heval

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /hɛˈvɑːl/
Deng (Amed)
Deng (Bidlîs)
Kîtekirin: he·val

Navdêr

Zayendên mê û nêr ên binavkirî
Rewş	Mê (yj.)	Nêr (yj.)	Mê û nêr (pj.)
Navkî	heval	heval	heval
Îzafe	hevala	hevalê	hevalên
Çemandî	hevalê	hevalî	hevalan
Nîşandera çemandî	wê hevalê	wî hevalî	wan hevalan
Bangkirin	hevalê	hevalo	hevalino
Zayendên mê û nêr ên nebinavkirî
Rewş	Mê (yj.)	Nêr (yj.)	Mê û nêr (pj.)
Navkî	hevalek	hevalek	hevalin
Îzafe	hevaleke	hevalekî	hevaline
Çemandî	hevalekê	hevalekî	hevalinan

heval mê û nêr

Kesên hev dinasin û têkiliyên baş li gel hev hene û ji hev hez dikin.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Yar, keç û kurên ji hev hez dikin lê ne jin û mêrê hev in.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Peyvek şirîn e bo her kesa/ê jê re tê axiftin.
Heval, navê te çi ye?
Peyvek şirîn e bo her kesa/ê behs jê tê kirin.
Hevalek bû, min nas nedikir.
Kesên ji heman partiya yan baweriya siyasî (bi taybetî çepgir).
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Peyvek ji bo pizdan, plasenta tê bikaranîn.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ji wêjeya klasîk

Xwarin bi yeqîn dewa û me'cûn
Rabûne ve çûne nik hevalan
Çendek ji meharim û rewalan — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692)

Bi alfabeyên din

kurdî-erebî: هه‌ڤال‎
(Mela Hisênê Bateyî) هڤال‎

Hevmane

Dijmane

dijmin
neyar

Bide ber

Jê

Etîmolojî

Ji hev + yar lê "r" bûye "l" û "y" ketiye, ji zimanên îranî, bide ber pazendî hemeyar: hem-, hev- + eyar, yar Û pehlewî hemahl an hemal: hem-, hev- + ahl / al (yar). Ne ji "hev" + "al" (alî). Herwiha hevreha peyva "alîkar". Binere herwiha hevrê. Di îranîkiya navîn de wek "alîkar, yawer" hatiye bikaranîn, paşê hatiye wateya wê a îro.

Werger

Abronî: damvo
Açehî: rakan
Afarî: kataysa
Afrîkansî: vriend, vriendin
Albanî: mik → sq n
Alêwîtî: agiitaadax
Almaniya bilind a navîn: vriunt
Almanî: Freund → de n, Kumpel → de n, Kamerad → de n, Freundin → de m, Kumpelin m, Kumpeline m, Kameradin → de m
Elmanîşî: Fründ n

Almaniya bilind a kevn: wini
Alutor: тумгытум (tumɣətum)
Amharî: ጓደኛ (gʷadäña), ወዳጅ (wädaǧ)
Apaçiya deştan: ch’ąą
Apaçiya rojava: -dekee, chʼoondé
Aragonî: amigo n
Aramiya nû ya asûrî: ܚܲܒ݂ܪܵܐ‎ n (ḳawra), ܚܲܒ݂ܸܪܬܵܐ‎ m (ḳawirta)
Arçî: дос
Asamî: বন্ধু n (bondhu), বান্ধৱী m (bandhowi), লগৰ (logor), লগৰীয়া (logoria), সখী m (xokhi)
Astûrî: amigu → ast n, amiga → ast m
Avarî: гьудул (hudul)
Aymarayî: masi → ay
Azerî: dost → az
Baskî: lagun → eu
Başkîrî: дуҫ (duθ)
Batsbî: მეგობარ (megobar)
Belarusî: ся́бар n (sjábar), ся́бра n (sjábra), сябро́ўка m (sjabróŭka), друг n (druh), пры́яцель n (prýjacjelʹ), пры́яцелька m (prýjacjelʹka), падру́га m (padrúha)
Belûçî: دوست‎ (dost)
Bengalî: বন্ধু → bn (bôndhu), বান্ধবী → bn (bandhbi), দোস্ত → bn (dośt)
Bretonî: mignon → br n, mignonez → br m, mignoned → br n pj, mignonezed → br m pj
Bulgarî: прия́тел n (prijátel), прия́телка m (prijátelka)
Burmayî: သူငယ်ချင်း → my (su-ngaihkyang:), မိတ်ဆွေ → my (mithcwe), သင်္ဂဟ → my (sangga.ha.), မိတ် → my (mit)
Buryatî: нүхэр (nüxer)
Cimbrî: bròint n
Çamicuroyî: ameko, kumpali
Çeçenî: доттагӏ (dottaġ)
Çekî: přítel → cs n, kamarád → cs n, přítelkyně → cs m, kamarádka → cs m
Çerokî: ᎣᎩᎾᎵᎢ (oginalii)
Çîçewayî: mnza
Çînî:
Kantonî: 朋友 (pang⁴ jau⁵), 友人 (jau⁵ jan⁴)

Dunganî: пын-ю (pɨn-i͡u), ляншу (li͡anšu), дос (dos)

Ganî: 朋友 (pung² iu)

Hakkayî: 朋友 (phèn-yû)

Jinî: 朋友 (peng¹ iou²)

Mandarînî: 朋友 → zh (péngyǒu), 友人 → zh (yǒurén)

Min dongî: 朋友 (bèng-īu)

Minnanî: 朋友 → zh-min-nan (pêng-iú), 友人 (iú-lîn)

Wuyî: 朋友
Çuvaşî: тус (tus)
Dalmatî: amaic n, amaica m
Danmarkî: ven → da g, veninde → da g, kammerat g, kammeratinde g
Divehî: ރަތތެހި‎ (rattehi)
Dolganî: атас
Dongşîangî: dosi, anda
Elfdalî: wenn n, weninna m
Endonezyayî: teman → id, sahabat → id, kawan → id, sobat → id, rekan → id
Erebî: صَدِيق‎ → ar n (ṣadīq), صَدِيقَة‎ m (ṣadīqa), صَاحِب‎ → ar n (ṣāḥib), صَاحِبَة‎ m (ṣāḥiba), رَفِيق‎ n (rafīq)
Erebiya misrî: صاحب‎ n (ṣāḥib)

Erebiya kendavî: رفيج‎ n (rfīj), ربع‎ n pj (rabiʿ)

Erebî: صاحب‎ n (ṣāḥib)

Erebiya başûrê şamê: صاحب‎ n (ṣāḥib), صديق‎ n (ṣadīq)

Erebî: صاحب‎ n (ṣāḥib)
Ermenî: ընկեր → hy (ənker), բարեկամ → hy (barekam)
Erzayî: оя (oja), ялга (jalga)
Esperantoyî: amiko → eo, amikiĉo, amikino
Estonî: sõber → et
Evenkî: гирки (girki), анда (anda)
Eweyî: velia
Extremaduranî: collazu
Farisî: دوست‎ → fa (dôst), رفیق‎ → fa (rafiq), یار‎ → fa (yâr)
Ferî: vinur → fo
Fînî: ystävä → fi, kaveri → fi, frendi → fi, ystävätär → fi m, ystäväinen
Fransî: ami → fr n, copain → fr n, amie → fr m copine → fr m,
Friyolî: amì n, amie m
Frîsiya bakur: frün n, waane n; frinj n, Frinj g
Frîsiya kevn: friūnd, wine
Frîsî: freon
Gaelîka skotî: caraid n, bancharaid m
Gagawzî: arkadaş, dost
Galîsî: amigo → gl n, amiga m
Galûrîsî: amicu
Gotî: 𐍆𐍂𐌹𐌾𐍉𐌽𐌳𐍃 n (frijōnds), 𐍆𐍂𐌹𐌾𐍉𐌽𐌳𐌹 m (frijōndi)
Gujaratî: દોસ્ત (dost), મિત્ર (mitra)
Gurcî: მეგობარი (megobari), მოყვარე → ka (moq̇vare), ტოლი → ka (ṭoli), არიფი (aripi), ნაცნობი (nacnobi), თვისტომი (tvisṭomi), ძმაკაცი (ʒmaḳaci), ამხანაგი (amxanagi)
Guwaranî: angirũ
Haîtî: zanmi
Hawayî: hoaloha, hoa
Hawsayî: aboki → ha n, ƙawa m
Hindî: दोस्त → hi n an m (dost), मित्र → hi n an m (mitra), साथी → hi m (sāthī), सखा → hi (sakhā), यार → hi n (yār), मीत → hi n (mīt), हबीब → hi n (habīb), सहेली → hi m (sahelī)
Hirî motuyî: turana
Hîlîgaynonî: abyan
Hîrî motuyî: turana
Hmongî: phooj ywg
Holendiya kevn: friund
Holendiya navîn: vrient
Holendî: vriend → nl, vriendje → nl nt, vriendin → nl, vriendinnetje → nl nt, maatje → nl nt
Hunsrikî: Freind n, Amigo n, Freindin m, Amiga m
Îbranî: יָדִיד‎ n (yadíd), ידידה‎ m (yedida), חבר‎ → he n (chaver), חברה‎ → he m (chavera)
Îdoyî: amiko → io, amikulo → io, amikino → io
Îgboyî: enyi
Îlokanoyî: gayyem
Îngilîziya kevn: frēond n
Îngilîziya navîn: frend
Îngilîzî: friend → en
Îngûşî: доттагӏа (dottaġa)
Înterlîngua: amico
Îrlendî: cara n
Îrlendiya kevn: carae n
Îsnagî: xayyam
Îtalî: amico → it n, amica → it m
Îzlendî: vinur → is n, vinkona → is m, vinstúlka → is m
Japonî: 友達 → ja (ともだち, tomodachi), 友人 → ja (ゆうじん, yūjin), 朋友 → ja (ほうゆう, hōyū)
Jarawa: mahema, mitaǰəle
Javayî: kanca → jv, mitra → jv
Jejuyî: 벗
Kabîlî: amdakkel n
Kalalîsûtî: ikinngut
Kalmîkî: иньг (in'g), үр (ür)
Kannadayî: ಮಿತ್ರ → kn (mitra), ಸ್ನೇಹಿತ → kn (snēhita)
Kapampanganî: kaluguran
Kapverdî: amigu, amige
Karaçay-balkarî: нёгер, шох, шуёх
Karelî: ystävy, ristivelli
Kaşayayî: tuka·yu
Kaşûbî: przëcél n
Katalanî: amic → ca n, amiga → ca m
Kayingangî: régre
Keçwayî: atillcha, masi → qu, kumpa, amigu n, amiga m
Kinaray-ayî: higala
Kirgizî: дос → ky (dos)
Kîkûyûyî: mũrata 1
Kîngalî: මිතුරා (miturā)
Kînyarwandayî: inshuti 9/10, umu-gēnzi
Komî-permyakî: ёрт (jort), друг (drug)
Koreyî: 친구 → ko (chin-gu), 동무 → ko (dongmu), 벗 → ko (beot)
Kreyoliya fransî ya Louisiana: zami, lami, ami, boug, nèg, padna
Krioyî: padi
Kumikî: дост (dost), ювукъ (yuwuq), ёлдаш (yoldaş), къурдаш (qurdaş)
Ladînoyî: amigo, amiga
Lamboyayî: ole, oda
Latgalî: draugs
Latînî: amicus → la n, amica m
Latviyayî: draugs → lv n, draudzene m
Lawsî: ສັມພັດຕະ (sam phat ta), ໝູ່ (mū), ມິດ (mit), ເພື່ອນ (phư̄an), ສະຂະ (sa kha), ສະຫາຍ (sa hāi), ສະຫາຽ (sa hāi), ສ່ຽວ (siāu)
Lezgînî: дуст (dust)
Lingalayî: moninga
Lîgûrî: amigo n
Lîtwanî: draugas → lt n
Lombardî: amis
Lueyî: ᦉᦠᦻ (ṡḣaay)
Luhyayî: omusale
Luksembûrgî: Frënd → lb n, Frëndin → lb m
Makedonî: пријател n (prijatel), пријателка m (prijatelka)
Malayalamî: കൂട്ടുകാരൻ → ml n (kūṭṭukāran), കൂട്ടുകാരി → ml m (kūṭṭukāri), സുഹൃത്ത് → ml (suhr̥ttŭ), സ്നേഹിതന്‍ → ml n (snēhitan‍), തോഴൻ → ml n (tōḻan)
Malezî: kawan → ms, handai, rakan → ms, taulan, sahabat → ms, member, teman → ms
Maltayî: ħabib n
Mançûyî: ᡤᡠᠴᡠ (gucu), ᠠᠨᡩᠠ (anda)
Manksî: carrey n
Maratî: बंधु (bandhu), मित्र (mitra)
Marîkopayî: naw
Mecarî: barát → hu, pajtás → hu, haver → hu, cimbora → hu
Melanauyiya navendî: sakai
Misrî:

(ḫnms)
Mîrandî: amigo n, amio n
Mongolî:
Kirîlî: найз → mn (najz), нөхөр → mn (nöhör)
Navajoyî: akʼis,
Nedersaksî: Fründ → nds n, Fründin m
Almaniya jêrîn a navîn: Fründinne m
Nepalî: मित्र (mitra), साथी (sāthī)
Norsiya kevn: vinr n
Norwecî:
Norweciya bokmålî: venn → no n, venninne → no m
Oksîtaniya kevn: amic
Oksîtanî: amic → oc n, amiga → oc m
Oriyayî: ମିତ → or (mitô), ସଖା → or (sôkha), ସାଙ୍ଗ (saṅgô)
Oromoyî: michuu
Osetî: хӕлар (xælar), лымӕн (lymæn), ӕрдхорд (ærdxord), ӕмбал (æmbal)
Osmanî: ارقداش‎ (arqadaş), دوست‎ (dost), احباب‎ (ahbap)
Oygurî: دوست‎ (dost), ئاداش‎ (adash), ئاغىنە‎ (aghine), ئۈلپەت‎ (ülpet)
Ozbekî: doʻst → uz, joʻra → uz, rafiq → uz
Palî: mitta n an nt
Pangasînanî: kaaro
Papyamentoyî: amigu
Peştûyî: دوست‎ → ps n (dost)
Piedmontîsî: amis n
Pîttcantcatcarayî: iṉa
Plodîşî: Frint n
Polabî: fründ n
Polonî: przyjaciel → pl n, przyjaciółka → pl m, druh → pl n
Portugalî: amigo → pt n, amiga → pt m
Proto-norsî: ᚹᛁᚾᛁᛉ n (winiʀ)
Puncabî: ਮਿੱਤਰ (mittar)
Qazaxî: дос (dos)
Qiptî: ϣⲫⲏⲣ (šphēr), ϣⲃⲏⲣ (šbēr)
Rajasthanî: यार (yār)
Rapanuyî: garuhoa
Romagnolî: amig n
Romancî: ami n, amia m
Romanî: amal n, amalni m
Romanyayî: amic → ro n, amică → ro m, prieten → ro n, prietenă → ro m
Rusî: друг → ru n (drug), подру́га m (podrúga), прия́тель n (prijátelʹ), прия́тельница m (prijátelʹnica), това́рищ n an m (továrišč)
Rusînî: прия́тель n (pryjátelʹ), пайташ n (pajtaš)
Saksoniya kevn: friund
Samiya bakurî: verdde, ustit
Sanskrîtî: सखि → sa (sakhi), सुहृद → sa (suhṛda), मित्र → sa (mitra)
Sardinian:
Sardînî: amigu

Sardînî: amigu
Sassarîsî: amiggu
Sebwanoyî: higala
Sicîlî: amicu → scn n
Sindhî: سکو‎ (sakō), يار‎ (yāru), حبيب‎ (ḥabību), دوست‎ → sd (dōstu)
Sirboxirwatî:
Kirîlî: друг n, дру̀га̄р n, друга̀рица m, при̏јатељ n, пријатѐљица m, френд n, френдица m

Latînî: drug → sh n, drùgār → sh n, drugàrica → sh m, prȉjatelj → sh n, prijatèljica → sh m, frend → sh n, frendica → sh m
Slaviya kevn:
Kirîlî: приꙗтєль n (prijatelĭ), дроугъ n (drugŭ)

Glagolîtîk: ⱂⱃⰹⱑⱅⰵⰾⱐ n (priětelĭ)
Slaviya rojavayî ya kevn: приꙗтель n (prijatelĭ)
Slovakî: priateľ n, priateľka m, kamarát n, kamarátka m
Slovenî: prijatelj → sl n, prijateljica → sl m
Somalî: saaxiib → so n, saaxiibad m
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: pśijaśel n, pśijaśelka m

Sorbiya jorîn: přećel → hsb n
Sotoyiya başûr: motswalle
Spanî: amigo → es n, amiga → es m
Sundanî: batur → su, rencang
Svanî: აფხნეგ (apxneg)
Swahîlî: rafiki → sw
Swêdî: kamrat → sv g, vän → sv g, väninna → sv g
Şanî: တႆးၵေႃႉ (táy kô̰a), ပိူၼ်ႈ (pōen)
Şorî: нанчы (nançı), арғыш (arğış)
Tacikî: дӯст → tg (düst), ҷӯра (jüra), рафиқ (rafiq)
Talysh:
Talişî: رفق‎ (rafeğ)
Tagalogî: kaibigan → tl
Tamîlî: நண்பன் → ta n (naṇpaṉ), நண்பி m (naṇpi), தோழன் → ta n (tōḻaṉ), தோழி → ta m (tōḻi)
Taosî: púyena
Tarifitî: amedukker n, tamedukkert m
Tayiya bakurî: ᨻᩮᩥ᩠᩵ᨶ (poen)
Tayî: เพื่อน → th (pʉ̂ʉan), สหาย → th, มิตร → th, เกลอ → th (gləə)
Telûgûyî: స్నేహితుడు → te (snēhituḍu), మిత్రుడు → te n (mitruḍu), స్నేహితురాలు → te (snēhiturālu), మిత్రురాలు → te m (mitrurālu), దోస్తు (dōstu)
Temazîxtiya atlasa navendî: ⴰⵎⴷⴷⴰⴽⴽⵯⵍ n (amddakkʷl)
Teteriya krîmî: dost, arqadaş
Teterî: дус → tt (dus), әшнә → tt (äşnä), аркадаш → tt (arkadaş)
Tigrînî: ዓርኪ (ʿarki), መሓዛ (mäḥaza)
Tirkî: arkadaş → tr, dost → tr, ahbap → tr, kanka → tr
Tirkmenî: dost, jora
Tîbetî: གྲོགས་པོ (grogs po), མཛའ་བཤེས (mdza' bshes)
Tokpisinî: pren
Toxarî B: waṣamo
Tuvanî: өңнүк (öñnük)
Tûpiya kevn: abaré
Udmurtî: эш (eš)
Ugarîtî: 𐎈𐎁𐎗 (ḥbr), 𐎗𐎓 (rʿ)
Urdûyî: دوست‎ n an m (dost), متر‎ n an m (mitra)
Ûkraynî: друг → uk n (druh), при́ятель n (prýjatelʹ), подру́га m (podrúha), по́друга m (pódruha), при́ятелька m (prýjatelʹka)
Venîsî: amigo → vec n
Viyetnamî: người bạn, bạn → vi
Volapûkî: flen → vo
Votî: sõbrõ
Warayî: sangkay, agaw, abyan
Weylsî: ffrind → cy n, cyfaill → cy n
Wîlamowî: frajnd n, frajndyn m
Wînnebagoyî: hicakoro
Xakasî: нанӌы (nancı)
Ximêrî: មិត្ត → km (mɨttɑɑ), ពួកម៉ាក (puəkmaak), ភឿន → km (phɨən)
Yakutî: доҕор (doğor), атас (atas)
Yidîşî: פֿרײַנד‎ → yi n (fraynd), פֿרײַנדין‎ m (frayndin), חבֿר‎ → yi n (khaver)
Yorubayî: ọ̀rẹ́
Yupîkiya navendî: aiparnaarraq
Yûnanî: φίλος → el n (fílos), φίλη → el m (fíli)
Kevn: φίλος n (phílos)
Zhuangî: baengzyoux, baengz, youxdoix
Zimanê destan ê emerîkî: FRIEND

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.