Baor

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

'ne Baor is e stök gereidsjap, döks inne vorm van e mesjien (baormesjien, klopbaor of baorhammer), meh sómtieds ouch handjmaesig aangedreve (handjbaor), det gemèndj is veur e róndj gaat in e veurwirp te make. Gewuuenlik gebeurtj dit door e sjerp, drejjendj, metaal deil (det verwarrendj zat juus wie 't gans apparaat "baor" hètj) mit 'n zeker krach in 't veurwirp te duje.

't Guuef versjillige tupe bäörkes te koup veur gater in versjillige matterjale te kónne baore. Me óngersjèdj houtbaore, metaalbaore, steinbaoren en betónbaore. d'n Diamaeter varieertj van zoeaget 1 mm toet zoeaget 25 mm. Veur grótter gater in hout wuuertj waal 'n gatezaeg gebroek: 'nen opzat veur 't baormesjien det d'roet zuutj wie e róndj-gebaoge zaegblaad.

'ne Klopbaor en 'ne baorhammer höbbe naeve de róndjdrejjendje bewaeging nag 'n toegeveugdje hammerendje bewaeging die kan waere gebroek veur 't baoren in stein en betón te vereinveljige.

Es e baormesjien ouch lankzem kan drejje, kan d'r ouch waere gebroek es sjroevedrejjer.

't Guuef ouch gróndjbaore (veur e róndj gaat inne gróndj te baore, wie veur 'ne paol) en groeate baore veur dinger wie aoljebaoringen oet te veure. Veur 't aanlègke van tunnels gebroek me in Nederlandj sómtieds ouch 'nen ernome baor, mit 'n doorsni-j van väöl maeters.