Somatomedina

As somatomedinas A e C ou factores de crecemento similares á insulina (IGF) son proteínas con función hormonal cunha secuencia de aminoácidos similar á da insulina. As somatomedinas ou IGFs forman parte dun sistema complexo que as células utilizan para comunicarse co seu medio fisiolóxico. Este sistema complexo (a miúdo denominado "eixe" IGF) consta de dous receptores da superficie celular (IGF1R e IGF2R), dous ligandos (IGF-1 e IGF-2), unha familia de seis proteínas de unión ao IGF (IGFBP 1-6) de alta afinidade, e encimas degradativos asociados ás IGFBP do tipo das proteases.

Existen dúas isoformas de somatomedinas ou IGFs:

• IGF-1 ou somatomedina C, producida no fígado.
• IGF-2 ou somatomedina A.

Tamén existe a somatomedina B, de función descoñecida, que deriva proteoliticamente da proteína vitronectina ^[1].

O "eixe" IGF tamén se chama moitas veces eixe hormona do crecemento/IGF1. O factor de crecemento similar á insulina tipo 1 (IGF-1) segrégase principalmente polo fígado como resultado da estimulación pola hormona do crecemento (GH). O IGF-1 é importante para a regulación da fisioloxía normal, e en diversos estados patolóxicos, entre eles o cáncer. O eixe IGF inflúe na promoción da proliferación celular e na inhibición da morte celular (apoptose). O factor de crecemento similar á insulina tipo 2 (IGF-2) pénsase que é un factor de crecemento primario requirido para o desenvolvemento fetal, entanto que a expresión do IGF-1 requírese para atinguir o máximo crecemento. Isto confirmouse en estudos de knockout de xenes en ratos, aínda que outros animais probablemente regulan a expresión destes xenes doutro xeito. Aínda que o IGF-2 pode ter unha acción principalmente na fase fetal, tamén é esencial para o desenvolvemento e función de órganos como o cerebro, fígado e riles.

Entre os factores que se sabe que fan variar os niveis de GH e IGF-1 no sangue están: a dotación xenética individual, a hora do día, idade, sexo, estado de exercicio, niveis de estrés, factores xenéticos, nivel de nutrición e índice de masa corporal, enfermidades, raza, nivel de estróxenos e inxestión de xenobióticos (substancias estrañas ao organismo).

O IGF-1 está implicado na regulación do desenvolvemento neural, que inclúe a neuroxénese, mielinización, sinaptoxénese, e ramificación dentrítica e neuroprotección despois dun dano neurolóxico. O aumento no soro sanguíneo do nivel de IGF-1 nos nenos asóciase con coeficientes intelectuais (IQ) máis altos.^[2]

O IGF-1 dá forma ao desenvolvemento da cóclea ao controlar a apoptose. O seu déficit pode causar perda de audición. Os seus niveis séricos tamén explican a correlación entre o peso corporal baixo e as capacidades de audición reducidas, especialmente entre os 3 e 5 anos de idade, e aos 18 anos (puberdade tardía).^[3]

Os IGFs únense aos seguintes receptores: receptor de IGF-1, receptor da insulina, receptor de IGF-2, ao receptor relacionado coa insulina e posiblemente a outros receptores. O receptor de IGF-1 é o receptor "fisiolóxico", e o IGF-1 únese a el cunha afinidade significativamente maior ca ao receptor da insulina. Igual que o receptor da insulina, o receptor de IGF-1 é unha receptor tirosina quinase, o que significa que o receptor transduce sinais por medio da adición de grupos fosfato a determinadas tirosinas. O receptor de The IGF-2 só se une ao IGF-2 e actúa como un "receptor para a eliminación", xa que non activa vías de sinalización intracelulares, e funciona só como un axente que secuestra o IGF-2 e impide que o IGF-2 cause a transdución de sinais.

Como o receptor de IGF-1 se expresa en moitos tecidos, os efectos do IGF-1 son moi variados. Actúa como un factor neurotrófico, que induce a supervivencia das neuronas. Causa a hipertrofia do músculo esquelético, inducindo a síntese de proteínas, e bloqueando a atrofia muscular. Ten efectos protectores sobre as células das cartilaxes (condrocitos), e está asociado coa activación dos osteocitos, e deste modo pode ser un factor anabólico para o óso. Como a altas concentracións pode activar ao receptor da insulina, pode tamén complementar os efectos da insulina.

O IGF-1 (somatomedina C) e o IGF-2 (somatomedina A) son regulados por unha familia de proteínas denominadas proteínas de unión ao IGF. Estas proteínas axudan a modular a acción do IGF por vías complexas que implican tanto a inhibición da acción do IGF impedindo a unión ao receptor do IGF-1 coma, noutros tipos celulares, promovendo a acción do IGF e incrementar a vida media do IGF. Actualmente, están caracterizadas seis proteínas que se unen ao IGF (IGFBP1-6). Hai datos significativos que suxiren que as IGFBPs xogan outros importantes papeis ademais da súa capacidade de regularen os IGFs.

Certos estudos que están despertando grande interese indican que o eixe insulina/IGF xoga un importante papel no envellecemento ^[4]. Os nematodos, as moscas da froita e outros organismos incrementan a duración da súa vida cando o seu xene equivalente ao da insulina de mamíferos é bloqueado (knocked out). De todos os xeitos, non é tan doado relacionar este descubrimento co que ocorre nos mamíferos, porque nos pequenos organismos hai moitos xenes (polo menos 37 nos nematodos ^[5]) que son "similares ao da insulina" ou "similares ao do IGF-1", entanto que nos mamíferos a familia das proteínas similares á insulina comprende só 7 membros (insulina, IGFs, relaxinas, EPIL, e factor similar á relaxina) e teñen aparentemente distintas funcións con menos interaccións. Por outra parte, os organismos máis simples teñen normalmente menos receptores (só un nos nematodos) ^[6] e as funcións destas outras insulinas é descoñecido ^[7]. Ademais, estes animais non teñen órganos especializados (como os illotes de Langerhans), os cales son sensibles á insulina en resposta á homeostase da glicosa. Por tanto, é unha cuestión aberta se o IGF1 ou a insulina nos mamíferos pode alterar o envellecemento, aínda que hai fortes indicios de que as restricións alimenticias están relacionadas ^[8].

Outros estudos están empezando a descubrir o importante papel exercido polos IGFs en doenzas como o cáncer e a diabetes, indicando, por exemplo, que o IGF-1 estimula o crecemento dos cánceres de próstata e mama. Non hai un acordo sobre a influencia no grao de risco de cáncer que ten o IGF-1.^{[9][10][11][12][13]}

• IGF-1
• IGF-2
• GH

• Garde, Richard. "Growth Factors" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 13 de xullo de 2011. Consultado o 31 de xaneiro de 2012.