Dihidroxiacetona fosfato
A dihidroxiacetona fosfato [1], tamén escrita dihidroxiacetona-fosfato[2] (DHAP) é un composto de tres carbonos coa fórmula C3H7O6P implicado en varias reaccións metabólicas importantes da glicólise, gliconeoxénese ciclo de Calvin da fotosíntese e síntese de lípidos.
| Dihidroxiacetona fosfato | |
|---|---|
 | |
3-Hidroxi-2-oxopropil fosfato | |
Outros nomes Dihidroxiacetona-fosfato | |
| Identificadores | |
| Número CAS | 57-04-5 |
| PubChem | 4643300 |
| ChemSpider | 3833110 |
| ChEBI | CHEBI:57642 |
| Imaxes 3D Jmol | Image 1 |
| |
| |
| Propiedades | |
| Fórmula molecular | C3H7O6P |
| Masa molecular | 170,06 g/mol |
Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa. | |
Glicólise e gliconeoxénese
editarA dihidroxiacetona fosfato é un dos produtos intermediarios da glicólise, xa que se orixina durante a rotura da molécula de frutosa 1,6-difosfato para dar unha molécula de gliceraldehido 3-fosfato e outra de dihidroxiacetona fosfato, reacción reversible catalizada polo encima frutosa-bisfosfato aldolase [3].
| |
+ | |||
| Frutosa 1,6-difosfato | Gliceraldehido 3-fosfato | Dihidroxiacetona fosfato | ||
| Frutosa-bisfosfato aldolase | ||||
A dihidroxiacetona fosfato así formada isomerízase rapidamente a gliceraldehido 3-fosfato pola acción da triosa fosfato isomerase, nunha reacción reversible. Isto ten como resultado que se forman dúas moléculas de gliceraldehido 3-fosfato, que continúan as reaccións da ruta glicolítica [3].
| |
||
| Dihidroxiacetona fosfato | Gliceraldehido 3-fosfato | |
| Triosa fosfato isomerase | ||
Na gliconeoxénese as dúas reaccións mencionadas da glicólise teñen lugar en sentido inverso, xa que son reversibles.
Ciclo de Calvin
editarA dihidroxiacetona fosfato intervén no ciclo de Calvin da fase escura da fotosíntese. Orixínase pola redución con gasto de NADPH do 1,3-difosfoglicerato, que forma gliceraldehido 3-fosfato. Parte das moléculas de gliceraldehido 3-fosfato isomerízanse a dihidroxiacetona fosfato, que continúa as reaccións do ciclo.
No ciclo de Calvin a dihidroxiacetona fosfato utilízase na síntese de sedoheptulosa 1,7-difosfato ao reaccionar coa eritrosa 4-fosfato, e na síntese de frutosa 1,6-difosfato ao reaccionar co gliceraldehido 3-fosfato. A sedoheptulosa 1,7-difosfato e a frutosa 1,6-difosfato utilizanse despois para rexenerar a ribulosa 1,5-difosfato, que é a molécula que inicia o ciclo de Calvin coa fixación do carbono [3].
Síntese de lípidos
editarA dihidroxiacetona fosfato formada na glicólise pode reducirse a L-glicerol 3-fosfato, que funciona como o glicerol activado que se utiliza para proporcionar o glicerol que forma parte de moitos lípidos durante a síntese dos mesmos.
O encima que actúa é a glicerol 3-fosfato deshidroxenase, que require NAD+/NADH como cofactor.
De modo inverso, a deshidroxenación do L-glicerol-3-fosfato, procedente do glicerol dos triglicéridos, pode orixinar dihidroxiacetona fosfato, que entra na glicólise.
O glicerol dos lípidos da dieta é unha importante fonte de para a síntese de lípidos.
O glicerol pode orixinar glicerol 3-fosfato con gasto de ATP nunha reacción catalizada pola gliceroquinase.
Lanzadeira do glicerol-fosfato
editarA dihidroxiacetona tamén intervén transformándose en glicerol fosfato na lanzadeira do glicerol-fosfato, que permite levar coencimas reducidos desde o citosol ao interior da mitocondria.
Notas
editar- ↑ ChemSpider Dihydroxyacetone phosphate
- ↑ PubChem compund dihydroxyacetone-P
- ↑ 3,0 3,1 3,2 A. Lehninger. Principios de Bioquímica. (1988). Omega. Páxinas 404-406, 665. ISBN 84-282-0738-0