'e Welt kamen. Dat weer an'n 6. Februar 1945. Siene Mudder, de Swatte Cadella Malcolm, weer 18 Johre oold un stamm vun Afrikaners af. Sien Vadder weer de witte, 50 Johre ole Captain Norval Marley. Den siene Ollern weern ut England. Norval weer Supervisor for den Landboo un stunn in Lohn bi de brittsche Kolonialmacht. Sien Vadder hett Marley blot hen un wenn mol to sehn kregen. He is doot bleven, as Bob tein Johre oold weer. Bob siene Mudder meen, Bob harr sien sachtsinnigen Charakter un de ringe Lengde vun sien Lief vun Vaddern arvt. An't Enne vun de 1950er Johre vertrock siene Mudder up Söök na en Baantje na Trenchtown, wat en Slum bi Kingston weer. Bob is mitgahn.

Bob snack veel over Musik mit Clarence Malcolm, de to de Familie tohören dö. Dat weer en vormoligen Gitarrspeeler. As he tein Johre oold weer un noch up en poverige Scholen seten hett, verdeen sik Bob al wat bito mit Singen up'e Straten. Sien Gitarr hett he ut Affall tohopenboot. Ofschoonst he up School nich slecht weer un sik geern mit Franzöösch un Mathematik befaten dö, speel he doch lever Football.

The Wailers un Hochtied

ännern

1962 is Jamaika unafhängig wurrn. In datsülvige Johr hett Bob Marley siene eerste Single Judge Not (Du schasst nich richten) upnahmen. Later in dat Johr sund noch twee Nummern folgt, man sunnerlich goot ankamen sund de nich. Nadem he en beten mit Bunny Livingston rumtrocken weer, hefft de beiden beslaten, tohopen mit Peter Tosh en Musikgrupp to grünnen. Tosh stamm dor ok ut'e Naberschop. Se hefft sik sülms den Naam Wailing Rudeboys geven, later is dor denn The Wailers vun wurrn. Ehre eerste Upnahme is Simmer down (1964) ween. Dat is rutkamen bi dat Studio One Label vun Clement "Coxsone" Dodd, wat dormols en Produzent ween is, den siene Musik bannig goot lopen dö. De Nummer is slank hoochschaten in de Charts un vun dor af an weern de Wailers nich mehr weg to kriegen ut de Hitlisten vun Jamaika. Düsse eersten Wailer-Songs ehre Grundlaag weer de dormols populäre Ska-Danzmusik. Man mit de Johren hefft sik de Wailers nich mehr so goot verstahn mit ehrn Produzenten. Nich blot, dat de Rechte for de Leeder in Clement Dodd siene Hand bleven sund, man he betahl ok man blot en Spier vun dat Geld, wat he mit de Hits verdeent harr, an jem ut. Untofräen mit de Lage hefft de Wailers 1967 beslaten, en egen Label up to richten.

An'n 10. Februar 1966 hett Marley Rita Anderson freet; een Johr later is dat eerste Kind to Welt kamen. Unner Infloot vun Rita hett Bob Marley sik 1967 to den Rastafari-Gloven bekehrt. Denn sund in Jamaika en Tahl vun Albums rutkamen, man sunner dat se groot Frunnen funnen hefft. En poor vun düsse Albums sund Soul Rebel un Soul Revolution Part I/II ween.

1972 is en goot Johr for de Wailers ween. As se mol in London ween sund, hefft se dor Chris Blackwell drapen. Em höör Island Records. He harr al en poor Nummers vun de Wailers höört un stunn ok unner den Indruck vun ehre stolte un sulvstbewusste Aart. He hett beslaten, dat to wagen un hett jem en Verdrag vun 4.000 Engelsche Pund anboden, um en Album up to nehmen. Dat weer dat eerste Mol, dat en bekannt Label en Plattenverdrag maakt hett mit en Band, de Reggae maken dö. Se sund na Jamaika torüch kehrt un foorts in't Studio gahn. Dat eerste Album Catch a Fire is toeerst noch nich so goot lopen. Na een Johr weern man blot 14.000 Stuck verkofft. Vordem is Reggae meist blot up Singles rutkamen oder up billige Albums mit anner Saken tosamen un buten Jamaika is dat ok meist allerwegens as en Aart vun Novelty-Musik ankeken wurrn. In'n Oktober 1973 is denn dat Album Burnin’ rutbrocht wurrn. Up dat Album weer de Hitsingle I Shot The Sheriff (een Johr later hett Eric Clapton dor en internatschonalen Hit mit maakt) un ok dat bekannte Protestleed Get Up, Stand Up. Dat Album is veel beter lopen, as Catch A Fire. Marley hett nu sien egen Label Tuff Gong upmaakt. Vun dor af an sund siene Albums al unner dat Label Tuff Gong rutkamen. 1973 hefft Peter Tosh un ok Bunny Livingston de Wailers verlaten un wollen ehre Solo-Karriere utboen.

Dat geiht internatschonal Barg up

ännern
 
Bob sien Naam up den Walk of Fame

1974 hett Marley de Band en neet Utsehn geven. Vunwegen, dat de vokale Stöhn vun Peter un Bunny wegfullen weer, hett he beslaten, de Singerschen Rita Marley, Marcia Griffiths un Judy Mowatt in de Band up to nehmen. Tohopen weern dat de „I-Threes“. Todem is de Naam ännert wurrn in „Bob Marley and the Wailers“. Dat eerste Album, dat mit de nee Gang upnahmen wurrn weer, weer „Natty Dread“, wo een allerwegens blot man Goods over hören konn. De Nummer „No Woman, No Cry“ ut düt Album scholl ehre eerste internatschonale Hitsingle weern. Mit nee Energie un en ganze Reeg vun Kunzert-Törns in de ganze Welt hett Marley den Reggaestil up internatschonal Niveau böört. 1976 hett dat in de USA en dannige Reggae-Manie geven un Bob Marley & The Wailers sund vun dat Rolling Stone Magazine to de „Band vun dat Johr“ utropen wurrn.

In’n Dezember 1976 is en Anslag up Marley un siene Familie utöövt wurrn. Schütten sund in dat Huus inbraken un hefft en poor Mol up Bob schaten. He is in sien Buuk un in’n Arm drapen wurrn, man in Gefohr for sien Leven weer he nich. Ofschoonst en Reeg vun Lüde meenen, he harr wusst, wer dat maakt hett, hett he de Polzei nix seggt. He meen, dat broch ja doch nix. Bit up den hüdigen Dag sund de Umstänn um düssen Anslag rüm unbekannt, man dat warrt annahmen, dat dor de Politik en Rull speelt hett.

Dör sien Mitmaken bi dat „Smile Jamaica Concert“, wat de dormolige Premierminister en poor Dage later organiseert harr, weern verscheden Gruppen de Meenung, Marley harr sik düütlich up een Siet stellt. He hett nix up den Anslag un de Wunnen, de he dor bi afkregen hett, geven un hett beslaten, up jeden Fall bi dat Kunzert mit to maken. He woll de Minschen wiesen, dat de „Politricks“ nich gegen em an konnen. Man for sik sülms hett he denn doch meent, dat dat woll beter weer, en tiedlang ut Jamaika weg to gahn. Slank na den Uptritt hett he en Fleger na London nahmen. Bi ehren Upentholt in London hefft Marley un de Wailers de Nummern upnahmen, de up de beiden Albums „Exodus“ un „Kaya“ to hören sund. En Reeg vun düsse Songs hefft düütlich henwiest up den Moordanslag.

Dat Album „Exodus“ is wedder internatschonal bannig goot lopen mit de Hitsingles „Jamming“, „Waiting in Vain“, '”One Love/People Get Ready'” un “Three Little Birds”.

Nadem he meist 16 Maande in dat Utland ween weer, is Marley in’n April 1978 to’n eersten Mol wedder in Jamaika upträen bi dat One Love Peace Concert. Dat weer en Kunzert, wo de Wapenstillstand twuschen de beiden wichtigsten Polit-Gruppen in Jamaika mit unnerstreken weern scholl. Sien Uptritt weer meist al toenne, dor hett he de Polit-Anföhrers, de ok inladen wurrn weern, beden, up de Böhn to kamen un hett jem nöögt, een den annern de Hand to schuddeln mit de Boodschop: „One LOve“. Later in dat Johr kreeg Marley "the Peace Medal of the Third World" vun de Vereenten Natschonen. En annere groote Saak weer dat, sunnerlich for de Rasta-Anhängers, as Marley 1977 den Ring kregen hett, de vordem den Neguse Negest (Kaiser) vun Äthiopien tohöört harr. Dat weer Haile Selassie ween, de 1975 doot bleven weer.

Gloven

ännern

Vun de Midden vun de 1960er Johre af an hett Bob Marley sik jummers mehr befaat mit den Gloven vun de Rastafari. 1967 is he denn vun'n Christendom to düsse Religion over träen. In ehrn Gloven speelt de vormolige Negus Negeste (Kaiser) vun Äthiopien, Haile Selassie, en unbannige Rull as Lööw vun Juda un as Messias. De Rastafari beroopt sik dor up de Bibel bi. Se föhrt en langen Striet um dat Recht un de Freeheit vun de Swatten un hoopt, dat de Dag kummt, wo se al torüchkehren könnt na ehre Heimat Afrika. Düsse Gloven hett mit sien sunnerlichen Geist un mit siene Mystik en groten Infloot up Marley siene Musik harrt. In Interviews hett he geern Wöör un Spröke ut dat Ole Testament brocht.