Peto (recipiente)

En Occidente, o achado arqueolóxico máis antigo dun peto ou “caixa de diñeiro” data do século II a. e. c. na colonia grega de Priene (Xonia central, na actual Turquía) durante a escavación dun edificio residencial, e representa a forma dun templo grego en miniatura cunha fenda no frontón. Atopáronse diversos recipientes feitos de arxila cocida en escavacións das cidades romanas de Pompeia e Herculano e outras provincias do Imperio romano, sobre todo da época tardía, particularmente na Gran Bretaña romana e ao longo do Rin.^[1]

Na Inglaterra do século XV, para fabricar artigos e utensilios de cociña utilizábase un tipo de arxila, de cor case laranxa, que se coñecía como "pygg". Naquel tempo tamén se empezaron a usar potas e xerras para gardar (aforrar) moedas, polo que comezaron a chamarse "pygg jar". Máis tarde, no século XVIII déuselle a aquel recipiente o nome que chegou ata o presente: piggy bank.^[2] O nome evoca o xogo de palabras cos nomes en inglés da arxila e do porco ("pygg", arxila rosada, e pig, "porco") e os conceptos asociados á riqueza e a abundancia).^[3]

No extremo Oriente existen figuras cun simbolismo relacionado coa fortuna, como o Chan Chu (sapo ou ra do diñeiro) ou o gato da fortuna xaponés, o Maneki Neko, de cor amarela, asociado á economía de quen o posúe e modernamente convertido en peto. Outro obxecto similar é o xabaril indonesio («celengan» ou «celeng»), usado como símbolo nos bancos nacionais daquel país. Algúns estudos sitúan a orixe destes recipientes na época do emperador Wu (141 a. e. c. - 87 a. e. c.) da dinastía Han. Eran fabricados en cerámica, porcelana ou bambú para facilitar que unha vez cheos de moedas, puidesen abrirse/romperse para recuperar o diñeiro, por iso é polo que son poucos os exemplares conservados. Denominábanse, de forma xenérica, "pumān" (en chinés: 扑满; pinyin: mǎn pū) e o máis antigo é un exemplar de Ge Hong (葛洪, Gehong) da dinastía Jin (266-420).

• Petos a través do tempo
•  
  «Celeng» de Iacarta (cara o século XV), illa de Xava.
•  
  Peto alemán (1822).
•  
  «Chan Chu» de bronce. Sapo ou ra touro con tres patas.
•  
  O popular «Maneki Neko» (gato xaponés da fortuna).
•  
  Peto alemán de xoguete (moderno).

1. ↑ Na simboloxía do porco, romper o peto pode asociarse coa cerimonia de matar o porco que se foi engordando para, tras a matanza, ter comida para o inverno.
2. ↑ Dende a aparición e comercialización de petos fabricados en metal, plástico e outros materiais resistentes como a madeira, cun dispositivo, xeralmente na súa parte inferior, que permite abrilos sen rompelos, a cerimonia do baleirado perdeu dramatismo e contundencia.