Soevereniteit

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Soevereniteit of soevereiniteit is 't rech van e bestuursorgaan 't hoogste gezag oet te ube sónger verantjwäörding versjöljig te zeen aan 'n anger orgaan. Legitimaasje van dit gezag kan waere genieëk vanoet versjillige gezichspuntje, wie voukssoevereniteit (van 'ne bepaoldje staot) en godssoevereniteit. 't Model vanne Wèsfaalse soevereniteit is de gróndj gewaes van 't percès van staotsvörming in e groeat deil vanne moderne werreld.

In modern staoten is al 't rech meis trögk te veuren oppe gróndjwèt. Middels 't soevereniteitsbegrip wuuert aangegaeve wiezoea de gróndjwèt guldj. In 't val van voukssoevereniteit is det beveurbeildj zoea ómdet 't vouk wuuert geach zichzelf de gróndjwèt te höbbe gegaeve; in 't val van vórstesoevereniteit wuuert de vórs geach de gróndjwèt te höbbe gegaeve.

In 't internasjenaal rech is soevereniteit e wichtig concep, went 't geit euveren ieërbeej veur einanger zien grenzen en 't rech gezag oet te ube binne de grenze van 'ne nasjenale staot, 't zoea-geheite zelfbesjikkingsrech. Dit mèntj det 'nen angere staot gei rech haet zich te meuje mitte binnelandjse zakes en zich ónthiltj van agressie taenge de soevereine staot. Soevereniteit mèntj ouch det 'ne soevereine staot gein inkel gezag kan oetuben euver 'nen angere soevereine staot.

De veurluiper ennen taengenhenger van soevereniteit is suzereniteit, wobie me aan bestumdje regels is gebónje.