kutan
Bilêvkirin
[biguhêre]Lêker
[biguhêre]kutan lêkera xwerû, gerguhêz, k-ya req, t-ya nerm
- lê dan, lê xistin, pê dadan, pê ketin
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- Bi lêdanê hûr kirin.
- tê nan, gan
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- lêdana dergehî
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- Çav pê ketin.
- Tu kesî tu carî nedîtiye nebihîstiye û nexwendiye ku wî çavê xwe kutaye û rûye xwe badaye. — (Mehmed Uzun, Hêz û Bedewiya Pênûsê, Weşanên Nûdem, 1993)
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Herwiha
[biguhêre]Tewîn
[biguhêre]Jê
[biguhêre]- (lêker) kutan xwarin
Etîmolojî
[biguhêre]Ji proto-hindûewropî *kop- (lê dan, kutan), hevreha farisî kwftn (kûften: kutan, lê dan) û yûnanî κόπτω (kopto: lê dan, kutan), kurdî ketin.
Bi zaravayên din
[biguhêre]Werger
[biguhêre]- Almanî: einschlagen → de, eindreschen → de, dreschen → de, schlagen → de, stoßen → de, ?frappant → de
- Baskî: jo → eu
- Bulgarî: улучвам → bg (ulučvam)
- Burmayî: ရိုက် → my (ruik)
- Çekî: praštit → cs, uhodit → cs
- Çînî:
- Danmarkî: slå → da
- Erebî: ضrb → ar (Dáraba), dq → ar, ?alإ'tdaء → ar, ?alkmad → ar, camَ'َ → ar (jāmaʿa)
- Ermenî: խփել → hy (xpʻel), հարվածել → hy (harvacel)
- Esperantoyî: frapi → eo, bati → eo, trafi → eo
- Farisî: kwftn → fa, ktk zdn → fa, kwbîdn → fa, zdn → fa (zadan)
- Fînî: iskeä → fi, lyödä → fi
- Fransî: frapper → fr, battre → fr
- Gaelîka skotî: buail → gd
- Galîsî: golpear → gl, bater → gl
- Hindî: मारना → hi (mārnā)
- Holendî: raken → nl, treffen → nl, slaan → nl
- Îdoyî: frapar → io
- Îngilîzî: to hit → en, to strike → en, to beat → en, to blow → en, knock → en, bastinado → en, batter → en, drub → en, pommel → en, thrash → en, wallop → en, whack → en, beating → en, pound → en, ?bob → en, ?coition → en
- Îtalî: colpire → it, picchiare → it, battere → it
- Japonî: 打つ → ja (うつ, utsu), 叩く → ja (たたく, tataku)
- Katalanî: colpejar → ca, batre → ca
- Keçwayî: maqay → qu
- Koreyî: 치다 → ko (chida)
- Latînî: battuo → la, pello → la
- Lîtwanî: sist → lt
- Mecarî: üt → hu
- Norwecî: slå → no
- Polonî: uderzać → pl, uderzyć → pl
- Portugalî: golpear → pt, bater → pt
- Romancî: batter → rm, pitgar → rm
- Romanyayî: lovi → ro, bate → ro
- Rusî: ударять → ru (udarját'), ударить → ru (udárit'), стучать → ru (stučát'), стукнуть → ru (stúknut'), бить → ru (bit’), побить → ru (pobít’)
- Sirboxirwatî: udariti → sh, zabiti → sh, opizditi → sh
- Slaviya kevn: бити → cu (biti)
- Spanî: golpear → es, pegar → es, batir → es
- Swêdî: slå → sv
- Tirkî: dövmek → tr, vurmak → tr, kısmak → tr, kütin → tr, çakma → tr, çakmak → tr, dayak → tr, dövme → tr, hırpalama → tr, urmak → tr, vurma → tr, hırpalamak → tr, ?benzetmek → tr, ?çivilemek → tr, ?sermek → tr, ?sikmek → tr
- Urdûyî: marna → ur (mārnā)
- Volapûkî: flapön → vo, leflapön → vo
- Weylsî: taro → cy
Navdêr 1
[biguhêre]
| Zayenda mê ya binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | kutan | kutan |
| Îzafe | kutana | kutanên |
| Çemandî | kutanê | kutanan |
| Nîşandera çemandî | wê kutanê | wan kutanan |
| Bangkirin | kutanê | kutanino |
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | kutanek | kutanin |
| Îzafe | kutaneke | kutanine |
| Çemandî | kutanekê | kutaninan |
kutan mê
- lêdan, lêxistin
- Nas û dostên herduyan jî tevlî bûyerê bûn û bi kêr û demançeyan li hev xistin. Di şer da gule li Tekin Batan, kurê wî Mehmet Emir Batan (19) û braziyê wî Hasip Batan (41) ket û ew birîndar bûn. Kêr li Adem Ozkaya (27) xistin, Murat Soğut (30) û Halîl Ozkaya (20) jî ji ber kutanê birîndar bûn. — (Li Îzmirê şer: 2 mirî, 4 birîndar [arşîv], aa.com.tr, 17.06.2016)
- (biyolojî) Hemû madde an jî hokarên nexweşiyê yên lawazkirî ji boy avakirina bergiriya destketî di laş de. Bi gelemperî bi derzîkirinê kutanê didin laşê mirov.[1][2]
- Bi kutankirinê, bersîvdana bergiriya yekem a laş çalak dibe. Di laş de xaneyên bîrker çê dibin. Xaneyên bîrker di nav laş de ji boy egera tûşbûna heman hokara nexweşiyê bo demek dûr û dirêj dijîn. Heke hokara nexweşiyê cara duyem tûşî laş bibe, wê gavê xaneyên bîrker li dij wê, di demek kurt de berevanî ava dikin.
- Dema kesek tê kutan (immunise) ne tenê li berjewendiya wan e lê li berjewendiya her kesiye. Amanca dezgehên tendirûstiyê xwe bigînin nav civakê jibo her kes derziyên kutanê li zarokên xwe xin. — (OLGA KLEPOVA, Rêberiya Nishtecêbûnê: Yasayên kutanê li Australya [arşîv], sbs.com.au, 29.04.2016)
- Dezgeha xêrxwaziya Barzanî bi hemahengî li gel welatê Imaratê zêdetir li heft ton derman û derziyên kutanê li ser nexwaşxaneyên her sê parêzgeha Hewlêrê û Silêmaniyê û Duhokê dababeş kirin. — (Dezgeha xêrxwaziya Barzanî heft ton derman li ser nexwaşxaneyan dabeş kir [arşîv], basnews.com, 05.02.2017)
Werger
[biguhêre]lêdan (1)
- Almanî: Klopfen → de, Prügel → de nêtar, Schuss → de, Züchtigung → de nêr
- Erebî: alضrb → ar, ?alضrban → ar, ?al'fc → ar, ?allke → ar
- Farisî: ضrbt → fa, malîdn → fa, ضrb → fa, zdn → fa
- Îngilîzî: hitting → en, beating → en, bastinado → en, batter → en, coup → en, drub → en, dub → en, pommel → en, saltation → en, slap → en, slapdash → en, slapping → en, spank → en, spanking → en, whack → en, killing → en, skrike → en
- Tirkî: çalma → tr, darp → tr, dayak → tr, dövme → tr, dövmek → tr, ekleştirme → tr, işkence → tr, ovalama → tr, patak → tr, şart → tr, tokat → tr, vurma → tr, vuruş → tr, vurgun → tr, vurmak → tr, ?değnek → tr, ?vuru → tr
Çavkanî
[biguhêre]Navdêr 2
[biguhêre]kutan zayend pêwîst e (z=m: mê, z=n: nêr, z=mn: mê û nêr, z=nt: nêtar)
- Guhartoyeke kotan (“cihê caneweran”).
Navdêr
[biguhêre]kutan
Kategorî:
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Lêker bi kurmancî
- Lêkerên xwerû bi kurmancî
- Lêkerên gerguhêz bi kurmancî
- Lêkerên xwerû yên gerguhêz bi kurmancî
- Lêkerên kurmancî bi paşgira -an
- Bilêvkirinên kurmancî bi k-ya req
- Bilêvkirinên kurmancî bi t-ya nerm
- Jêgirtin bi kurmancî
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî
- Kontrola wergerê
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên mê bi kurmancî
- Biyolojî bi kurmancî
- Navdêrên bêzayend (kurmancî)
- Tirkî
- Navdêr bi tirkî