Hapon
Nagsasabtan: 35°N 136°E / 35°N 136°E
Hapon 日本国 Nippon-koku wenno Nihon-koku | |
|---|---|
 Wagayway
 Imperio a selio
| |
| Nailian a kanta: Kimigayo (君が代) | |
Gobierno a Selio iti Hapon 五七桐 | |
 | |
| Kapitolio ken kadakkelan a siudad | Tokyo (de facto) 35°41′N 139°46′E / 35.683°N 139.767°E |
| Opisial a sasao | Awan[1] |
| Mabigbig a rehional a sasao | Aynu itak, Dagiti pagsasao a Ryukyuan, Dumaya a Hapon, Lumaud a Hapon, ken dagiti dadduma pay Dagiti Hapon a dialekto |
| Nailian a pagsasao | Hapon |
| Grupgrupo ti etniko | 98.5% Hapon, 0.5% Koreano, 0.4% Insik, 0.6% dadduma pay |
| Nagan dagiti umili | Hapon |
| Gobierno | Unitario parlamentario a demokrasia ken batay-linteg a monarkia |
| Naruhito (徳仁) | |
| Fumio Kishida (岸田 文雄) | |
| Lehislatura | Dieta iti Hapon (Kokkai) |
| Kamara dagiti Konsilo (Sangiin) | |
| Kamara dagiti Pannakabagi iti Hapon (Shūgiin) | |
| Panakabangon | |
| Pebrero 11, 660 BC[2] | |
| Nobiembre 29, 1890 | |
| Mayo 3, 1947 | |
Abril 28, 1952 | |
| Kalawa | |
• Dagup | 377,944 km2 (145,925 sq mi)[3] (Maika-62) |
• Danum (%) | 0.8 |
| Populasion | |
• Karkulo idi 2011 | 127,960,000[4] (Maika-10) |
• Senso idi 2010 | 128,056,026[5] |
• Densidad | 337.1/km2 (873.1/sq mi) (Maika-36) |
| GDP (PPP) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $4.396 trillion[6] (Maika-4) |
• Tunggal maysa a tao | $34,362[6] (Maika-25) |
| GDP (nominal) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $5.855 trillion[6] (Maika-3) |
• Tunggal maysa a tao | $45,774[6] (Maika-18) |
| Gini (2008) | 37.6[7] kalalainganna · Maika-76 |
| HDI (2013) |  0.890[8]nangato unay · Maika-17 |
| Kuarta | Internasional a Simbolo ¥ Maibalikas a (Yen) Hapon a Simbolo 円 wenno 圓 Maibalikas (En) (JPY) |
| Sona ti oras | UTC+9 (JST) |
• Kalgaw (DST) | UTC+9 (saan a masursurot) |
| Pormat ti petsa | yyyy-mm-dd yyyy年m月d日 Panawen yy年m月d日 (CE−1988) |
| Pagmanehuan | kanigid |
| Kodigo ti panagtawag | 81 |
| TLD ti internet | .jp |
Ti Hapon[9] (Pagsasao a Hapon:日本, Nihon; ti nadadaan a pormal nga awag ket Nippon) ket maysa nga isla a pagilian a masarakan iti Taaw Pasipiko, iti daya ti Korea ken Tsína, a naibartay manipud iti Baybay Okhotsk iti amianan agingga iti Baybay Daya a Tsína iti abagatan. Buklen ti nasurok a 3,000 nga is-isla, ti kadakkelan kadagitoy ket dagiti isla ti Hokkaido, Honshu, Shikoku, ken Kyushu. Kaaduan kadagiti isla ti Hapon ket kabambantayan ken adu kadagitoy ti addan bulkan. Ti kangatuan amin a tuktok ken ti Bantay Fuji.
Ti Hapon ti maikadua a kadakkelan ti ekonomiana a pagilian iti sangalubongan (Ti Estados Unidos ti umuna) ken maysa kadagiti nangnangruna nga industrialisado a pagilian iti lubong. Maysa a unitario a batay-linteg a monarkia nga addaan iti emperador ken mabutbutosan a parlamento, ti Dieta, a maysa kadagiti kadaanan a lehislatura iti Asia. Maysa ti Hapon kadagiti kadadakkelan iti populasion a pagilian iti lubong. Ti kapitoliona a Tokyo, nga addaan iti nasurok a 30 riwriw nga agtaeng, ket ti maibilang a kadakkelan a metropolitano a lugar iti lubong.
Administratibo a pannakabingbingay
[urnosen | urnosen ti taudan]Naguduagudua ti Hapon iti 47 a prepektura, a kadawyan a nagrupo kadagiti rehion. Ti Honshu, ti kadadakkelan ken kaaduan ti populasionna nga isla, ket naguduagudua iti lima wenno ad-adu pay a rehion. Dagiti dadduma a dadakkel nga is-isla ket addaan saggaysa a rehion.
Manipud iti amianan agpaabagatan, dagiti sumaganad dagiti rehion:
| Rehion | Prepektura |
|---|---|
| Hokkaido | Hokkaido |
| Tohoku | Akita, Aomori, Fukushima, Iwate, Miyagi, Yamagata |
| Kanto | Chiba, Gunma, Ibaraki, Kanagawa, Saitama, Tochigi, Tokyo |
| Chubu | Aichi, Fukui, Gifu, Ishikawa, Nagano, Niigata, Shizuoka, Toyama, Yamanashi |
| Kansai | Hyogo, Kyoto, Mie, Nara, Osaka, Shiga, Wakayama |
| Chugoku | Hiroshima, Okayama, Shimane, Tottori, Yamaguchi |
| Shikoku | Ehime, Kagawa, Kochi, Tokushima |
| Kyushu | Fukuoka, Kagoshima, Kumamoto, Miyazaki, Nagasaki, Oita, Saga |
| Okinawa | Okinawa |
Dagiti prepektura ket nabingbingay pay kas siudad, ili ken bario. Dagiti kangrunaan a siudad ket nabennebenneg kas elektoral a distrito (Ingles: wards), ti tengnga a paset ti Tokyo ket nabingay iti 23 nga espesial nga elektoral a distrito.
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ "法制執務コラム集「法律と国語・日本語」" (iti Hapon). Lehislatibio nga Opisina iti Kamara dagiti Konsilo. Naala idi 19 Enero 2009.
- ^ Babaen dagiti sarsarita, Ti Hapon ket nabangon iti daytoy nga aldaw babaen ni Emperador Jimmu, ti immuna nga emperador iti daytoy a pagilian.
- ^ "Japan Statistical Yearbook 2010" (PDF). Opisina dagiti Estadistika. p. 17. Naala idi 15 Enero 2011.
- ^ "Karkulo ti Opisina ti Opisial a Hapon nga Estadistika". Opisina dagiti Estadistika. Naala idi 25 Agosto 2010.
- ^ "Dagiti Immuna a Bilang iti Populasion ken Sangakabbalayan". Opisina dagiti Estadistika. Naala idi Pebrero 25, 2011.
- ^ a b c d "Japan". Internasional a Pundo ti Panguartaan. 2011. Naala idi 30 Septiembre 2011.
- ^ "World Factbook: Gini Index". CIA. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2014-06-25. Naala idi Mayo 11, 2011.
- ^ "2014 Human Development Report" (PDF). 2014. pp. 21–25. Naala idi Hulio 27, 2014.
- ^ Rubino, Carl Ralph Galvez (2000). "Hapon". Ilocano Dictionary and Grammar: Ilocano-English, English-Ilocano (iti Ingles ken Ilokano). University of Hawaiʻi Press. p. 210. ISBN 978-0-8248-2088-6.
