I Gusti Ketut Jelantik

Artikel iki durung utawa lagi dipertal sapérangan saka Wikipédia Indonésia. Sampéyan kena mbiyantu Wikipédia nglanjutaké mertal. Tiliki paugeran panjarwa kanggo artikel Wikipédia.

I Gusti Ketut Jelantik yaiku Pahlawan Nasional Indonésia kang asalé saka Bali.^[1] Piyambaké dikenal minangka Patih Karajan Buleleng, kang mimpin Perang Jagaraya.^[2]

I Gusti Ketut Jelantik lair ing désa Tukadmungga taun 1850. Piyambaké génerasi ka IX sajeroning silsilah keturunan Ki Gusti Anglurah Panji Sakti. Ing yuswa 25 taun,I Gusti Ketut Jelantik ditinggal séda déning ramané, I Gusti Ketut Banjar, kang wis tau dadi Sedahan Agung Semasih Bali ing ngisoré raja I Gusti Made Karang.^[3] Ibuné, Gusti Biang Kompyang Keramas asalé saka Banjar Penataran désa Buleleng, sawisé dadi randha ibuné dikrama déning I Gusti Bagus Jelantik.^[3]

Ing mangsa iku, ing Bali ana kang diarani Hukum Hak Tawan Karam yaiku hak kang ndaèake Karajan bisa nyita lan nguwasani kapal-kapal kang kèrem ing pasisir Pulo Bali. Akèh kapal Walanda kang kena hukum iki mula para kumpeni pada ngrasa rugi.^[1]

Taun 1843 Walanda meksa raja-raja ing Bali kanggo mbusak Hukum Hak Tawan Karang. Nanging pirang-pirang taun sabanjuré, Raja Buleleng tetep ngrampas kapal duwèké Walanda kang kerem ing wewengkon pasisirné. Hal iki kang ndadake perang antarané Walanda lan Karajan Buleleng. Peran iki sabanjuré nyebar nganti kabèh wewengkon ing bali.^[1]

I Gusti Ketut Jelantik yaiku Patih Agung Karajan Buleleng kang ora seneng déning Walanda. Tanggal 27 Juni 1846, Walanda nyerang Karajan Buleleng lan bisa ngrebut Karaton Buleleng. Raja Buleleng lan Patih Jelantik banjur mundur marang Jagaraga.^[2]

I Gusti Ketut Jelantik mèlu perang sajeroning Perang Jagaraya kang kedaden ing Bali taun 1849. Sumpahé kang dikenal yaiku “apa baé kang kedadèn, yèn aku isih urip aku ora bakal ngakoni kuwasanè Wwalanda ing nagari iki” Perang Jagaraya kang dipimpiné pungkasané minangka sawijining puputan, kabèh anggota karajan lan rakyaté gelut mertahanaké laladané nganti mati.^[2]

Ing taun 1849, Walanda nyerang manèh ing Jagaraga. Tanggal 16 April 1849, Walanda bisa nguasani Jagaraga. Walanda banjur ngoyak Patih Jelantik lan pasukané sajeroning pertempuran ing Perbukitan Bale Pundak, Patih Jelantik palastra.^[1] I Gusti Ketut Jelantik séda ing Gunung Batur, Kintamani taun 1849.^[2]

I Gusti Ketut Jelantik dikukuhaké dadi Pahlawan Nasional dhedhasar SK Présidhèn RI No 077/TK/1993.^[1]