Elias Lönnrot

Elias Lönnrot
Profesiono:	filologiisto
Lando:	Finlando
Naskodato:	9 di aprilo 1802
Nasko-loko:	Sammatti, Finlando
Mortodato:	19 di marto 1884
Morto-loko:	mem urbo

Elias Lönnrot (1802 til 1884) esis Fina filologiisto e kolektisto di tradicionala Fina oralpoemo. Lu konocesas bone pro kompozar Kalevala, la Fina nacional epikalpoemo.

Lu studiis medicino en l' Akademio di Turku. Misfortunoze la yaro ke lu adjuntis su esis la yaro di Grand Incendio en Turku, qua brulis miurbo e l' universitato. Lönnrot (e la majoritato di la resto dil universitato) diplasesis vers Helsinki, ube lu gradizis su ye 1832. Lu laboris kom distriktal doktoro di Kajaani (en nord-esta Finlando) dum la famino en la distrikto. La famino eventigis la renunco di la precedanta doktoro, quo permisis lu obtenar tala pozeso, malgre ke lu esis doktoro tro yuna.

Multa sequanta yari di kultivo-falio rezultis en grandega perdi di homi ed animali; Lönnrot skribis letri a la statal departmenti, demandante ne medikamenti, quale irga mediko generale facus, ma nur repasto. Lu esis lore l' unika doktoro por habitantaro de cirkum 4000 homi en lua distrikto, ube on ne afordis trovar doktori, ed ube on nek afordis komprar chera medikamenti de mem rara farmacii. On do koaktesis fidar a kuraceri vilajal per lokale disponebla remedii.

Lua vera pasiono jacis en lua matrala Fina linguo. Lu skribeskis pri l' antiqua Fina en 1827 e kolekteskis folklor-rakonti de la tatempa rurani.

Dum lua kariero kom mediko, Lönnrot voyajis multafoye tra la ruri di Finlando, Laponia, e la proxima parti di Rusa Karelia por suportar lua kolektant esforci. Co produktis kolektaji di libri: Kantele 1829-1831 (kantele esas Finlandana tradicional instrumento); Kalevala 1835-1836 (forsan Lando di Heroi; bonege konocis kom la «anciena» Kalevala); Kanteletar 1840 (la Kantele Dameto); Sananlaskuja 1842 (Proverbi); expansata duesma edituro di Kalevala, 1849 (la «nova» Kalevala); e Finsk-Svenskt lexikon 1866-1880 (Fina-Sueda Vortaro).

Lönnrot rikonocesas pro lua parto en la prezervado di Fina oral-tradicioni per sua laboro por Fina Literaturo en sua katedro di l' universitato di Helsinki. Lu mortis la 19 di marto ye 1884 en Sammatti, en Uusimaa-provinco.

Botanikisti lun rimemorigas pro skribir l' unesma Flora Fennica – Suomen Kasvisto en Fina ye 1860; lore ol esis famoza tra Skandinavia, pro esir inter l' unesma ciencala texti en komuna-linguo. La duesma expansata versiono, kun-autoresis per Thiodolf Sælan, publikigesis en 1866. La Flora Fennica esus komparative nesignifikanta se ne esus pro la fakto ke Lönnrot, ultre versi por la Kalevala, anke kolektis uzi di planti en lua voyaji. Lua Flora Fennica inkluzas multa notaji pri plant-uzi inter deskriptaji di flori e folii.

Fina grafik-artisto Erik Bruun uzis Lönnrot kom sua motivo por bilieto di 500 marki en sua bilieto kolektaji.