[go: up one dir, main page]
Jump to content

dormire

E Victionario
Discretiva
dormire dictio est in variis linguis:

Formae affines

[+/-]

Latine

[+/-]

dormīre

[+/-]
Proprietates grammaticales
[+/-]
Forma Persona Tempus Vox Modus Verbum
dormīre secunda singularis praesens passiva imperativus dormiō (dormīre)
dormīre
—
 praesens activa infinitivus dormiō
Appellatio pronuntiatusque
[+/-]
API: /dorˈmiːre/(classice)
Syllabificatio phonetica: dor·mī·re — morphologica: dorm-ire

Dacoromane

[+/-]

dormire

[+/-]
Proprietates grammaticales
[+/-]
Forma Persona Tempus Vox Modus Verbum
dormire
—
 praesens activa infinitivus dormi substantiv.
Appellatio pronuntiatusque
[+/-]
API: /dor'mire/
Syllabificatio phonetica: dor·mi·re — morphologica: dorm-ire

Loci

[+/-]
M. Tullius Cicero
-106…-43		Aulus Cornelius Celsus
ca. -25…+50		 C. Plinius Secundus
23-79 		Anicius Manlius Torquatus Severinus Boetius
ca. 480-525 		Hildegardis Bingensis
1098-1179 		Franciscus Petrarca
1304-1374 		Iordanus Brunus Nolanus
1548-1600 		Ulco Cats Bussemaker
1810–1865
antiq. class.class. I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI

Latinitas Romana

class.  (44 a.C.n. / 710 a.u.)

  • Venio nunc ad tuum. Audivi equidem ex te ipso, sed mihi saepius noster Sallustius narravit, cum in illa fuga nobis gloriosa, patriae calamitosa, in villa quadam campi Atinatis maneres magnamque partem noctis vigilasses, ad lucem denique arcte et graviter dormire te coepisse. —De divinatione Ciceronis [1][2]

class.  (ca. 30 p.C.n.)

  • Per autumnum propter caeli varietatem periculum maximum est. Itaque neque sine veste neque sine calciamentis prodire oportet, praecipueque diebus frigidioribus, neque sub divo nocte dormire, aut certe bene operiri. —De Medicina Celsi [3][2]

saec. I.  (ca. 78 p.C.n.)

  • Somni quaestio non obscuram coniectationem habet. in terrestribus omnia quae coniveant dormire manifestum est. aquatilia quoque exiguum quidem, etiam qui de ceteris dubitant, dormire tamen existimant, non oculorum argumento, quia non habent genas, verum ipsa quiete cernuntur placida ceu soporata neque aliud quam caudas moventia et ad tumultum aliquem expavescentia. —Naturalis historia Plinii [4][2]

Latinitas postclassica

saec. VI.

  • Nemo enim proprium dicit quod contingit alii inesse, ut homini dormire, ne quidem si forsitan per aliquod tempus inest soli. Si autem forte dicatur aliquid talium proprium, non simpliciter, aliquando, vel ad aliquid dicetur, nam ex dextris quidem esse, aliquando proprium est. Bipes autem ad aliquid proprium est dictum, ut homini ad equum et canem. —Interpretatio topicorum Aristotelis Boetii [5][2]

Latinitas mediaevalis

saec. XII.

  • Qui autem aliqua contrarietate occupatus dormire non potest, si in aestate est, foeniculum, et bis tantum millefolii modice conquat, et aqua expressa, herbas istas calidas temporibus et fronti et capiti circumponat, et desuper panno liget. —Subtilitates diversarum naturarum creaturum Hildegardis [6][2]

Latinitas humanistica

saec. XIV.  (1354-1367 p.C.n.)

  • Dolor: Arcem fortissimam amisi.
Ratio: Tu fortissimam dicis, fragilem probat eventus. Amisisti potius rem usu ineptam, difficilemque custodia, rem inutilem tibi, vicinis omnibus odiosam. Iam dormire noctibus incipies, et dormire alios sines. —De remediis utriusque fortune Petrarcae [7]

Latinitas nova

saec. XVI.

  • Ascensus quidem qui fit per connexa atque concathenata, in proposito umbrarum idealium: non est per cathenam similibus constantem annulis, ratione quae concipitur ex proxime dictis, atque deinceps enunciandis. Nec huius cathenae annulus esse debet umbra sub qua intelligitur Leviathan dormire: non inquam umbra abducens a luce; sed conducens ad lucem, quae etiam si non sit veritas: est tamen a veritate, et ad veritatem, ideoque in ipsa non credas esse errorem sed veri latentiam. —De umbris idearum Iordani Bruni [8][2]

saec. XIX.

  • At vero nec est sine mutatione; quum enim ipsi nihil mutamur cogitatione, aut, si mutemur, non animadvertimus; tunc non videtur nobis fuisse tempus, quemadmodum nec iis quos in Sardinia fabulantur dormire apud heroas, quum experrecti fuerint: coniungunt enim prius instans cum posteriori instanti, et unum faciunt, eximentes tempus interiectum, quia id sensu non percipiunt. —Aristotelis Physica Bussemakeri [9][2]
Fontes
  1. ↑ 1.0 1.1 Marcus Tullius Cicero - De divinatione. (The Latin Library): Liber primus. 28 [59] — dormire
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 Vicicitatio: dormire.
  3. ↑ 3.0 3.1 Aulus Cornelius Celsus, De Medicina - Libri Octo. (Teubner, Lipsiae MDCCCLIX). Liber primus, III. [37] — dormire
  4. ↑ 4.0 4.1 Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber decimus, cap. 97, [209] — dormire
  5. ↑ 5.0 5.1 Anicius Manlius Torquatus Severinus Boetius - Interpretatio topicorum Aristotelis. Patrologia Latina, J.-P. Migne. Parisiis 1847. (Universitas Turicensis):  Liber primus.  Pagina 0913A.  Caput IV.  De termino, proprio, genere, et accidente — dormire
  6. ↑ 6.0 6.1 Hildegardis Bingensis - Subtilitates diversarum naturarum creaturum. Patrologia Latina, J.-P. Migne. Parisiis 1882, Tomus CXCVII. (Universitas Turicensis): Liber primus. Cap. LXVI. - De feniculo. Pagina 1157A — dormire
  7. ↑ Franciscus Petrarca (Italice: Francesco Petrarca) - De remediis utriusque fortune. (Universitas Turicensis): Liber II. 82: [De perditis arcibus] — dormire
  8. ↑ 8.0 8.1 Iordanus Brunus Nolanus (Italice: Giordano Bruno) - De umbris idearum. (Universitas Turicensis): Intentio XIIII.. [O] — dormire
  9. ↑ 9.0 9.1 Ulco Cats Bussemaker, Aristotelis Physica. Aristotelis Naturalis Auscultatio Libri VIII, Firmin Didot, Paris 1854. (Universitas Turicensis): Liber IV, capitulum XI, [1] — dormire
Receptum de "https://la.wiktionary.org/w/index.php?title=dormire&oldid=217690"