Imperio Gupta

A orixe dos Guptas é dubidosa.^[21] Segundo unha teoría, orixináronse na actual rexión do baixo doab de Bihar e Uttar Pradesh,^[22], onde se descubriron a maior parte das inscricións e das moedas dos primeiros reis Gupta.^[23][24] Esta teoría tamén é apoiada polo Purana, que menciona o territorio dos primeiros reis Gupta como as áreas de Prayaga, Saketa e Magadha na conca do río Ganxes.^[25][26]

Outra destacada teoría sitúa a súa orixe na rexión de Bengala, segundo o texto do monxe budista chinés do século VII Yijing. De acordo con Yijing, o rei Che-li-ki-to (identificada co fundador da dinastía Shri Gupta) construíu un templo para os peregrinos chineses preto de Mi-li-kia-si-kia-po-no (aparentemente unha transcrición de Mriga-shikha-vana). Yijing afirma que este templo estaba situado máis de 40 yojanas ao leste de Nalanda, o que significaría que estaba nalgún lugar da moderna rexión de Bengala.^[27] Outra hipótese é que o primeiro reino Gupta se estendese dende Prayaga no oeste á Bengala setentrional no leste.^[28]

Os rexistros dos gupta non se mencionan os varna (clase social) da dinastía.^[29] Algúns historiadores, como A.S. Altekar, teorizaron que eran de orixe vaishia, xa que certos textos indios antigos prescriben o nome "Gupta" para os membros da varna vaishia.^[30][31] Segundo o historiador R. S. Sharma, os vaishias -tradicionalmente asociados ao comercio- poderían converterse en gobernantes tras resistirse aos impostos opresivos dos gobernantes anteriores. ^[32] Os críticos da teoría da orixe vaishia sinalan que o sufixo Gupta aparece nos nomes de varios non vaishias, tanto antes como durante o período Gupta,^[33] e o nome dinástico "Gupta" pode derivar simplemente do nome do primeiro rei da familia Gupta.^[34]. Algúns estudosos, como S. R. Goyal, sosteñen a teoría de que os gupta eran brahmanes, porque mantiñan relacións matrimoniais con brahmanes, pero outros rexeitan esta evidencia por non ser concluínte.^[35] Baseándose nas inscricións de Pune e Riddhapur da princesa gupta Prabhavatigupta, algúns estudosos cren que o nome do seu gotra (clan) paterno era "Dharana", pero unha lectura alternativa destas inscricións suxire que Dharana era o gotra da súa nai Kuberanaga.^[36]

 

 

O fundador da dinastía foi Sri Gupta, que gobernaba Bengala, no ano 280^[37] O seu fillo e sucesor Gatotkacha gobernou probablemente en 280-319. En contraste co seu sucesor, Chandragupta I, a quen se menciona como Maharajadhiraja, el e o seu fillo Ghatotkacha figuran en inscricións como maharajá.^[38] Ghatotkacha iniciou unha política de expansión anexionando pequenos reinos hindús, este gobernou ata o ano 319.

Ghatotkacha foi sucedido polo seu fillo, Chandragupta I, que gobernou entre os anos 319 e 335. Casou con Kumar Devi, unha princesa Licchavi, recibindo un importante dote tanto económica e territorial en Madadha, con capital en Pataliputra, como de prestixio o emparentarse cunha importante familia de ampla tradición na India. Ademais de politicamente tamén expandiu o imperio conquistando gran parte de Madadha, Prayaga e Saketa. Asumiu o título imperial de Maharajadhiraja.

Samudragupta sucedeu ao seu pai ao redor de 335 ou 350 d.C., e gobernou até c. 375 d.C..^[39] Samudragupta continuou unha política de conquistas que consolidaron o Imperio e levou a este a un período de esplendor político, cultural e militar. A inscrición do Piar de Allahabad, composta polo seu cortesán Harishena, atribúelle extensas conquistas.^[40] A inscrición afirma que Samudragupta desterrou a oito reis de Āryāvarta, da rexión do norte, incluídos os Nagas.^[41] Ademais, afirma que subxugou a todos os reis da rexión boscosa, que moi probablemente se atopaba no centro da India.^[42] Tamén se lle atribúe a derrota de 12 gobernantes de Dakshinapatha, a rexión meridional: a identificación exacta de varios destes reis é obxecto de debate entre os eruditos modernos,^[43] pero está claro que estes reis gobernaban zonas situadas na costa oriental da India.^[44] A inscrición suxire que Samudragupta avanzou até o reino da Pallava no sur, e derrotou a Vishnugopa, o rexente Pallava de Kanchi.^[45] Durante esta campaña meridional, Samudragupta probablemente atravesou a zona boscosa do centro da India, chegou á costa oriental na actual Odisha, e logo marchou cara ao sur ao longo da costa do Golfo de Bengala.^[46]

 

 

Evolución do territorio gupta, cos estados veciños

A inscrición do Piar de Allahabad menciona que os gobernantes de varios reinos fronteirizos e oligarquías tributaban a Samudragupta, obedecían as súas ordes e rendíanlle pleitesía.^[47][9] Os reinos fronteirizos incluían a Samatata, Davaka, Kamarupa, Nepal e Karttripura.^[48] As oligarquías tribais incluían a Malavas, Arjunayanas, Yaudheyas, Madrakas, e Abhiras, entre outras.^[9]

Os reis tribais do centro e do Decan tiñan que pagarlle tributo. Os nove reis de Ariavarta se lle someteron. Controlou a metade occidental do val do Ganxes, o Nepal e o Puniab. Firme hinduísta permitiu a construción do mosteiro budista de Xuanzang en Sri Lanka.

De acordo cos rexistros dos Gupta, Samudragupta escolleu o príncipe Chandragupta II, de entre os seus fillos, como o seu sucesor. Este gobernou entre 375 e 415. A súa filla, Prabhavatigupta, casou con Rudrasena II, gobernante Vakataka do Deccan.^[49] Chandragupta II expandiu os seus dominios ao oeste, derrotando os Saka, Sátrapas occidentais de Malwa, Gujarat e Saurastra nunha campaña que durou ata 409. Derrotou a Rudrasimha III facéndose cos portos que comerciaban co Mediterráneo, fortalecendo a prosperidade social e económica.

O seu fillo Kumaragupta I casou cunha princesa Kadamba da rexión de Karnataka. Kumaragupta continuou a política de consolidación e estabilidade. Asumiu o título de Mahendraditya^[50] e gobernou ata 455.

Skandagupta, fillo e sucesor de Kumaragupta I, adoita ser considerado o último dos grandes gobernantes Gupta. Asumiu os títulos de Vikramaditya e Kramaditya.^[51] Derrotou a ameaza de Pushyamitra, mais despois comezou a sufrir os primeiros embates serios dos hunos brancos ou heftalitas, que proviñan do noroeste. Repeleu o ataque arredor 455, pero os gastos que implicou a guerra levaron ao esgotamento dos recursos do imperio e contribuíron a acelerar a súa decadencia.^[52] Tralo pasamento de Gundagupta, o imperio fragmentouse nunha parte oriental e outra occidental o que facilitou a súa desintegración.

Despois da morte de Skandagupta, o imperio decaeu claramente,^[53] e as acuñacións posteriores indican a perda do control de gran parte da India occidental despois de 467–469.^[1]

Kamaragupta foi sucedido por Purugupta (467-473), Kumaragupta II (473-476), Budhagupta (476-495), Narasimhagupta (495-?), Kumaragupta III (530-540), Vishnugupta (540-550) e dous reis menos coñecidos, chamados Vainyagupta e Bhanugupta. Nos anos 480, os heftalitas desbarataron as defensas dos Gupta no noroeste, e contra o ano 500 invadiron gran parte do imperio, que se desintegrou polos ataques de Toramana e do seu sucesor Mihirakula. Polas inscricións, parece que o imperio, aínda que disminuido, resistiu os hunos, xa que Bhanugupta venceu a Toramana en 510.^[54][55] O emperador gupta Narasimhagupta e o rei Yashodharman de Malwa aliáronse para desviar os hunos cara ao sur da India en 528.^[56] En todo ese tempo, non está clara a sucesión nin onde residía realmente o poder, mais parece que, despois de que os emperadores Bhanugupta e Narasimhagupta derrotasen os diferentes ataques, o último emperador foi Vishnugupta.

A última inscrición coñecida dun emperador Gupta é do reinado de Vishnugupta,^[57] en que fai unha concesión de terra na área de Kotivarsha en 542/543.^[58] A isto segue a ocupación da maior parte do norte e o centro da India polo gobernante Aulikara Yashodharman arredor de 532.^[58]

Un estudo de 2019 do arqueólogo Shanker Sharma concluíu que a causa da caída do Imperio Gupta foi unha inundación devastadora que tivo lugar a mediados do século VI en Uttar Pradesh e Bihar.^[59]

• Sri Gupta, 240-280.
• Ghatotkacha, 280-319.
• Chandragupta I, 320-335.
• Samudragupta, 335-380.
• Ramagupta
• Chandragupta II, 380-413/415.
• Kumaragupta I, 415-455.
• Skandagupta, 455-467.
• Purugupta, 467-473.
• Kumaragupta II, 473-476.
• Budhagupta, 476-495.
• Narasimhagupta Baladitya, 495-?
• Kumaragupta III
• Vishnugupta, 540-550.

O poder supremo descansaba no emperador, pero era nomeado pola asemblea quen tamén tiña competencía para analizar e xulgar as acción de goberno e tamén para asesoralo nela. Estaba formada por líderes militares, sacerdotes e representantes de corporacións e ata de clases baixas.

A función de goberno ordinaria recaía no consello de ministros formado entre 3 e 37 membros. O consello tiña sesións secretas e ás veces impuña o seu punto de vista. Os seus deberes eran regular o referente á pompa real: coroamento, desprazamentos, honras fúnebres do soberano; e tamén manter a orde para evitar a anarquía. Dentro dos asuntos externos debían realizar as relacións diplomáticas, asinar tratados e rexistrar a información sobre os tributos recibidos do estranxeiro.

Por debaixo atopábase o escalafón de recadadores de impostos e os oficiais reais, quen vixiaban as diferentes ramas da economía.

 

O Imperio Gupta non podería triunfar sen unha boa organización militar. As fontes principais de información neste campo son chinesas e de observadores occidentais, aínda que hai un documento indio contemporáneo considerado clásico, o Siva-Dhanur-veda, que ofrece unha visión interna do sistema militar dos Guptas.

Os Gupta parece que basearon o seu exército nos arqueiros de infantaría, equipados cun grande arco de metal ou de bambú e frechas de bambú con punta metálica. A diferenza do arco composto empregado polos seus inimigos asiáticos, o arco deste deseño sería menos propenso á deformación nas condicións de humidade que prevalecen na rexión. O arco indio foi unha arma poderosa, capaz dun gran poder de penetración e efectiva contra os arqueiros a cabalo invasores. Empregáronse eixes de ferro contra os elefantes acoirazados, e frechas de lume como parte do arsenal dos arqueiros. Os nobres utilizaban arcos de aceiro, menos correntes que os de bambú, de grande alcance e poder de penetración. Os arqueiros estaban protexidos pola infantaría, equipada con escudos, xavelinas e espadas longas. Tamén coñecían as catapultas e outras máquinas de asedio sofisticadas.

Seica amosaron pouca predilección polos arqueiros a cabalo. Os seus triunfos militares debéronse probablemente ao uso combinado de elefantes, cabalería acoirazada e arqueiros a pé.^[60] Así mesmo, contaban cunha mariña de guerra que controlaba as augas rexionais.

O colapso do Imperio Gupta ante os hunos non foi debido a defectos inherentes ao exército, senón a problemas internos, como estaba a ocorrer tamén na Europa occidental e na China.

Durante o reinado de Chandragupta II, o exército estaba formado por 500 000 infantes, 50 000 cabaleiros, 20 000 carros e 10 000 elefantes, máis unha armada duns 1200 barcos. Chandragupta II dominaba a totalidade do subcontinente indio; o Imperio Gupta foi o máis poderoso do mundo durante o seu reinado, mentres que o Imperio Romano estaba en declive.

 

Foi un período de esplendor das artes e floreceu o sánscrito.

Os estudosos deste período destacan a Varaja Mijira e Aryabhata, dous astrónomos e matemáticos moi importantes. A numeración india é o primeiro sistema de numeración con notación posicional de base dez. Crese que Aryabhata foi o primeiro matemático que usou o concepto de cero.

Os astrónomos desta época postularon a teoría heliocéntrica e estudaron as eclipses, tanto solarer como lunarer, explicándoos como sombras proxectadas sobre a Terra.^[61]

O Susruta é un célebre texto sánscrito cos principais conceptos da medicina aiurvédica e capítulos innovadores sobre cirurxía. Os médicos inventaron varios instrumentos que permitiron ampliar o número de operacións.

O antigo texto gupta do Kama Sutra está considerado por moitos como a obra de referencia sobre o comportamento sexual na literatura sánscrita.

 

Crese que deste período é unha versión actualizada do chaturanga, unha forma primitiva do xadrez, a partir da cal evolucionou o xogo moderno,^[62] así coma o Shōgi (xadrez xaponés), Janggi (xadrez coreano) e Makruk (xadrez tailandés).

O nome provén dos termos Chatur (Catro) e anga (membro), referíndose aos catro membros que integraban o exército, a saber infantaría, cabalería, elefantes e carros.

O poeta e dramaturgo Kālidāsa, da época de Chandragupta II, escribiu as famosas obras Raghu Vamsha ("estirpe de Raghu"), en honra de Rāma, e a Nube mensaxeira. Tamén fixo unha adaptación sobre a personaxe do Mahabharata, Shakuntala.

En medio dunha arte caracterizada por unha sutileza equilibrada e riseira, como se aprecia na escultura do Buda de Sarnath e noutros moitos relevos, a maioría dos santuarios que se construíron son hinduístas, posto que o hinduísmo adquire preponderancia na era Gupta ao seren hinduístas os soberanos, se ben estes souberon aceptar o exercicio doutros cultos, entre eles o budismo, ata o punto de que o monxe chinés Fa Xian visitou os territorios guptas para afondar nos seus coñecementos.

Os dous grandes centros da escultura foron Mathura e Gandhara, sendo esta última o centro da arte greco-budista. Ambos exportaron as súas producións a outras partes do norte da India. A diferenza do precedente Imperio Kushan, non hai representacións de monarcas, nin sequera nas moedas,^[63] con excepción dalgunhas moedas dos Sátrapas occidentais.

Os máis célebres monumentos de estilo gupta que sobreviviron, as covas de Ajantā, Elefanta e Ellora (budista, hindú, e mixta, respectivamente), proveñen de feito de dinastías posteriores, mais reflicten a monumentalidade e o equilibrio do estilo gupta. Ajantā contén as máis importantes pinturas do período, cun estilo maduro que probablemente tivo un longo desenvolvemento, ante todo nos palacios.^[64]

•  
  Templo en Sanchi, exemplo da arquitectura budista
•  
  Templo Dashavatara, templo hindú construído no período Gupta
•  
  Pintura nas covas de Ajantā

A danza e a música, baseada en microtóns, acadou unha época dourada.

 

Os emperadores eran hinduístas^[65] pero outras correntes como o budismo atinxiron unha grande tolerancia.^[66] Sanchi remained an important centre of Buddhism.^[66] Disque Kumaragupta I fundou Nalanda.^[66] Os templos e mosteiros das trinta covas de Axantä no Decán amosan un budismo en expansión.

No aspecto relixioso as ideas hinduístas corresponden en gran medida a este período, quizais é no tempo do Gupta, grazas á influencia budista, cando o hinduísmo chegou a tolerar as opinións máis diversas, e mesmo antagónicas dentro do seu sistema de crenzas.

• 320: Chandragupta I funda o Imperio Gupta, amplía o imperio cara ao norte.
• 330-376: Samudragupta amplía o Imperio dende o Río Indo á Baía de Bengala e ata as montañas do norte.
• 376-415: Chandragupta II fortalece o imperio, aumentando a seguridade.
• 415-450: Kālidāsa compón a maior parte da súa obra durante o reinado de Kumargupta (415-455).
• 450: Comeza o colapso do imperio ante a presión dos Hunos.
• 554: A dinastía Gupta remata coa morte do último emperador, Shashakgupta.

Referencias

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Imperio Gupta

• Agrawal, Ashvini (1989). Rise and Fall of the Imperial Guptas. Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-0592-7. 
• Dilip Kumar Ganguly (1987). The Imperial Guptas and Their Times. Abhinav. ISBN 978-81-7017-222-2. 
• H.C. Raychaudhuri (1923). Political History of Ancient India: From the Accession of Parikshit to the Extinction of the Gupta Dynasty. University of Calcutta. ISBN 978-1-4400-5272-9. 
• Harle, J.C. (1994). The Art and Architecture of the Indian Subcontinent. Yale University Press. ISBN 978-0-300-06217-5. 
• Majumdar, R.C. (1981). A Comprehensive History of India. 3, Part I: A.D. 300-985. Indian History Congress / People's Publishing House. pp. 17–52. OCLC 34008529. 
• Goyal, Shankar (2001). Problems of Ancient Indian History: New Perspectives and Perceptions. Book Enclave. ISBN 978-81-87036-66-1. 
• Tej Ram Sharma (1989). A Political History of the Imperial Guptas: From Gupta to Skandagupta. Concept. ISBN 978-81-7022-251-4. 
• Vidya Dhar Mahajan (1990). A History of India. State Mutual Book & Periodical Service. ISBN 978-0-7855-1191-5. 
• Upinder Singh (2017). Political Violence in Ancient India. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-98128-7. 

• Indogriegos, nómadas y Guptas Roberto Eduardo García Fernández do CEAA (en castelán)
• El esplendor de la India Antigua: Los Gupta (en castelán)
• Dinastía Gupta en la India El Arte en la Edad de Oro Características (en castelán)