Imperium Incarum

Imperium Incarum in America Australi rexit, antequam conquisitatores Hispani id ceperunt ubi maximum imperium in America Praecolumbiana fuit. Caput imperii fuit Cuscum. Imperium linguá Quechua Tawantinsuyu nominabatur. Linguá Quechua tawa est quattuor; -ntin, colligatus,a,um; suyu, regio; Tawantinsuyu igitur "quattuor regiones colligatas" significat. Tavantinsuius territoria fuerunt Peruvia, Aequatoria, Columbia, Chilia, Argentina et Bolivia, et pars Amazonium Nemoris, ubi quoque Indi Americani alii vivebant. Tavantinsuiu in "dominia" (Hispanice señoríos) dividebatur, societate etiam in classes divisa. Imperator Sapae Incae titulum habebat.

Vocabulum inca 'deum in terra' significat. Cuscum caput fuit, ubi Sacsaiuaman, sedes imperii, patebat. Tavantinsuiu in suiua quattuor: Chinchasuiu, Antisuiu, Contisuiu et Collasuiu (linguá Quechua Chinchay Suyu, Antisuyu, Kuntisuyu et Qulla Suyu, proprie) dividebatur. Quechua lingua Incarum erat.

Duae fabulae asseverant Mancum Capacum et Mamam Ocllonem primos Incas fuisse.

Secundum primam fabula, Mancus Capac et Mama Ocllo exiverunt e Lacu Titicaca, Solis iussu, ut quaererent bonum locum ad colendum imperium et caput, Cuscum.

Altera fabula dicit fratrem Ayares Imperium Incarum condidisse.

Maxima auctoritas Sapa Inca fuit. Suiu regebatur a suiuiuquo (gubernator delegatus).

Verba quae insequuntur vicificanda sunt ut rationibus qualitatis et Latinitatis propositis obtemperent. Quaesumus ut paginam emendes.

Sapa Inca maximus imperatoris Incarum titulus erat.

• Imperium Fabularum
  • Parvum Cuscum (linguá Quechua Rurin Qusqu):
    • ~1200 - ~1230: Mancus Capac
    • ~1230 - ~1260: Sinchius Roca
    • ~1260 - ~1290: Lloceus Iupancius
    • ~1290 - ~1320: Maita Capacus
    • ~1320 - ~1350: Capacus Iupancius
  • Altum Cuscum (linguá Quechua Hanan Qusqu):
    • ~1350 - ~1380: Inca Roca
    • ~1380 - ~1400: Iavar Vacacus
    • ~1400 - 1438: Viracocha Inca

• Imperium Historicum
  • Altum Cuscum (linguá Quechua Hanan Qusqu):
    • 1438 - 1471: Pachacutecus
    • 1471 - 1493: Tupacus Yupanquius
    • 1493 - 1525: Huayna Capacus
    • 1525 - 1532: Atabalipa^(es)

Consilium Imperantium constitutum erat ex his:

• Suius praefectus (Suiuiuquus)
• Princeps Incarum (Aucius)
• Summus Sacerdos (Vilca Umus)
• Magister Imperii (Amauta)
• Militaris praefectus (Apuscipaius)

Suyu (Latine fere suiua) est verbum Quechua quod significat 'regionem' vel 'quadrans'.

Quattor suiua Tahuansuiu constituebant:

• Superiora suiua (linguá Quechua Hanan suyukuna) erant:
  • Chinchasuiu (Chinchay Suyu)
  • Collasuiu (Qulla Suyu)

• Inferiora suiua (Rurin suyukuna) erant:
  • Antisuiu (Anti Suyu)
  • Contisuiu (Kunti Suyu)

Suiua dividebantur in provincias (regio 10000 incolarum), quae dividebantur in saiacuna, quae dividebantur in aellucuna (familiae).

In consociationes Incae dividebantur. Erant magnae differentiae in consociatonibus. Inca potestatem habebat. Plebs basis societatis erat.

Classes societatis in imperio Incarum

Classis societatis	Vicarius
Inca	Inca
Regalis dignitas	Auci: Filius Incae. Panacas Regalis: Primae progenies Panacae.
Nobilitas	Nobilitas Sanguinis: Alia membra Panacae. Nobilitas Privilegii: Sacerdotes et Ancillae.
Plebs	Hatun Runa: Plebs universa (rustici). Mitimaes: Milites. Yanaconas: Servi.

Ratio controli plebis

Praeceptor	Copia familiae
Purec	1 familia
Pisca camaioc	5 familiae
Chunca camaioc	10 familiae
Pisca chunca camaioc	50 familiae
Pachaca camaioc	100 familiae
Pisca pachaca camaioc	500 familiae
Huaranca camayoc	1000 familiae
Pisca uaranca camaioc	5000 familiae
Hunu camaioc	10000 familiae

Ars et Architectura Incarum progressae erant. Architecturae Incarum aedificia sunt:

• Archaeoropolis sive Machu Pikchu
• Ollantaytambum
• Palatium regis
• Pisacum
• Sacsayhuaman
• Solis Templum

Fontes antiquiores

• 1609-1617 : Garcias Lasus Inca, Comentarios Reales de los Incas pars 1; pars 2; recensio interretialis

Eruditio recentior

• Куприенко, Сергей (2013). Источники XVI-XVII веков по истории инков: хроники, документы, письма. Kyiv: Видавець Купрієнко С.А.. ISBN 978-617-7085-03-3 .
• Bengoa, José (2003). Historia de los antiguos mapuches del sur. Santiago: Catalonia. ISBN 956-8303-02-2 .
• Hemming, John (2003). The Conquest of the Incas. Harvest Press. ISBN 0-15-602826-3 .
• MacQuarrie, Kim (2007). The Last Days of the Incas. Simon & Schuster. ISBN 978-0-7432-6049-7 .
• Mann, Charles C. (2005). 1491: New Revelations of the Americas Before Columbus. Alfred A. Knopf. pp. 64–105. ISBN 978-0-307-27818-0 .
• McEwan, Gordon Francis. 2008. The Incas: New Perspectives. Novi Eboraci: W. W. Norton & Co. ISBN 978-0-393-33301-5.
• Morales, Edmundo (1995). The Guinea Pig: Healing, Food, and Ritual in the Andes. University of Arizona Press. ISBN 0-8165-1558-1 .
• Popenoe, Hugh; Steven R. King; Jorge Leon; Luis Sumar Kalinowski; Noel D. Vietmeyer (1989). Lost Crops of the Incas: Little-Known Plants of the Andes with Promise for Worldwide Cultivation. Vasingtoniae: National Academy Press. ISBN 0-309-04264-X .
• Sanderson, Steven E. 1992. The politics of trade in Latin American development. Stanfordiae: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-2021-2.
• Sandoval, José R. et al. 2018. "Genetic ancestry of families of putative Inka descent". Molecular Genetics and Genomics, 3 Martii 2018.
• Steward, Julian H., ed. 1946. The Handbook of South American Indians, 143, vol. 2: The Andean Civilizations. Vasingtoniae: Smithsonian Institution.