Ninfálidos

Rafinesque^[1] creou o nome Nymphalia como nome de subfamilia de lepidópteros diúrnos. Rafinesque non incluíu Nymphalis entre os xéneros da subfamilia, pero Nymphalis estivo indubidablemente implicado na formación do nome (Artigo do Código 11.7.1.1). Xeralmente admítese a atribución de Nymphalidae a Rafinesque.^[2]

 

 

 

 

 

Nos adultos, o primeiro par de patas é pequeno ou reducido.^[3] As eirugas son peludas ou espiñentas con proxeccións sobre a cabeza e as crisálidas teñen puntos brillantes.

As ás anteriores teñen a vea submedia (vea 1) non ramificada e nunha subfamilia está bifurcada preto da base; a vea media ten tres ramas, que son as veas 2, 3 e 4; as veas 5 e 6 orixínanse desde os puntos de unión dos discocelulares; a vea subcostal e a súa continuación alén do ápice da cela, denominada vea 7, nunca ten máis de catro ramas, denominadas veas da 8 á 11; a 8 e a 9 sempre se orixinan a partir das veas 7 e a 10 e 11 ás veces da vea 7 pero máis a miúdo libres, é dicir, orixinadas da vea subcostal antes do ápice da cela.^[4]

As ás posteriores teñen veas internas (1a) e precostais. A cela en ambas as ás está pechada ou aberta, a miúdo pechada na á anterior e aberta na posterior. A beira dorsal da á posterior está canalizada para corresponderse co abdome en moitas das formas.^[4]

As antenas sempre teñen dúas canles na parte inferior, e a maza pode ter forma variable. Aínda que na familia o par de patas anteriores do macho e, con tres excepcións (Libythea, Pseudergolis e Calinaga), tamén a das femias, está reducida en tamaño e é funcionalmente nula para camiñar; nalgunhas especies, a atrofia das patas anteriores é considerable, por exemplo, as Danainae e Satyrinae. En moitas das formas destas subfamilias, as patas anteriores mantéñense presionadas contra a parte inferior do tórax, e no macho pasan case desapercibidas.^[4]

A filoxenia dos Nymphalidae é complexa. Varios taxons teñen unha posición pouco clara, o que se reflicte polo feito de que algunhas subfamilias foran anteriormente recoñecidas como familias diferentes debido a que había estudos insuficientes sobre elas.

Os cinco clados principais desta familia coas súas subfamilias e tribos son:^[5]

O clado libiteíno (basal)

• Libytheinae (tratadas antes como unha familia diferente, as Libytheidae)

O clado danaíno (basal)

• Danainae (antes tratadas comoa familia Danaidae)

As familias de plantas hóspede destas bolboretas inclúen a Apocynaceae (subfamilia Asclepiadoideae) e Moraceae.

• Ithomiini (unhas 300 species neotropicais, ás veces consideradas unha subfamilia Ithomiinae)

A maioría das especies teñen ás longas e algunhas ás transparentes. As súas plantas hóspede son das familias Apocynaceae, Gesneriaceae e Solanaceae.

• Tellervini (de 6 a 10 especies de Australasia, ás veces consideradas a subfamilia Tellervinae)

As eirugas lembran ás das Danainae e aliméntanse de plantas Apocynaceae.

O clado satirino

• Calinaginae (unhas seis especies, restrinxidas aos Himalaias)

Imitadoras das Danainae, están restrinxidas a plantas hóspede da familia Moraceae.^[6]

• Charaxinae

Bolboretas do dosel arbóreo tropical con eirugas que a miúdo teñen cabezas espiñosas ou proxeccións. A maioría son especies comestibles por outros animais, teñen certo mimetismo batesiano. As plantas hóspede son das familias Annonaceae, Celastraceae, Convolvulaceae, Euphorbiaceae, Fabaceae, Flacourtiaceae, Lauraceae, Myrtaceae, Piperaceae, Poaceae, Rhamnaceae, Rutaceae, Santalaceae e Sapindaceae.^[6]

• Morphinae (incluíndo Amathusiini, ás veces considerada a subfamilia Amathusiinae)

Inclúe o espectacular xénero neotropical Morpho, que se alimenta de plantas Arecaceae, Bignoniaceae, Fabaceae, Menispermaceae, Poaceae e Sapindaceae.

• Brassolini (neotropicais, con de 70 a 80 especies, principalmente crepusculares, ás veces consideradas unha subfamilia denominada Brassolinae)

As súas plantas hóspede son das familias Arecaceae, Bromeliaceae, Heliconiaceae, Musaceae e Poaceae.^[6]

• Satyrinae (antes tratadas como unha familia, a Satyridae)

As súas plantas hóspede son das familias Arecaceae, Araceae, Cyperaceae, Heliconiaceae, Poaceae e Selaginellaceae.

O clado heliconiino (grupo irmán do clado nymphaline, exclúe ás antigas tribos Biblidini e Cyrestini, e as tribos Pseudergolini e Coeini)

• Heliconiinae (antes considerada a familia Heliconiidae)

Bolboretas tropicais moi coloridas con mimetismo mülleriano. Todas as especies usan plantas hóspede da familia Passifloraceae.

• Acraeini (principalmente africanas, pero algunhas asiáticas; ás veces considerada como unha familia chamada Acraeinae)

As súas plantas hóspede son as das familias Asteraceae, Passifloraceae, Sterculiaceae, Tiliaceae e Urticaceae.

• Limenitidinae

O clado ninfalino (grupo irmán do clado heliconiino, tamén inclúe as tribos Coeini e Pseudergolini)

• Apaturinae (principalmente tropicais)

As súas plantas hóspede son da familia Ulmaceae. As eirugas son lisas con colas bífidas e cornos na cabeza.^[6]

• Biblidinae (antes en Limenitidinae)
• Cyrestinae (antes en Limenitidinae)
• Nymphalinae (unha gran subfamilia na que ás veces se inclúen as Limenitidinae e Biblidinae)

Algunhas especies migran. As eirugas están ás veces cubertas de espiñas. Aliméntanse de plantas Acanthaceae, Caprifoliaceae, Convolvulaceae, Euphorbiaceae, Fagaceae, Flacourtiaceae, Lamiaceae, Loranthaceae, Moraceae, Plantaginaceae, Poaceae, Rubiaceae, Rutaceae, Salicaceae, Sapindaceae, Scrophulariaceae, Urticaceae e Verbenaceae.^[6]

A característica pola cal estas bolboretas son máis coñecidas é que usan só catro patas; a razón de que o seu par de patas anterior se convertese en vestixial non está aínda claro. Algúns opinan que as patas anteriores se usan para amplificar o sentido do olfacto, porque algunhas especies posúen un conxunto de pelos suaves como un cepillo chamados setas, que fixo crer aos investigadores que as patas anteriores se usaban para mellorar a sinalización e comunicación entre especies, mentres que se manteñen en pé sobre os outros dous pares. Esta capacidade foi útil na reprodución e na saúde global da especie, e é a teoría máis admitida polo momento.^[7]

• Glassberg, Jeffrey Butterflies through Binoculars, The West (2001)
• Guppy, Crispin S. and Shepard, Jon H. Butterflies of British Columbia (2001)
• James, David G. and Nunnallee, David Life Histories of Cascadia Butterflies (2011)
• Pelham, Jonathan Catalogue of the Butterflies of the United States and Canada (2008)
• Pyle, Robert Michael The Butterflies of Cascadia (2002)

• Canadian Biodiversity Information Facility (2003): Familia Nymphalidae
• Family Nymphalidae en Lepidoptera.pro
• Nymphalidae Systematics Group da Universidade de Turku
• Peter Chew: Danaids and Browns - Family Nymphalidae, sitio web de bolboretas de Brisbane (2005).
• Tree of Life Web Project: Nymphalidae Arquivado 07 de xuño de 2020 en Wayback Machine.
• Nymphalidae de todo o mundo
• Bolboretas e aeláiñas de Norteamérica
• Bolboretas de América