Rome

Rome (Italjaans: Roma) is de heufdstad en spesjale gemeenskop (Roma Capitale in et Italjaans) van Italiën. Met 2,9 miljoen inwonners op 1285 meter in et veerkaant is et ook et drokste en grötste gemeenskop van et laand. Doarnöast steet Rome nog veerdes op de lieste met steaden met meeste inwonners van Europa. Met boetenwieken derbie hef Rome 4,3 miljoen inwonners. De stad lig in et middel-westelike van den laandstreppel wat in de Middellaandse Zee stekt, an de rivier de Tiber. Et Vatikaan is een ofzeunderlik laand binnen de stadsmuren van Rome. Doarmet is Rome de heuwdstad van twee laanden.

Rome hef een verleden van mear as twee en een half doezend joar. Skoonwal in Romeinse geskriften steet at Rome um 753 v. Kr. egroondt is, wörd der al völle länger op dee stea woond. Et is ene van de euldste steaden van Europa woer as verdan leu wond hebt. De euldste inwonners stamden van ne mengeling van Latienen Etruskiërs en Sabienen. De stad wör achter mekoar de heuwdstad van et Romeinse Könninkriek, de Romeinse Reppubliek en et Romeinse Riek. Et wörd zeen as de onstoansplaatse van de Westerse Beskawing. Et wörd ook wal es "Roma Aeterna" (Den Eeuwigen Stad) neumd en "Caput Mundi" (Heuwdstad van de Wearld). Det zeent twee belangrieke begrippen in de verledensbeskriewing van et oolde Rome.

Noa de Val van et Romeinse Riek, woermet as de Middeleeuwen anvungen, köm Rome heanig an oonder behear van den Paus. Den har zitting in de stad nömmen in et 1e joarhoonderd n. Kr. In et 8ste joarhoonderd wör et de heuwdstad van de Paapse Stoaten, dee anblewen töt 1870.

Vanof de Renaissance probeerden vuur 400 joar laank zowat alle pausen seend Kloas V (1422-55) van Rome et artistieke en kulturele middelpeunt van de wearld te maken, duur nauwgezette bouw- en stadsplanning. Doarmet wör Rome ene van de eerste heuwdplaatsen vuur de Italjaanse Renaissance en doarnoa de ontstoansplaatse van de Barokstiel. Rome treuk belangrieke keunstenoars en bouwmeasters an, dee allemoal measterwoarken achterleuten duur de hele stad. In 1871 wör Rome de heuwdstad van et Könninkriek Italië en in 1946 van de Italjaanse Reppubliek.

Rome hef ne Wearldstad-stoatus. In 2011 was et 18e op de lieste van meestbekekkene steaden van de wearld, 3de-meest bezöchte in de EU en de populearse toeristentrekker van Italië. Et oolde stadshärte steet op de UNESCO-Wearldoarfgoodlieste. Monumeanten en museums zo as et Vatikaanmuseum en et Colosseum beheurt met miljoenen bezeukers in et joar töt de meestbezöchte toeristensteas van de wearld.