Reino de Iberia
- Este artigo trata sobre o Cáucaso en tempos dos gregos, para outros usos da palabra, véxase Iberia (homónimos)
Iberia (იბერია) era o nome empregado polos antigos gregos e polos romanos para designar ao antigo reino xeorxiano de Kartli (século IV a. C.–século V) que ocupaba o leste e o sueste do país caucásico.
ქართლის სამეფო (ka)  | |||||
| Localización | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Capital | Armazi (en)  Tbilisi | ||||
| Poboación | |||||
| Lingua oficial | Língua georgiana antiga (pt) lingua xeorxiana | ||||
| Relixión | paganismo e cristianismo | ||||
| Datos históricos | |||||
| Creación | 299 a. C. | ||||
| Disolución | 600 (Gregoriano) | ||||
| Sucedido por | Principado da Ibéria (pt) | ||||
| Organización política | |||||
| Forma de goberno | monarquía | ||||
| Moeda | Kolkhuri Tetri (en) | ||||
Emprégase o termo de Iberia caucásica ou Iberia do Leste, para distinguilo da tamén denominada Iberia polos antigos gregos: a Península Ibérica. Algúns eruditos cren que o Cáucaso era o lugar orixinal das tribos que posteriormente migraron á Península Ibérica, dada a coincidencia nos nomes.
Historia
editarHistoria antiga
editarA área estaba habitada por varias tribos emparentadas entre si, chamadas xeralmete iberos polos autores antigos. O reino local, Kartli recibe o seu nome dun xefe místico, Kartlos.
Os Moschi mencionados por varios historiadores clásicos e os Sasper, os seus posíbeis descendentes, (nomeados por Herodoto poderían ter un papel relevante na consolidación das tribos da rexión. Probábelmente, a orixe etimolóxica de «Iberia» derivase do seu nome (Sasper >Speri >Hberi >Iberi). Os Moschi teríanse movido cara ao nordeste nunha migración. A principal tribo eran os Mtskheta, que darían nome á capital. O seu primeiro asentamento chamouse polos autores medivais xeorxianos, Arrian-Kartli, baixo o goberno persa da dinastía aqueménida. Tras iso, foron gobernados por un príncipe local coñecido como mamasakhlisi.
A fonte medieval de Moktsevai Kartlisai («Conversión de Kartli») fala ademais de Azo e a súa xemte, que se asentaron na futura capital de Mtskheta. Outras crónicas do país, Kartlis Tskhovreba («Historia de Kartli») din que Azo sería un oficial de Alexandre Magno, que asasinou a unha dinastía local e conquistou o territorio, sendo expulsado por Parnavaz I de Iberia.
Reis de Iberia
editar- Samara de Mtskhetha ? -322
- Azon 322-302
- Parnavaz I 302-237
- Saurmag I 237-162 (fill)
- Mirian I 162-112 (xenro, adoptado coma fillo)
- Parnadjom 112-93 (fillo)
- Arshak I 93-81 (cuñado de Parnadjom e xenro de Mirian I)
- Artag 81-64 (fillo)
- Parnavaz II 64-33 (fillo)
- Mirian II 33-23 (fillo de Parnadjom)
- Arshak II 23-2 (fillo)
- Adreki 2 aC- cap el 30 dC
- Mitridates I
- Pharsman I
- Bartom 55-72
- Qartam 55-72
- Kaos 72-87
- Armazel 87-?
- Azork 87-1?
- Derok ?
- Mirdat I ?-106
- Hamazasp I 106-116 (fillo)
- Pharsman II Kveni (o Benfeitor) 116-142 (fillo)
- Radamisto de Iberia 142-145
- Pharsman III 145-185
- Hamazasp II 185-189 (fillo)
- Rev I o Xusto, 189-216 (fillo de Volageses II de Armenia)
- Vache 216-234 (fillo)
- Bakur I 234-249, (fillo)
- Mirdat II, 249-265
- Hamazasp III 260-265
- Asphagur I 265-284 (fillo de Mirdat II)
- Mirian III 284-361 (fillo do shah de Irán)
- Rev II 345-361 (fillo)
- Saurmag II 361-368
- Varaz Bakur II (Asphagur III) 368-? (fillo de Mirian III)