Ûrartû

Ûrartû yek ji gelên kevnar ên Ermenistanê û bakûrê Kurdistanê bû.

Ûrartû
Welatê dîrokî şaristaniya kevn
38°30′00″Bk 43°20′33″Rh / 38.5°Bk 43.3425°Rh / 38.5; 43.3425
Parzemîn	Asya
Paytext	Tuşpa Arzashkun
Ziman	Ûrartî, zimanê hurî, zimanê luwî û protoermenî
Dema avabûnê	860s b.z.
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Li nav çenda Zagros de, cihê ûrartiyan pir giran e. Beri zayini salin 1300 de bin çandin Zagros, çanda Horiya, Mitaniya, Xatiya, Muskiya bin zextin Asûriya, Hititan hatubun ber daviyê. Îda li Zagrosê çanda asuriyan, li Qefqazê ji çandin Qefqaz zor didane çanda Zagros. Çanda Zagros bin zexteki girna bu. Vê demê çanda ûrartiyan derdikeve holê. Gelek dîroknas bi avayeki bê xuşuş dibêjin Urartuyan b.z. sala 1800 de li Bajari Wani serketine. Ev raste. Lê pêşiya vêji heye.BZ.salin 1300 çandin Zagros Yi binvê cida cida, wek biyaniya vek nêriya, vek Kikiya, beravi ser hevdu dibun hemberi çanda asuriya parastina xwe dikirin. Qasi 500 sali viha berdevam kir. Paşi 500 sali ev çandin buçuk bi hevre Çanda Urartuyan saz kirin.

Meriv dikare bije çenda urartuyan, çanda zagros pişti Gûtiyan ya heri mezin e. Ya heri sereke ye. Gelek naveroka wê tujiye. Pişti çenda Urartuyan bi ciheki giran biha çenda mediya destpidike. vira ev tê xwuya. çenda zagros her viha çenda Gûtiyan, li heremêde bê qetandin hezar salin berdevame. carna navê vê çendê Gûtiye, carna Urartuya, carna mediye,carna huriye, carna, luluye. lê ev çand navê wê çi dibe bilabibe ev çanda zagrose.