Bando, Santiago de Compostela

É unha parroquia de perfil irregular de montes suaves como o Monte do Gozo. Nesta parroquia nace o río Sar.

En Bando están situadas as instalacións da Televisión de Galicia, da Televisión Española en Galicia e da Radio Galega, amais do refuxio municipal de animais.

No Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar de Pascual Madoz, indícase^[2]:

BANDO (STA. EULALIA DE): freg. na prov. d'A Coruña (10 leg.), dioc. e part. xud. de Santiago (1), e conc. de Conxo:^[3] SIT. a un lado do camiño carreteiro de Lugo a Santiago nunha chaira ben ventilada, o seu CLIMA é temperado e san; comprende os l. de Bando de Abaixo, Bando de Arriba, Pousada e Godos, San Marcos e Zaramacedo,^[4] que reúnen 29 CASAS de pouca altura e mesquiña distribución interior. A igr. parr. (Sata. Eulalia), está servida por 1 curato de oposición, que se provía polo extinguido most. bieito^[5] de San Martiño^[6] da c. de Santiago; o cemiterio atópase no adro da igr., pero non prexudica á saúde pública; o TERM. esténdese a 1 leg. de N. ao S. e pouco menos L. ao O.: confina polo N. con San Paio de Sabugueira;^[7] ao L. con Santa Baia de Vigo e Santa María de Lamas;^[8] polo S. con San Martiño de Aríns;^[9] e polo O. con San Fiz de Fóra de Santiago;^[10] o TERREO participa de monte escaso de arboredo, e de 70 fan. destinadas ao cultivo, e fertilizadas por 2 regatos que deben a súa orixe ás fontes que nacen no mesmo termo; os CAMIÑOS son locais e maos, pero ligan co que dixemos cruza de Lugo a Santiago; na adm. desta c. recibe o CORREO tres veces á semana; PROD.: trigo, maínzo, patacas, poucos legumes, combustible e pastos; cría gando vacún, lanar, cabalar e de cerda; e caza de perdices, lebres, coellos, xabarís, lobos e raposos; IND.: a agrícola, 4 muíños fariñeiros e o carboneo; concorren co sobrante das súas colleitas, a caza, carbón e leña aos mercados de Santiago; POBO.: 28 vec., 170 alm.: CONTR. co seu concello. (V.).

Destaca a existencia de significativas mostras de patrimonio prehistórico, como o Castro de Bando ou o Dolmen de Zaramacedo.

Pola parroquia pasa o Camiño Francés, a ruta principal do Camiño de Santiago, nunha das súas últimas partes. Dende o Monte do Gozo, no lugar de San Marcos, tradicionalmente se podían enxergar por vez primeira as torres da catedral. Actualmente existe unha capela adicada a San Marcos, un monumento en homenaxe á visita de Xoán Paulo II e un complexo de albergues de peregrinos. Tamén hai neste recinto un auditorio ao aire libre, onde se celebran concertos, coma os do festival O Son do Camiño.

• Lugares de Santiago de Compostela