Pentakosta
Pentakosta, uga diéja Pantekosta, (saka Grikenlan: Πεντηκοστή [ἡμέρα], Pentēkostē [hēmera], "[dina] kaping sèket") iku dina riyaya Kristiani kang mèngeti prastawa Hyang Roh Suci diasokaké marang para rasul ing Yerusalem, kang dumadi 50 dina sawisé Wungu DalemGusti Yésus Kristus. Ing dina Pentakosta, Roh Suci diasokaké selaras karo kang dijanjèkaké Yésus sawisé Mékrad Dalem menyang swarga. Miturut Alkitab, murid-murid Yésus kasil martobataké telung èwu jiwa ing dina mau lan iki kang sinebut lairé gréja mula-mula (Sumber: kitab Para Rasul bab 2). Sadurungé, Pentakosta iku wujud dina riyaya gedhé wong Yahudi kang banjur diadhopsi déning gréja kulon lan gréja wétan.[1]
| Pentakosta | |
|---|---|
| Dipèngeti | Katulik, Protèstan, Ortodhoks Wétan, Ortodhoks Oriental lan Kristen liyané. |
| Jinis | Kristen |
| Ancas | Ngriyayakaké mudéhuné Hyang Roh Suci marang Para Rasul lan para pandhèrèk Yésus liyané. |
| Karaméan | Ibadah kaagaman (gréja), Fèstival panganan, Prosesi, Baptisan, Panegesan, Penahbisan, Kabiyasan tradhisional, Jogèd-jogèd, Mangsa semi lan ritus kayu hutan, Fèstival busana. |
| Pèngetan | Donga, Vigili, Pasa (pre-festival), Novena, Retret Komuni Suci, Litani |
| Tanggal | Masalah skrip: Fungsi "getRawValue" ora ana.Cithakan:Infobox holiday/wd |
| Gegayutan | Shavuot, sajarah lan kanthi simbolik; Septuagesima, Sexagesima, Quinquagesima, Shrove Tuesday, Rebo Awu, Prapaskah, Minggu Palem, Kemis Putih, Jemuwah Agung, lan Setu Suci kang ngarah menyang Paskah; lan Mékrad Dalem, Minggu Tritunggal, lan Corpus Christi ing samburiné. |
| Taun Liturgi |
|---|
| Gréja Ritus Kulon |
|
| Gréja Ritus Wétan |
Prajanjian Lawas
besutPentakosta iku jeneng Yunani lan Latin lawas kanggo fèstival panèn Yahudi, utawa Fèstival Minggu (Ibrani חג השבועות Hag haShavuot utawa Shevuot, kanthi barès "Festival of Weeks"), kang bisa tinemu sajeroning Alkitab Ibrani, Shavuot karan Fèstival Minggu (Ibrani: חג השבועות, chag ha-Shavuot, Pangentasan 34:22, Andharaning Torèt 16:10); Fèstival Panèn (Ibrani: חג הקציר, chag ha-Katsir, Pangentasan 23:16), lan Dina Woh Pisanan (Ibrani יום הביכורים, Yom ha-Bikkurim, Wilangan 28:26).
Prajanjian Anyar
besutNarasi alkitabiah saka pentakosta, ing ngendi 11 Murid Kristus (Para Rasul 1:13, 26) bebarengan karo watara 109 wong liyané (Para Rasul 1:15), kalebu akèh wanita, ing antarané yaiku Maria Ibu Yésus (Para Rasul 1:14) nampa Baptisan Hyang Roh Suci ing Ruwang nDhuwur, kang bisa dideleng ing bab kaloro saka Kitab Para Rasul. Kayadéné dicritakaké sajeroning Para Rasul 2:1-6.[2]
Tanggal
besutMiturut kalèndher Yahudi saiki, dina Pentakosta yaiku sèket dina sawisé Paskah. Sajeroning pananggalan Yahudi kuna didhebataké, kaya déné ing Naskah Laut Mati[3] utawa sajeroning Mishnah.[4]
Sajeroning tradhisi Kristen, Pentakosta wujud péranganing Siklus kang bisa pindhah saka taun gréjawi. Miturut tradhisi Kristen, Pentakosta tibané mesthi pitung minggu sawisé Minggu Paskah, kang uga ateges, 50 dina sawisé Paskah (kalebu dina Paskah). Kanthi tembung liya, Pentakosta tiba ing dina Minggu kawolu, diétung saka dina Paskah. Tanggal Paskah bisa diétung kanthi migunakaké prosedhur kang ditepungi minangka Computus.
Wiwit tanggal Paskah diétung béda ing Wétan lan Kulon (delengen Kontrovèrsi Paskah), ing sapérangan gedhé taun kaloro tradhisi ngriyayakaké Pentakosta ing dina kang béda (sanajan sajeroning sapérangan taun, dina riyana bakal padha, kaya déné ing taun 2010, 2011, lan 2014). Ing Kulon, tanggal paling gasik yaiku 10 Mèi (kaya déné ing taun 1818 lan 2285), lan tanggal paling telat 13 Juni (kaya déné ing taun 1943 lan 2038). Ing Wétan, kisarané tanggal kamungkinan saiki selaras karo tanggal 23 Mèi nganti 26 Juni sajeroning Kalèndher Grégorius.
Komposisi klasik kanggo Pentakosta
besutGréja Lutheran saka Baroque ngamati telung dina Pentakosta. Sapérangan komposer nulis kantata suci kanggo ditampilaké ing ngibadah gréja dina-dina iki. Johann Sebastian Bach ngomposisi sapérangan kantata kanggo dina Pentakosta, kalebu Erschallet, ihr Lieder, erklinget, ihr Saiten! BWV 172 nalika taun 1714 lan Also hat Gott die Welt geliebt, BWV 68 ing taun 1725. Gottfried Heinrich Stölzel nulis kantata kaya déné Werdet voll Geistes (Éntuk semangat penuh) nalika taun 1737.[5]
Olivier Messiaen ngomposisi sawijining massa organ Messe de la Pentecôte ing taun 1949/50. Nalika taun 1964 Fritz Werner nulis sawijining karya musik kanggo Pentakosta Veni, sancte spiritus (Rawuha, Hyang Roh Suci) sajeroning urutan Veni sancte spiritus, lan Jani Christou nulis Tongues of Fire, sawijining oratorio Pentakosta. Richard Hillert nulis sawijining Motet for the Day of Pentecost kanggo padhuan swara, vibraphone, lan siyap rekaman èlèktronik ing taun 1969. Violeta Dinescu ngomposisi Pfingstoratorium, sawijining oratorio kanggo Pentakosta kanggo lima solois, dicampur padhuan swara lan orkèstra cilik ing taun 1993.
Réferènsi
besut- ↑ Rasid Rachman. 2009. Hari Raya Liturgi. Jakarta: BPK Gunung Mulia. Hal. 88.
- ↑ Kisah Para Rasul 2:1-4
- ↑ Joseph Fitzmyer Tanggepan marang 101 pitakonan ing Ukiran Laut Mati 1992 kaca 87: "Mliginé wigati kanggo komunitas Qumran ngriyayakaké Pista Minggu ing tanggal 111/15, amarga miturut Pangentasan 19:1 Israèl... Ing tembé wuri pambaruan Covenant teka kanggo diriyayakaké ing Pista Minggu (delengen Jubilees"
- ↑ Menachot 10:3
- ↑ Kantata kanggo Pentakosta pratilik rekaman 2002 déning Johan van Veen, 2005
Deleng uga
besut- Gréja Pentakosta
- Allah Roh Suci
- Dina Riyaya Pentakosta-dina riyaya Yahudi
- Pérangan Alkitab kang ana gandhènganané: Mazmur 16, Mazmur 110, Yoel 2, Para Rasul 2.