Sfera cakerawala
Dalam ilmu falak dan pelayaran, sfera cakerawala atau sfera samawi (Jawi: سفيرا چکراوالا, سفيرا چکراوالا,) ialah sfera khayalan dengan jejari dan berpusat yang besar. Semua objek di langit pemerhati boleh dianggap seperti yang diunjurkan ke permukaan dalam sfera cakerawala, seolah-olah berada di bawah kubah atau layar hemisfera. Sfera cakerawala adalah alatan yang praktikal untuk falak sfera, dimana ia membenarkan si pemerhati untuk memplot kedudukan objek di langit apabila jaraknya tidak diketahui atau tidak penting.
Pengenalan
[sunting | sunting sumber]
Disebabkan jasad samawi berada dalam jarak yang jauh, pemerhatian kasual langit tidak memberikan maklumat tentang jaraknya yang sebenar. Jasad-jasad itu kelihatan sama jauhnya, seolah-olah ia ditetapkan dalam sebuah sfera yang besar dengan jejari yang tidak diketahui,[1] yang berputar dari kiri ke kanan dan Bumi kelihatan dalam keadaan pegun.
Jejari sfera cakerawala boleh dianggap sebagai tak terhingga. Ini bermakna sebarang titik di dalamnya, termasuk yang diduduki oleh pemerhati, boleh dianggap sebagai pusat. Ia juga bermakna bahawa semua garisan selari, sama ada dipisahkan sejauh beberapa milimeter atau merentasi Sistem Suria antara satu sama lain, ia akan kelihatan untuk memotong sfera pada satu titik, sama dengan titik lenyap apabila daripada perspektif grafik.[2] Semua satah selari akan kelihatan bersilang dengan sfera secara kebetulan bulatan besar[3] ("bulatan lenyap").
Sebaliknya, pemerhati yang melihat ke arah titik yang sama pada sfera cakerawala berjejari tak terhingga akan melihat sepanjang garis selari, dan pemerhati melihat ke arah bulatan besar yang sama, di sepanjang satah selari. Pada sfera cakerawala berjejari tak terhingga, semua pemerhati melihat perkara yang sama jika dalam arah yang sama.
Untuk sesetengah objek, ini terlalu dipermudahkan. Objek yang agak dekat dengan pemerhati (contohnya, Bulan) akan kelihatan berubah kedudukan menentang sfera cakerawala yang jauh jika pemerhati bergerak cukup jauh, katakan, dari satu sisi planet Bumi ke sisi yang lain. Kesan ini, yang dikenali sebagai paralaks, boleh diwakili sebagai ofset kecil daripada kedudukan purata. Sfera cakerawala boleh dianggap berpusat di Pusat Bumi, Pusat Matahari, atau mana-mana lokasi lain yang sesuai, dan pengimbangan daripada kedudukan yang dirujuk kepada pusat ini boleh dikira.[4]
Lihat juga
[sunting | sunting sumber]Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ Newcomb, Simon; Holden, Edward S. (1890). "Astronomi". Henry Holt and Co., New York., halaman 14
- ^
Chauvenet, William (1900). A Manual of Spherical and Practical Astronomy. J.B. Lippincott Co., Philadelphia.
chauvenet spherical astronomy.
, p. 19, at Google books. - ^ Newcomb, Simon (1906). A Compendium of Spherical Astronomy. Macmillan Co., New York., p. 90, at Google books.
- ^ U.S. Naval Observatory Nautical Almanac Office, Nautical Almanac Office; U.K. Hydrographic Office, H.M. Nautical Almanac Office (2008). The Astronomical Almanac for the Year 2010. U.S. Govt. Printing Office. ISBN 978-0-7077-4082-9. , p. M3-M4
Pautan luar
[sunting | sunting sumber] |
Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan Sfera cakerawala |
- MEASURING THE SKY - Panduan ringkas mengenai sfera cakerawala oleh Jim Kaler, Universiti Illinois
- Astronomi Umum/Sfera Cakerawala - Wikibuku Bahasa Inggeris
- Rotating Sky Explorer Universiti Nebraska-Lincoln
- Carta Langit Interaktif - SkyandTelescope.com
- Peta langit bulanan untuk setiap kedudukan di Bumi
 | Rencana berkenaan astronomi dan angkasa lepas ini ialah rencana tunas. Anda boleh membantu Wikipedia dengan mengembangkannya. |