Leluhur

Leluhur, juga dikenali sebagai nenek moyang,^[1] ialah ibu bapa atau (secara berulang) ibu bapa yang terdahulu (iaitu, datuk, moyang, nenek moyang dan seterusnya). Leluhur adalah "mana-mana orang dalam asal keturunannya. Secara undang-undang, leluhur ialah orang yang dari mana harta pusaka diwarisi."^[2]

Dua individu mempunyai hubungan genetik jika seseorang tersebut adalah nenek moyang kepada yang lain atau jika mereka mempunyai keturunan yang sama. Dalam teori evolusi, spesies yang mempunyai leluhur evolusi dikatakan berasal dari keturunan yang sama. Walau bagaimanapun, konsep keturunan ini tidak berlaku untuk beberapa bakteria dan organisma lain yang mampu memindahkan gen secara mendatar. Beberapa penyelidikan menunjukkan bahawa rata-rata orang mempunyai leluhur wanita dua kali lebih banyak daripada leluhur lelaki. Ini mungkin disebabkan oleh kelaziman hubungan poligini dan hipergami wanita pada masa lalu. ^[3]

Dengan andaian bahawa semua leluhur kepada seorang individu tidak mempunyai kaitan antara satu sama lain, individu tersebut mempunyai 2ⁿ nenek moyang dalam generasi ke-n sebelumnya dan sejumlah 2^g+1 − 2 leluhur dalam generasi g sebelum dia. Dalam amalinya, bagaimanapun, jelas bahawa kebanyakan nenek moyang manusia (dan spesies lain) saling berkaitan (lihat keruntuhan salasilah). Pertimbangkan n = 40: usia spesies manusia adalah lebih daripada 40 generasi, namun bilangan 2⁴⁰, kira-kira 10¹² atau satu trilion, menjauhi jumlah manusia yang pernah hidup.

Sebilangan budaya memberikan penghormatan kepada leluhur, baik yang hidup mahupun yang mati; sebaliknya, beberapa konteks budaya yang lebih berorientasi pada golongan muda menunjukkan kurangnya penghormatan kepada orang tua. Dalam konteks budaya yang lain, sesetengah orang mempercayai bahawa mereka mendapat rezeki dari nenek moyang mereka yang telah meninggal dunia; amalan ini kadang-kadang dikenali sebagai pemujaan nenek moyang atau, lebih tepatnya, penghormatan nenek moyang.