Confederación Rexional Galaica

Durante a Ditadura de Primo de Rivera mantívose como organización legal pero coas súas actividades restrinxidas^[2]. En 1925 o comité pasou da Coruña a Santiago de Compostela, sendo elixido Secretario Xeral Manuel Fandiño Ricart, quen ocupou o cargo até 1930. Unha parte dos seus sindicatos colaboraron a partir de 1926 cos Comités Paritarios establecidos pola ditadura de Primo de Rivera, rompendo coa CRG, que viu reducida a súa implantación tan só a Santiago de Compostela, A Coruña e Vigo. Logo da caída da ditadura en 1930 comezou a se reorganizar, volveu publicar Solidaridad Obrera, o órgano da CRG e elixiu a José Ramón Suárez como novo secretario. Caracterizada pola súa liña moderada, colaborou nos últimos meses de 1930 e primeiros de 1931 coas forzas republicanas na campaña electoral municipal que rematou coa instauración da República o 14 de abril.

En 1932 tiña 32.000 afiliados con implantación na Coruña, Vigo, Ferrol, nas vilas costeiras, e con influencia nalgunhas sociedades agrarias do interior. En 1933 produciuse unha radicalización no seo da organización, o secretario José Villaverde Velo renunciou por ser contrario á violencia, para logo cunha dirección encabezada por José Moreno e Claro José Sendón aumentar a influencia da FAI e a súa participación en folgas violentas. O 10 de decembro de 1933 convocou unha folga xeral revolucionaria, chegando na Coruña ao enfrontamento armado con detencións de sindicalistas, peche dos locais e clausura de Solidaridad Obrera, represión incrementada coa folga xeral de 1934, que deixou a CRG con menos de 20 000 afiliados en 1935; pero xa en 1936 comezou un proceso de expansión, chegando a case 40 000 membros a mediados de 1936,^[3] malia a secretaría permanecer vacante desde decembro de 1935. O 6 de xaneiro de 1936 foi elixido novo comité, quedando como secretario xeral Enrique Fernández Maneiro.

Logo do golpe de Estado do 18 de xullo de 1936 a CRG pasou á clandestinidade, 496 dos seus militantes morreron en enfrontamentos cos sublevados ou represaliados nos anos inmediatamente seguintes,^[4] moitos outros pasaron pola cadea ou marcharon ao exilio.

A CRG reactivouse no interior en 1941, constituíndose o primeiro comité na clandestinidade na Coruña en 1942. Pasaron polo secretariado Juan García Durán e Félix Álvarez Arganzúa.

En xuño de 1946 foi detido o Secretario Xeral, o coruñés Félix Álvarez Arganzúa. O comité trasladouse a Compostela, sendo de novo elixido secretario Manuel Fandiño Ricart, que permaneceu no cargo até a súa detención o 11 de abril de 1947. Durante ese período a actividade limitouse á repartición de propaganda e á recadación das cotizacións. Daquela había actividade nas vilas da Coruña, Ferrol, Vigo, Compostela e Noia. En 1949 foi neutralizado doutra volta o Comité en Compostela. En 1956 o traballador do estaleiro vigués Vulcano Víctor Francisco Cáceres recuperou a actividade e o contacto co exilio.

 

Trala morte de Francisco Franco, en 1976 reorganizouse en Vigo a Confederación Rexional,^[5] e en 1977 abandonou a clandestinidade coa legalización da CNT en España.

No verán de 1976 foi refundado o SOV de Lugo. Co paso do tempo a FL chegará a ter outro sindicato máis (Ensino) e un local, na Rúa Nova. Constituirase tamén un núcleo na Mariña. Coincidindo co declive posterior ao V Congreso, trasladouse a Federación Local a un local máis modesto e finalmente rematou por disolverse en 1982.

A escisión en Galicia tardou máis tempo en facerse efectiva que no resto do estado, chegando a concorrer ás eleccións sindicais do Ensino de 1987 baixo as súas siglas (CNT), sen acadar representación. Trala difícil década de 1980, co conflito da escisión da CXT, a Confederación Rexional quedou con dous Sindicatos de Oficios Varios nas cidades de Santiago de Compostela e A Coruña. En 1995 foi fundado o S.OO.VV. de Vigo^[6]. O de Lugo constituíuse en 2004, o de Pontevedra en 2006, o de Ferrol en 2007 e o de Betanzos en 2009. En 2014 constituíronse outros en Vilagarcía de Arousa e Ponteareas .

No 2003 foi elixida secretaria xeral Rosa Bassave, que ocupou o cargo durante dous anos. Foi substituída en 2006 por Martín Otero, do SOV de Coruña, e este en 2008 por Victor Fernández, do SOV de Pontevedra. O SOV de Compostela asumiu sucesivamente o Comité Rexional desde 2010 até 2014, sendo secretarios xerais Rita Giráldez (2010-2012), Martín Paradelo (2012) e Pablo Paz-Trelles (2012-2014). Na actualidade^[cando?] o Comité da Confederación reside en Ferrol e Xabier Porto é o seu Secretario Xeral.

A Rexional publica desde o ano 2006 o voceiro Solidariedade Obreira, de periodicidade semestral. No ano 2009 este voceiro fusionouse co Boletim Anarco-Sindicalista da Secção Portuguesa da Associação Internacional d@s Trabalhador@s, dando lugar á publicación Anarco-Sindicalista.

• Gérard Brey, Economie et mouvement syndical en Galice (1840-1911), Lille, Atelier National de Reprographie des Thèses, 1990.
• Óscar Freán Hernández, El movimiento libertario en Galicia 1910-1936, Sada, Ediciós do Castro, 2006.
• Dionisio Pereira e Eliseo Fernández, O movemento libertario en Galiza (1936-1976), Vigo, Promocións Culturais Galegas, 2006.
• "El silencio de los anarquistas", artigo na sección Galicia de El País, 16 de maio de 2010 (en castelán).

• https://cnt.gal/ Páxina web da Confederación Rexional.