Wong Laut
 | Artikel iki prelu dirapèkaké supaya jumbuh karo wewaton artikel WikipédiaPanjenengan bisa mbiyantu ngrapèkaké artikel iki kanthi mérang dadi paragraf-paragraf utawa wikifikasi. Sawisé dirapèkaké, tandha iki kena dibusak. |
Suku Laut utawi asring ugi dipunsebut Tiyang Laut inggih punika suku bangsa ingkang dumunung ing Kepulauan Riau, Indonésia.
Langkung luas, istilah Tiyang Laut nglingkupi "manéka suku lan golongan ingkang dumunung ing pulo-pulo lan muara kali ing Kepulauan Riau-Lingga, Pulo Tujuh, Kepulauan Batam, lan pasisir lan pulo-pulo ing lepas pasisir Sumatera Timur lan Ujung Malaya pérangan selatan." [1]
Sebutan sanés kanggé Tiyang Laut inggih punika Tiyang Selat. Tiyang Laut kadang kala rancu antawis Tiyang Laut kaliyan bebrayan maritim sanésipun, Tiyang Lanun.
Kanthi historis, Tiyang Laut kala rumiyin inggih punika perompak, ananging peranipun wigati ing Karajan Sriwijaya, Kesultanan Malaka lan Kesultanan Johor. Tiyang Laut njaga selat-selat, ngusir bajak laut,lan mandu para pedagang nuju ing pelabuhan Karajan-kraton mau, lan njaga hegemoninipun ing laladan mau.[2]
Basa Tiyang Laut
Basa Tiyang Laut mirib kaliyan Basa Malayu lan dipungolongaken minangka Basa Malayu lokal. Sapunika tiyang laut limrahipun makarya minangka nelayan. Kados suku Bajau tiyang laut kadang kala jejuluk minangka "kelana laut", amargi anggénipun gesang pindhah-pindhah ing nginggil perahu.
Sajarah
Nalika jaman kejayaan Malaka, Tiyang Laut minangka pendhukung wigati tumrap krajan maritim mau. Nalika Malaka asor, Tiyang laut nglajengaken kesetiaanipun dhumateng keturunan sultan Malaka ingkang lajeng yasa Kesultanan Johor. Nalika Walanda badhé nyerang Johor ingkang nembé bangkit nyaingi Malaka—ingkang abad ke-17 dipunrebut Walanda saking—Sultan Johor ngancem badhé maréntah Tiyang Laut saperlu boten malih maringi perlindhungan dhumateng kapal-kapal Walanda.[3]
Nalika 1699 Sultan Mahmud Syah, keturunan pungkasan wangsa Malaka-Johor, séda. Tiyang Laut nolak ngakoni wangsa Bendahara ingkang minggah singgasana minangka sultan Johor ingkang énggal, amargi kulawarga Bendahara dipuncurigani ndherek rajapejah kasebat. Nalika taun 1718 Raja Kecil, sawijining petualang Minangkabau ngakoni hak saking singgasana Johor, Tiyang Laut maringi sengkuyungan. Ananging kanthi sengkuyungan saking prajurit-prajurit Bugis Sultan Sulaiman Syah saking wangsa Bendahara sukses ngrebut malih singgasana Johor. Kanthi bantuan saking tiyang-tiyang Laut (Tiyang suku Bentan lan tiyang Suku Bulang) mbiyantu Raja Kecil yasa Kesultanan Siak, sabibaripun kausir saking Johor.[3]
Nalika abad ke-18 peranan Tiyang Laut minangka penjaga Selat Malaka tumrap Kesultanan Johor-Riau dangu-dangu dipungantosaken déning suku Bugis.