Urbis et orbis

Basis statuae Constantio II dicatae, "Restitutori urbis Romae adque orb[is] ..."

Inscriptio ad basilicam Lateranensem exposita

Urbis et orbis (gen.) atque "urbi et orbi" (dat.) sunt locutiones quibus exprimitur universalis urbis Romae aut ecclesiae Romanae potestas.

Gentibus est aliis tellus data limite certo ...

His verbis primus ut videtur Ovidius usus est, qui de imperio populi Romani sic libro secundo Fastorum cantavit:

Gentibus est aliis tellus data limite certo:

Romanae spatium est urbis et orbis idem.^[1]

Restitutori urbis Romae atque orbis

Anno circiter 355 Neratius Cerealis praefectus urbi Romae in Foro Romano statuam erexit imperatori Constantio II, restitutori urbis Romae adque orb[is], et extinctori pestiferae tyrannidis (scil. usurpationis Magnentii).^[2]

Omnium urbis et orbis ecclesiarum mater et caput

Inscriptio inter portas binas Basilicae Lateranensis haec verba monstrat: "Sacros[ancta] Lateran[ensis] eccles[ia] omnium urbis et orbis ecclesiarum mater et caput."

Urbis et orbis

Imperator Fridericus I anno 1157 se gubernationem "urbis et orbis" tenere proclamavit.^[3] Benedictio urbi et orbi a papa, episcopo Sanctae Romanae ecclesiae ("urbi") et pastore universali ("orbi"), nuntiata est in sollemnitatibus maximis, id est Christi Natali et Paschis.

Notae

↑ Publius Ovidius Naso, Fasti 2.683-684
↑ CIL VI 1158
↑ Monumenta Germaniae historica ~ Constitutiones vol. 1 p. 224

Eget haec commentatio nexum Wikidata. Quem adde si potes.

[1] Publius Ovidius Naso, Fasti 2.683-684

[2] CIL VI 1158

[3] Monumenta Germaniae historica ~ Constitutiones vol. 1 p. 224

[1]

[2]

[3]