[go: up one dir, main page]

Appellatio pronuntiatusque

+/-
 API: /ˈfes.sus/(classice)
Syllabificatio phonetica: fes·sus — morphologica: fess-us

Nomen adiectivum

+/-

fess|us, -a, -um

  1. √ Conditionem seu statum eius significat, qui aliquid diu perpetiendo viribus deficit (proprie usurpatur de hominibus et brutis animantibus).

Declinatio

+/-
positivus singularis positivus pluralis
 cas. masc. fem. neut.  cas. masc. fem. neut.
nom. fessus fessa fessum nom. fessī fessae fessa
gen. fessī fessae fessī gen. fessōrum fessārum fessōrum
dat. fessō fessae fessō dat. fessīs fessīs fessīs
acc. fessum fessam fessum acc. fessōs fessās fessa
abl. fessō fessā fessō abl. fessīs fessīs fessīs
voc. fesse fessa fessum voc. fessī fessae fessa
fessus comparativusdilatare ▼
fessus comparativuscollabi ▲

Dictiones collatae

+/-

Synonyma

Translationes

+/-
Qui aliquid diu perpetiendo viribus deficitdilatare ▼
Qui aliquid diu perpetiendo viribus deficitcollabi ▲
Discretiva
  fessus dictio est in variis linguis:

Formae affines

+/-

Proprietates grammaticales

+/-
Forma Modus flexurae originis
fessus forma pluralis · genus masculinum adiectivi fessu

Appellatio pronuntiatusque

+/-
fessus API: [fɛˈsy]
Syllabificatio phonetica: fes·sus — morphologica: fessu-s

Loci

+/-
M. Tullius Cicero
-106…-43
C. Sallustius Crispus
-86…-34
Titus Livius
-58...+17
P. Ovidius Naso
-42...+18
Phaedrus
ca. –10…+60
C. Plinius Secundus
23–79
Marcus Valerius Martialis
40–103
Apuleius
ca. 125-170
Aulus Gellius
ca. 130-180
Isidorus Hispalensis
560-636
Franciscus Petrarca
1304-1374
class.class.class.class.IIIIIIIVIIXIV

Latinitas Romana

class.  (45 a.C.n. / 709 a.u.)

  • In Cumano nuper cum mecum Atticus noster esset, nuntiatum est nobis a M. Varrone venisse eum Roma pridie vesperi et, nisi de via fessus esset, continuo ad nos venturum fuisse. quod cum audissemus, nullam moram interponendam putavimus quin videremus hominem nobiscum et studiis eisdem et vetustate amicitiae coniunctum; itaque confestim ad eum ire perreximus. —Academica Ciceronis [1]

class.  (40 a.C.n. / 714 a.u.)

  • Sed cum eae litterae allatae, forte Nabdalsa exercito corpore fessus in lecto quiescebat, ubi cognitis Bomilcaris verbis primo cura, deinde, uti aegrum animum solet, somnus cepit. Erat ei Numida quidam negotiorum curator, fidus acceptusque et omnium consiliorum nisi novissimi particeps. Qui postquam allatas litteras audivit et ex consuetudine ratus opera aut ingenio suo opus esse in tabernaculum introiit, dormiente illo epistulam super caput in pulvino temere positam sumit ac perlegit, dein propere cognitis insidiis ad regem pergit. —Bellum Iugurthinum C. Sallusti Crispi [2][3]

class.  (anno 263 u.c.)

  • Iam praesentior res erat. Cunctantem tamen ac prolatantem ingens vis morbi adorta est debilitate subita. Tunc enimvero deorum ira admonuit. Fessus igitur malis praeteritis instantibusque, consilio propinquorum adhibito, cum visa atque audita et obversatum totiens somno Iovem, minas irasque caelestes repraesentatas casibus suis exposuisset, consensu inde haud dubio omnium qui aderant in forum ad consules lectica defertur. —Ab urbe condita Titi Livii [4]

class.  (versio II, ca. 5 p.C.n.)

  • Fessus in acceptos miles deducitur agros;
mittitur in saltus carcere liber equus;
longaque subductam celant navalia pinum,
tutaque deposito poscitur ense rudis.
me quoque, qui totiens merui sub amore puellae,
defunctum placide vivere tempus erat. —Amores Ovidii Nasonis [5][3]

saec. I.  (ca. 30 p.C.n.)

  • Virtutis expers verbis iactans gloriam
Ignotos fallit, notis est derisui.
Venari asello comite cum vellet leo,
Contexit illum frutice et admonuit simul,
Ut insueta voce terreret feras,
Fugientes ipse exciperet. Hic auritulus
Clamorem subito totis tollit viribus
Novoque turbat bestias miraculo.
Quae dum paventes exitus notos petunt,
Leonis affliguntur horrendo impetu.
Qui postquam caede fessus est, asinum evocat
Iubetque vocem premere. Tunc ille insolens:
«Qualis videtur opera tibi vocis meae?»
«Insignis» inquit «sic ut, nisi nossem tuum
Animum genusque, simili fugissem metu». —Fabulae Phaedri [6][3]

saec. I.  (ca. 78 p.C.n.)

  • subinde insulis impactus, totidem incitatus inritamentis, postremo inclusus montibus, nec aliunde torrentior, vectus aquis properantibus ad locum Aethiopum, qui Catadupi vocantur, novissimo catarracte inter occursantes scopulos non fluere inmenso fragore creditur, sed ruere. postea lenis et confractis aquis domitaque violentia, aliquid et spatio fessus, multis quamvis faucibus in Aegyptium mare se evomat, certis tamen diebus auctu magno per totam spatiatus Aegyptum fecundus innatat terrae. —Naturalis historia Plinii [7][3]

saec. I.  (ca. 85–102 p.C.n.)

  • Lascivam tota possedi nocte puellam,
Cuius nequitias vincere nemo potest.
Fessus mille modis illud puerile poposci:
Ante preces totas primaque verba dedit.
Inprobius quiddam ridensque rubensque rogavi:
Pollicitast nulla luxuriosa mora.
Sed mihi pura fuit; tibi non erit, Aeschyle, si vis
Accipere hoc munus condicione mala. —Epigrammata M. Valerii Martialis [8][3]

Latinitas postclassica

saec. II.  (ca. 170 p.C.n.)

  • Sed adsiduis interrogationibus argumenti satietate iam defecti rursum ad viam prodeunt via tota, quam nocte confeceramus, longe peiorem, quidni? lacunosis incilibus voraginosam, partim stagnanti palude fluidam et alibi subluvie caenosa lubricam. Crebris denique offensaculis et assiduis lapsibus iam contusis cruribus meis vix tandem ad campestres semitas fessus evadere potui. —Metamorphoseon libri XI Apulei [9][3]

saec. II.  (ca. 170–177 p.C.n.)

  • Redeuntes Graecia Brundisium navem advertimus. Ibi quispiam linguae Latinae litterator Roma a Brundisinis accersitus experiundum sese vulgo dabat. Imus ad eum nos quoque oblectamenti gratia; erat enim fessus atque languens animus de aestu maris. —Noctes Atticae A. Gellii [10][3]

Latinitas mediaevalis

saec. VII.

  • Fragilis dictus eo quod facile frangi potest. Fessus, quasi fissus, nec iam integer salute: est autem generate. Dicimus enim fessus animo, ut (Virg. Aen. 8,232):
Ter fessus valle resedit;
et fessus corpore, quod magis est proprium; et fessus rerum a casu venientium. —Etymologiarum libri XX Isidori Hispalensis [11][3]

Latinitas humanistica

saec. XIV.  (1354–1367 p.C.n.)

  • Dolor: Multa undique pulsor infamia.
Ratio: Circumflantibus ventis in portum redi, et ab aurium procellis, in cubiculum cordis ingredere, cui, si tranquillitas sua est, habes ubi iurgiorum fessus requiescas, et, ut dici solet, in sinu gaudeas. —De remediis utriusque fortune Petrarcae [12][3]
Fontes
  1. Marcus Tullius Cicero - Academici libri quattuor. (Bibliotheca Augustana): Liber primus. 1 [1] — fessus
  2. 2.0 2.1 Gaius Sallustius Crispus - Bellum Iugurthinum. (The Latin Library): Cap. LXXI. Versus 1  — fessus
  3. 3.00 3.01 3.02 3.03 3.04 3.05 3.06 3.07 3.08 3.09 Vicicitatio: fessus.
  4. Titus Livius - Ab urbe condita - libri CXLII. (Universitas Turicensis): Liber II, caput 36, [6] — fessus
  5. 5.0 5.1 Publius Ovidius Naso - Amores (versio II, ca. 5). (Bibliotheca Augustana): Liber secundus, IVa, versus 19 — fessus
  6. 6.0 6.1 Phaedrus Augusti libertus, Liber Fabularum. (Bibliotheca Augustana): Liber primus, XI. Asinus et leo venantes. Versus 11 — fessus
  7. 7.0 7.1 Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber quintus, cap. 10, [54] — fessus
  8. 8.0 8.1 Marcus Valerius Martialis - Epigrammata. (Bibliotheca Augustana): Liber nonus. LXVII, versus 3 — fessus
  9. 9.0 9.1 Apuleius - Metamorphoseon libri XI. (Bibliotheca Augustana): Liber IX. Capitulum IX. Versus 1 — fessus
  10. 10.0 10.1 Aulus Gellius, Noctes Atticae libri viginti. (Peter K. Marshall, Oxonii MCMLXVIII). Liber sextus decimus. Capitulum VI, [2] — fessus
  11. 11.0 11.1 Isidorus Hispalensis - Etymologiarum libri XX. (Bibliotheca Augustana):  Liber X. De vocabulis. Caput F. [101] — fessus
  12. 12.0 12.1 Franciscus Petrarca (Italice: Francesco Petrarca) - De remediis utriusque fortune. (Universitas Turicensis): Liber II. 18: [De infamia] — fessus