[go: up one dir, main page]

Huesca (en aragonés: Uesca[1], en galego antigo: Osca[2], oficialmente Huesca/Uesca) é unha cidade española, capital da provincia de Huesca e da Plana de Uesca, situada ao norte da comunidade autónoma de Aragón. O xentilicio correspondente a esta cidade é o de oscense.

Modelo:Xeografía políticaHuesca
Huesca (es)
Uesca (an) Editar o valor en Wikidata
Imaxe

Localización
lang=gl Editar o valor en Wikidata Mapa
 42°08′24″N 0°24′32″O / 42.1401, -0.408897
EstadoEspaña
Comunidade autónomaAragón
ProvinciaProvincia de Huesca Editar o valor en Wikidata
CapitalHuesca Editar o valor en Wikidata
Contén a división administrativa
Poboación
Poboación54.136 (2023) Editar o valor en Wikidata (336,16 hab./km²)
Xeografía
Parte de
Superficie161,043005 km² Editar o valor en Wikidata
Bañado porIsuela (en) Traducir Editar o valor en Wikidata
Altitude488 m Editar o valor en Wikidata
Comparte fronteira con
Datos históricos
Evento clave
Santo padrónLourenzo mártir Editar o valor en Wikidata
Organización política
• Alcalde Editar o valor en WikidataManuel Bescós (1923–1924)
Luis Felipe Serrate (2019–) Editar o valor en Wikidata
Identificador descritivo
Código postal22001–22006 Editar o valor en Wikidata
Fuso horario
Prefixo telefónico974 Editar o valor en Wikidata
Código INE22125 Editar o valor en Wikidata
Outro
Irmandado con

Páxina webhuesca.es Editar o valor en Wikidata
BNE: XX450720

Xeografía

editar

Huesca está situada a suroeste da súa provincia, en territorio do Somontano pirenaico, caracterizado por pequenas elevacións, aínda que ás veces abruptas (os mallos), que alternan con chairas e depresións. Nunha destas, chá e feraz,regada polo río Isuela, érguese a cidade ("Hoya de Huesca").

O clima é mediterráneo continentalizado.

Historia

editar

En época prerromana, os ilerxetes ocupaban a rexión oscense. A cidade denominábase Bolskan, e cuñaba moeda no século II a.C.

Durante o século I a.C., co nome de Osca, era xa unha cidade plenamente romanizada. Foi capital da Hispania de Sertorio, revirada contra a República Romana. Suponse que Sertorio morreu nesta cidade.

Foi elevada á categoría de municipio por Augusto no ano 30 a.C., máis dependente con todo de Cesaragusta. Plinio o Vello sitúa Osca na rexión que chama Vescitania. Probabelmente é a mesma cidade que Estrabón cita como Ileoscan. Creuse que tiña minas de prata, cousa que o Pde. Flórez puña en dúbida.

 
Vista de Huesca desde a catedral

Logo da etapa visigoda e da invasión árabe, Osca pasou a ser controlada polos musulmáns, que a chamaron Wasqa. Fronteira enfronte dos reinos cristiáns do norte, foron insistentes os intentos de asedio que sufriu, o que tornou a cidade nunha base militar de primeiro rango.

No ano 1094 o rei cristián, Sancho III de Aragón, tentou, unha vez máis, tomar Huesca, construíndo preto o castelo de Montearagón, pero morreu dunha setada, cando realizaba un recoñecemento da muralla. Dous anos logo, na primavera de 1096, un exército cristián, liderado polo rei Pedro I, asediou a cidade durante seis meses. Huesca foi entregada ao rei Pedro, o 26 de novembro de 1096, que trasladou a capital do reino de Aragón para a cidade. Porén, cando en 1118, o rei Afonso o Batallador, tomou Zaragoza, Huesca deixou de ser a capital, pois a cidade recentemente tomada seríao desde entón.

En 1837, o pretendente carlista, Carlos María Isidro, tomou a cidade.

Durante a guerra civil, Huesca caeu en mans dos militares sublevados. Os intentos das tropas republicanas por retomala varias veces, foron inútiles, a pesar de dominar a próxima Montearagón.

Patrimonio artístico

editar
 
Portada da Sé de Huesca
  • Catedral, gótica, edificada entre 1275 e 1515, sobre construcións anteriores. Altar-mor obra de Damián Forment. Posúe fermosas capelas e notábel cripta. Vitrais de Francisco de Valdivieso. O claustro, porén, é románico.
    • Museo diocesano.
    • Pazo episcopal.
  • Igrexa de San Pedro o Vello, igrexa románica con interesante claustro do mesmo estilo. Sepulcros de reis aragoneses. Altares do XVI e XVII.
  • Igrexa de San Miguel, obra de transición románico-gótica.
  • Igrexa de San Lourenzo, edificación complexa, con obra gótica, e fachada barroca. Pinturas de Jusepe Martínez.
  • Igrexa dos santos Domingos e Martiño, gótica en orixe, con reformas barrocas.
  • Igrexa de San Vicente, barroca, en ladrillo.
  • Seminario da Santa Cruz, con igrexa de 1571, que conserva a ábsida, anterior, gótica.
  • Casa do Concello, obra tardo-renacentista de Miguel de Allué, sita na mesma praza da catedral.
  • Colexio Imperial, datado en 1534, na mesma praza que o edificio devandito.
  • Conxunto da Universidade Sertoriana, contén entre outros:
    • Pazo dos Reis de Aragón,
    • Zuda árabe,
    • Museo Provincial, exhibe desde frescos románicos a coleccións pictóricas de mestres renacentistas, barrocos e outros.

Festas

editar

Cidades irmandadas

editar
  1. Uesca é o topónimo en aragonés e tamén oficial segundo a Lei 27/2002, de 26 de novembro, de creación da comarca de Hoya de Huesca/Plana de Uesca Arquivado 03 de febreiro de 2009 en Wayback Machine.
  2. Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega. "Osca". Dicionario de dicionarios do galego medieval. 

Véxase tamén

editar

Ligazóns externas

editar

Este artigo tan só é un bosquexo 
 Este artigo sobre xeografía é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
 Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.