Anarchisme

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Anarchisme ies 'n soort sjtaotsvörm als ies 't ironisch genoeg ouch 't tegeeuvergesjtèlde van 'n sjtaotsvörm umdat 't gein sjtaot bove ziech haet. 't Woord kump van 't Nuugrieks: an meint gein en archos meint hièrser. In 't anarchisme sjtreef me nao 'n geweldloze situatie of samelaeving woain zonger mach of autoriteit laeve ('n anarchie). 't Is de verzameling dinkwieze die truuk te bringe is tot de gedachte dat ein individu op geinen inkele meneer 'n ongergesjikheid aan of van get of emes erkint. In de omgengstaal weurt de term anarchisme diks verward mit ein anger duujing van 't begriep anarchie, dat veural gebruuk weurt um chaos en wanorde aan te gaeve. Mit de term sociaal-anarchisme trech me die verwerring tege te goon. Es politieke sjtruiming ies de modern anarchistisch bewaeging rond 1860 ontsjtange es ein aafsjplitsing van 't socialisme. 't Belangriekste versjil tösje bei struiminge ies dat 't anarchisme ouch nao de rivvolutie edere vörm van centraal gezag aafwies. Waal zin beij 't d'reuver ins dat de productiemiddele collectief bezit behuère te zin. In de Jaore 80 waor d'r 'n klein oplaeving van 't anarchisme. Saer dat decennium geit anarchisme dèks heng in heng same mit krake en bepaalde anarchistische metal-meziek.