Moderkookbieëster

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

De moderkookbieëster (Letien: Placentalia) vörmen ein vanne drie óngerverdeilinge vanne zougdere; de anger twieë zeen de cloacabieëster (Monotremata) enne bujelbieëster (Marsupialia). De moderkookbieëster versjèlle zich veurnamelik vanne anger zougdere doordet de vruikes de foetus innen uterus drage, wo d'r wuuertj gevoordj via 'n placenta, toetdet 't gans-óntwikkeldj bieës de gebaordje haet.

Anatomische kènmirker

Moderkookbieëster óngersjèjje zich anatomisch gezeen van anger zougdere door:

'n äöpening anen óngerkantj van 't pelvis die groeat zat is veure gebaordje van e groeat naogeslech in betrèkking toete gruuedje vanne moder;
de aafwaezigheid van epipubische knäök die vanoet 't pelvis nao veur staeke, die me vindj bie al anger zougdere, wobie de fónksje bie neet-moderkookbieëster 't verstieve van 't lief tiejes de bewaeging is, meh bie moderkookbieëster zówwe ze de oetdiejing vanne boek tiejes de zwangersjap verhinjere;
de echelste knäök vanne voot passen in 'ne kómp dae wuuertj gevörmp door 't ènj vanne tibia enne fibula en vörme zoea 'n kómplieëte pen-en-gaatverbinjing veur 't bäövelste inkelgewerf;
de aanwaezigheid van 'ne knókkel óngerane fibula.

Taxonomie

Riek: Animalia (dere)
- Stam: Chordata (chordabieëster)
  - Klas: Mammalia (zougdere)
    - Klaad: Eutheria (echte bieëster)
      - Infraklas: Placentalia (moderkookbieëster)

De moderkookbieëster waeren es volg wiejer óngerverdeildj:

Magnorde: Afrotheria
- Superorde: Afroinsectiphilia
  - Orde: Afrosoricida (tenreks en góldmöl)
  - Orde: Macroscelidea (elefantsspitsmuus)
  - Orde: Tubulidentata (aerdverke)
- Superorde: Paenungulata
  - Orde: Hyracoidea (klipdasse)
  - Orde: Proboscidea (elefante)
  - Orde: Sirenia (doejóngs en zieëkuuj)
Magnorde: Boreoeutheria
- Superorde: Euarchontoglires
  - Grandorde: Gliriformes
    - Mirorde: Glires
      - Orde: Lagomorpha (knien, pika's en haze)
      - Orde: Rodentia (knaagdere: muus, ratte, molratte, eikketse, baevers en zoea wiejer)
  - Grandorde: Euarchonta
    - Orde: Scandentia (boumspitsmuus)
    - Mirorde: Primatomorpha
      - Orde: Dermoptera (colugo's)
      - Orde: Primates (ape, miensape, lemurs, lori's en zoea wiejer)
- Superorde: Laurasiatheria
  - Grandorde: Eulipotyphla
    - Orde: Erinaceomorpha (eechele en haorechele)
    - Orde: Soricomorpha (spitsmuus, möl en solenodons)
  - Grandorde: Scrotifera
    - Orde: Pholidota (sjöbbebieëster)
    - Orde: Chiroptera (vlaermuus)
    - Orde: Cetacea (waalvèsje)
    - Orde: Artiodactyla (aevenheuvige: haolhäörige (rinjer), hirtechtige, antilope, kemieëlechtige, verkes en zoea wiejer)
    - Orde: Perissodactyla (ónaevenheuvige: paerd, aezele, zebra's, naashäöres en tapirs)
    - Orde: Carnivora (roufdere: hónj, katte, baere, zieëhónj, mangoeste en zoea wiejer)
Magnorde: Xenarthra (tandjerme)
- Orde Cingulata (reemdere)
- Orde Pilosa (aomezeikaeters en luiaerde)